Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Lạng Sơn) hôm nay đón khoảng 5.000 công dân Trung Quốc đến làm thủ tục về nước sau khi nước này thông báo "mở cửa". Nhiều người Trung Quốc có mặt tại cửa khẩu trước 6h30 - thời điểm lực lượng chức năng bắt đầu làm việc. Cửa khẩu tiếp nhận người Trung Quốc xuất cảnh về nước và một số chuyên gia, lao động tay nghề cao nhập cảnh vào Việt Nam; người Việt Nam về nước.
Công dân Trung Quốc khi xuất cảnh từ Việt Nam và nhập cảnh vào Trung Quốc phải có giấy xét nghiệm Covid-19 bằng phương pháp RT-PCR trong vòng 48 tiếng. Phía Trung Quốc chưa tiếp nhận công dân Việt Nam và nước thứ ba vào nước này.
Phía luồng nhập cảnh, dòng người đeo khẩu trang xếp hàng dài hơn 300 m, lỉnh kỉnh vali, đồ đạc song không có chen lấn. Thi thoảng có người xin ưu tiên làm thủ tục cho kịp tàu xe, song chỉ người già, trẻ nhỏ được chấp nhận. Ngoài sân, trên bàn làm thủ tục, lực lượng biên phòng, hải quan bố trí các bàn tiếp nước miễn phí cho người xuất cảnh.
Đến 9h30, dòng người đổ đến càng đông. Trạm kiểm soát biên phòng cửa khẩu sau đó đã mở thông 4 làn xuất cảnh, sử dụng thêm luồng nhập cảnh để làm thủ tục xuất cảnh. Cán bộ biên phòng, hải quan cả 8 làn hối hả đóng dấu, kiểm tra giấy tờ, xong thủ tục cho gần 1.000 người trong buổi sáng.

Dòng người xếp hàng làm thủ tục xuất cảnh Cửa khẩu Hữu Nghị, sáng 8/1. Ảnh: Giang Huy
Chờ ngoài sân, cặp vợ chồng họ Nghê, đáp chuyến bay từ TP HCM ra Hà Nội rồi bắt xe khách lên Lạng Sơn từ 7h sáng nay để về Trùng Khánh ăn Tết sau hơn một năm xa nhà. Cả hai cùng làm trong lĩnh vực thiết kế đồ may mặc. Trước khi đại dịch xuất hiện, mỗi năm họ về thăm quê hai lần và giảm xuống còn một lần hằng năm khi Trung Quốc duy trì chính sách "không Covid" liên tục. Năm ngoái, cả hai về nghỉ Tết trước 45 ngày và mất gần một nửa thời gian, tức 21 ngày để cách ly rồi mới được về nhà.
"Năm nay không phải cách ly thì dễ thở hơn", người chồng họ Lưu nói, thêm rằng dự định đầu tháng 2 mới trở lại Việt Nam làm việc.
Ngồi chờ đợi dưới bóng cây lúc 12 giờ, người đàn ông họ Trần sắp xếp lại mấy túi hoa quả sấy mang về Quảng Đông làm quà cho con gái. Ông sang Bắc Ninh làm việc trong công ty đóng gói từ tháng 8/2021 đến nay chưa về lần nào bởi yêu cầu cách ly 21 ngày và chi phí đắt đỏ.
Chiều qua, ông cùng hai người đồng hương quê Thiểm Tây đi xét nghiệm PCR để lấy "giấy thông hành" khi Trung Quốc vẫn yêu cầu kết quả âm tính trong 48 giờ. Không chắc về nhà còn phải xét nghiệm thêm nhưng người đàn ông 44 tuổi vẫn thấy hài lòng khi sắp được bước qua cửa khẩu sau hai năm.

