Dự thảo Luật Dược cũng nghiêm cấm việc lợi dụng danh nghĩa tổ chức, cá nhân, sử dụng các loại thư tín, kết quả nghiên cứu lâm sàng chưa được Bộ Y tế công nhận và các hình thức tương tự để quảng cáo thuốc.
Việc ban hành Luật Dược đang là đòi hỏi cấp bách ở Việt Nam. Hiện nay, hệ thống văn bản pháp luật về dược chủ yếu là văn bản dưới luật, còn tản mạn, hiệu lực thấp và không đồng bộ. Luật Bảo vệ sức khoẻ nhân dân chỉ có 1 chương quy định về thuốc phòng chữa bệnh nhưng những quy định này chưa cụ thể. Trong khi đó, các hoạt động trong lĩnh vực dược ngày càng phức tạp, chịu sự tác động của nhiều mối quan hệ như kinh tế, thương mại trong nước và nước ngoài. Vì vậy, từ năm 1998 đến nay, Bộ Y tế đã nhiều lần soạn thảo và lấy ý kiến về dự thảo Luật Dược. Văn bản được giới thiệu hôm nay là dự thảo thứ 19. Ngày 26/4, nó đã được Bộ Y tế trình lên Chính phủ đề nghị xem xét, quyết định việc trình Quốc hội để thông qua.
Trong tờ trình, Bộ Y tế cũng xin ý kiến chỉ đạo của Chính phủ về một số điều khoản còn gây tranh cãi trong quá trình soạn thảo. Chẳng hạn, một số chuyên gia nước ngoài cho rằng Luật Dược nên điều chỉnh cả thuốc dùng cho súc vật, vì con người có thể bị ảnh hưởng khi ăn thịt những súc vật đó. Tuy nhiên, theo ban soạn thảo, điều này là không cần thiết vì nhà nước đã có văn bản pháp luật điều chỉnh về thuốc thú y.
Ngoài ra, theo Pháp lệnh Hành nghề y dược tư nhân, tổ chức, cá nhân hành nghề y dược tư nhân phải được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hành nghề. Quy định này không áp dụng cho khu vực công, tạo ra sự bất bình đẳng. Khắc phục vấn đề trên, dự thảo Luật Dược quy định các điều kiện cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc để áp dụng chung cho cả khu vực hành nghề dược công và tư. Do điều này sẽ xung đột với Pháp lệnh nói trên nên Bộ Y tế cần có sự chỉ đạo của Chính phủ.
Ngoài lĩnh vực quảng cáo thuốc, dự thảo Luật Dược (gồm 12 chương) cũng quy định nhiều vấn đề khác trong lĩnh vực thuốc. Theo đó, các tổ chức, cá nhân muốn được cấp giấy phép kinh doanh thuốc phải có đủ cơ sở vật chất kỹ thuật, nhân sự với trình độ chuyên môn cần thiết, có người quản lý chuyên môn đã được cấp chứng chỉ hành nghề dược phù hợp với hình thức kinh doanh. Chủ cơ sở bán lẻ thuốc phải là người quản lý chuyên môn về dược. Người có thẩm quyền cấp giấy phép kinh doanh thuốc là Bộ trưởng Bộ Y tế (đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) và giám đốc sở y tế (đối với các hình thức kinh doanh khác).
Chủ cơ sở bán lẻ thuốc phải là dược sĩ đại học đối với nhà thuốc, tối thiểu là dược sĩ trung học đối với quầy thuốc và dược tá đối với đại lý bán thuốc. Nhân viên bán thuốc tại các cơ sở này phải có trình độ chuyên môn tối thiểu là dược tá. Người muốn cấp chứng chỉ hành nghề dược phải có bằng cấp chuyên môn, đã qua thực hành ít nhất 2-5 năm ở cơ sở dược hợp pháp.
Người bán thuốc có quyền từ chối bán khi đơn kê không đúng quy định hoặc người mua không có khả năng tiếp nhận những chỉ dẫn cần thiết. Người bán là dược sĩ đại học có quyền thay thế thuốc theo quy định về kê đơn và bán thuốc theo đơn.
Bác sĩ không được trực tiếp bán thuốc cho bệnh nhân; trừ lương y, y bác sĩ y học cổ truyền được bán lẻ thuốc thang bốc theo đơn tại cơ sở chẩn trị. Thuốc thang cổ truyền bốc theo đơn, thuốc pha chế theo đơn tại các nhà thuốc và cơ sở khám chữa bệnh sẽ không phải đăng ký lưu hành nhưng chỉ được cấp phát hoặc bán lẻ tại cơ sở đó.
Dự thảo cũng nêu rõ, các quy định trong Luật Dược nếu khác với những điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết hoặc gia nhập thì ưu tiên thực hiện điều ước quốc tế, trừ các trường hợp: sản xuất thuốc đang được bảo hộ sở hữu trí tuệ giúp người bệnh được tiếp cận với thuốc nhằm chống lại một đại dịch hoặc vì lợi ích quốc gia; đăng ký sớm một loại thuốc để bảo đảm được lưu hành ngay sau khi thuốc đó hết hạn bảo hộ, nhập khẩu song song nếu số lượng thuốc đã đăng ký nhập không đủ đáp ứng nhu cầu hoặc sự độc quyền của nhà nhập khẩu gây thiêt hại cho người tiêu dùng.
Dự thảo trên cũng quy định các điều kiện lưu hành, sản xuất, xuất nhập khẩu, dịch vụ kiểm nghiệm và bảo quản thuốc; kê đơn, cung ứng thuốc trong các cơ sở khám chữa bệnh, thông tin thuốc, thử thuốc trên lâm sàng; quản lý thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần, tiền chất và thuốc phóng xạ, thanh tra, giải quyết khiếu nại tố cáo về dược...
Thanh Nhàn