![]() |
Juan Cabello trình diễn màn thổi sáo trên đảo La Gomera. |
Cabello là người silbador, một chủng tộc đang suy tàn trên những dãy núi nhỏ La Gomera, thuộc quần đảo Canary của Tây Ban Nha. Giống như cha và ông mình, Cabello, 50 tuổi, có thể dùng tiếng Silbo Gomero, một ngôn ngữ chỉ huýt sáo chứ không nói và có thể nghe xa tới 3 km.
Loại ngôn ngữ này đã ra đời cùng những người dân châu Phi 2.500 năm trước đây. Hiện những nhà giáo dục đang vất vả bảo tồn ngôn ngữ này bằng cách dạy lại cho học sinh tiểu học.
Silbo - bắt nguồn từ silbar tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là huýt sáo - bao gồm 4 "nguyên âm" và 4 "phụ âm" có thể kết hợp với nhau để tạo thành hơn 4.000 từ. Nó giống như cuộc nói chuyện của loài chim và được sử dụng vào rất nhiều mục đích.
"Tôi sử dụng nó để làm mọi thứ như gọi vợ tôi, chỉ bảo con cái, tìm kiếm bạn bè bị lạc trong đám đông", Cabello cho biết.
Thực tế, ông còn kiếm tiền bằng tiếng Silbo thông qua những buổi biểu diễn hằng ngày tại một nhà hàng trên hòn đảo rộng 380 km2 và có 19.000 người này.
Silbo từng được sử dụng phổ biến trên dãy đồi La Gomera như một cách truyền thống để giao tiếp qua những khoảng cách xa. Một điệu huýt sáo có thể giúp những người nông dân khỏi phải vượt đồi núi để truyền thông điệp hoặc tin tức tới những người hàng xóm.
Nhưng từ khi điện thoại ra đời thì khó có thể biết hiện còn bao nhiêu người dùng tiếng Silbo. "Nhiều người nghĩ là họ vẫn dùng nhưng thực chất chỉ có một nhóm rất nhỏ có thể thực sự giao tiếp bằng tiếng Silbo và hiểu được Silbo", nhà tâm lý Manuel Carreiras nói.
Từ năm 1999, Silbo đã trở thành ngôn ngữ bắt buộc trong các trường tiểu học ở La Gomera. Khoảng 3.000 học sinh được học môn này 25 phút/tuần.
"Silbo là di sản văn hóa thời tiền Tây Ban Nha quan trọng nhất", Moises Plasencia, Giám đốc văn phòng di sản lịch sử Canary, phát biểu. Những tiếng huýt sáo giống Silbo cũng đã được tìm thấy ở Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc và Mexico, nhưng chưa được phát triển như Silbo Gomero.
Ít ai biết về nguồn gốc của Silbo, nhưng một bước tiến quan trọng để khôi phục lại ngôn ngữ này chính là Hội nghị quốc tế đầu tiên về ngôn ngữ huýt sáo được tổ chức vào tháng 4 ở La Gomera. Hội nghị sẽ được tổ chức lần 2 vào năm 2005, hội tụ mọi chuyên gia quốc tế về ngôn ngữ huýt sáo.
Minh Thi (theo AP)