Bộ đội biên phòng cửa khẩu làm việc xuyên trưa 8/1 để giải quyết thủ tục trước lượng khách Trung Quốc quá đông. Ảnh:
Giang Huy
Thiếu tá Phạm Tuấn Hùng, Trạm trưởng Biên phòng cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, cho hay trước ngày 8/1, lượng khách Trung Quốc xuất cảnh mỗi ngày 200-250 người, riêng hôm nay tăng vọt lên hơn 5.000 người. Đơn vị duy trì toàn bộ quân số làm nhiệm vụ, phân luồng từ xa, đảm bảo an ninh và làm việc xuyên trưa để giải quyết thủ tục.
Nếu đến 20h, lượng người vẫn còn thì hai bên sẽ trao đổi, đề nghị kéo dài thêm thời gian làm việc "cố gắng để khách Trung Quốc được sớm về nước 90 - 95%". Thiếu tá Hùng nhận định, từ nay đến Tết nguyên đán, lượng khách về vẫn duy trì ở mức trên, nếu đông hơn, đơn vị sẽ kiến nghị với trên để tăng cường quân số.
Với trên 231 km đường biên giới với Trung Quốc, Lạng Sơn có hai cửa khẩu quốc tế gồm cửa khẩu đường bộ Hữu Nghị và cửa khẩu đường sắt Đồng Đăng; hai cửa khẩu quốc gia là Chi Ma, Bình Nghi; 7 cặp chợ biên giới. Đây là một trong số ít trung tâm buôn bán, thương mại quan trọng của cả nước với Trung Quốc, sang các nước Trung Á, châu Âu. Trước dịch, hàng nghìn lao động xuất nhập cảnh qua biên giới mỗi ngày.
Tại cửa khẩu Móng Cái, ngay từ sáng sớm, hàng nghìn người Trung Quốc đã có mặt chờ làm thủ tục về nước. Chính quyền nhân dân TP Đông Hưng (Trung Quốc) đề nghị TP Móng Cái hỗ trợ kiểm tra giấy xét nghiệm RT-PCR của người có yêu cầu nhập cảnh vào nước này, tạo điều kiện thuận lợi cấp visa tương ứng cho người nước ngoài đến Trung Quốc làm việc, hoạt động thương mại, du học, thăm thân, đoàn tụ.
Chị A Phung, 40 tuổi, người Trung Quốc làm ở Thanh Hóa 14 năm vui vẻ về quê ăn Tết tại cửa khẩu Móng Cái. Video: Lê Tân
Từ 8h đến 10h, hơn 1.000 người Trung Quốc đã hồi hương, chủ yếu là các chuyên gia, công nhân, người lao động làm việc trong các khu công nghiệp ở Quảng Ninh, Hải Phòng... Số người từ Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam là gần 100 người.
Đối với việc thông quan hàng hóa ở Cửa khẩu Bắc Luân II, cầu Phao, Bến Biên mậu Đông Hưng, phía Trung Quốc bãi bỏ hoàn toàn quy định phân cấp, phân vùng quản lý; bãi bỏ việc phân vùng nguy cơ (vùng đỏ) dịch Covid-19. Các quy định phun khử khuẩn đầu kéo và cabine phương tiện chở hàng nhập cảnh Trung Quốc tại cửa khẩu và tại khu giao nhận hàng hóa hai chợ biên giới cũng được bãi bỏ.
Lái xe không cần xét nghiệm RT-PCR, khử khuẩn và chờ 30 phút tại vạch phân quản (đối với phương tiện chở hàng, hàng khô, hàng tạp hóa). Trung Quốc cũng không còn yêu cầu xét nghiệm và khử khuẩn đối với từng lô, kiện hàng hóa chuỗi lạnh, đưa vào kho quản lý giám sát tập trung như trước. Tất cả nhân viên tại cửa khẩu, hai chợ biên giới của Trung Quốc không phải xét nghiệm RT-PCR hàng ngày và thực hiện quy trình quản lý khép kín.
Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái đã phân công nhiệm vụ cụ thể cho cán bộ, công chức làm nhiệm vụ tại cổng nhập cảnh và cổng xuất cảnh; xây dựng phương án xử lý tình huống cư dân qua lại biên giới dưới 5.000 lượt/ngày, 5.000-10.000 lượt/ngày, 10.000-15.000 lượt/ngày và trên 15.000 lượt/ngày.

Người Trung Quốc làm thủ tục về nước ở cửa khẩu Móng Cái. Ảnh: Lê Tân
Trung Quốc duy trì chiến lược "không Covid" suốt ba năm qua. Ủy ban Quốc gia y tế Trung Quốc hạ cấp quản lý Covid-19 từ nhóm A xuống nhóm B từ ngày 8/1. Các chuyên gia y tế đánh giá Trung Quốc mở cửa biên giới có thể nhiều ca nhiễm nhập cảnh vào Việt Nam, song khó làm Việt Nam bùng dịch trở lại do tỷ lệ tiêm vaccine cao, nhiều người từng nhiễm nên đã có miễn dịch.
Đến nay, Việt Nam đã tiêm gần 265,5 triệu liều vaccine Covid-19, phủ mũi ba gần 80% đối với người trên 18 tuổi. Dù vậy, cơ quan chức năng vẫn khuyến cáo người dân cảnh giác, đeo khẩu trang khi ra ngoài.
Lê Tân - Hoàng Phương