Tại cuộc họp về "Giải pháp sử dụng vắcxin, chế phẩm sinh học trong phòng chống bệnh dịch tả lợn châu Phi" do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức sáng 2/7, GS Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết các nhà khoa học thuộc nhóm nghiên cứu mạnh về vắcxin của Học viện đã phân lập sản xuất được tế bào PAM để sản xuất vắcxin phòng dịch tả lợn châu Phi, đang nghiên cứu nhân chủng virus lên số lượng lớn.
GS Nguyễn Thị Lan báo cáo bước đầu về kết quả nghiên cứu. Ảnh: Tùng Đinh.
Cách đây 4 tháng, Học viện bắt đầu nghiên cứu 4 loại vắcxin phòng dịch tả lợn châu Phi gồm (vắcxin vô hoạt (đã thử nghiệm trong phòng thí nghiệm), nhược độc truyền thống (đã làm các kỹ thuật tạo chủng virus, đang cấy chuyển thử nghiệm sinh học phân tử), vắcxin nhược độc tự nhiên (đang sàng lọc chọn chủng tự nhiên), vắcxin nhược độc dùng công nghệ xóa gene (đang triển khai các nghiên cứu).
Với vắcxin vô hoạt, nhóm nghiên cứu thành công, phân lập, lựa chọn được một số chủng virus, lựa chọn môi trường sản xuất vắcxin và xác định được chủng virus cường độc để đánh giá chất lượng vắcxin. "Đã tạo được vắcxin bước đầu đạt kết quả tốt quy mô phòng thí nghiệm trong diện hẹp", GS Lan nói.
Nhóm nghiên cứu thực hiện thí nghiệm trong khu nuôi động vật Học viện Nông nghiệp Việt Nam và cơ sở chăn nuôi ngoài thực địa của ông Trịnh Vũ Trình (Hưng Yên). Tiêm thí nghiệm đối với 14 heo nái từ ngày 18/4 và lặp lại mũi 2 vào ngày 12/5. Sau 8 tuần, 13 lợn nái sức khỏe vẫn bình thường, ăn uống tốt và đẻ con, có một con bị chết do dịch tả sau khi tiêm mũi 1.
Thử nghiệm tiêm cho lợn khỏe và nhốt chung với đàn bị bệnh, kết quả cho thấy con được tiêm phòng không bị lây nhiễm.
Lực lượng chức năng ở Hà Nội diễn tập ứng phó với dịch tả lợn châu Phi. Ảnh: Ngọc Thành.
Từ kết quả thí nghiệm, bà Lan khẳng định vắcxin an toàn và bảo hộ cao đối với lợn được tiêm phòng. Tuy nhiên do thời gian nghiên cứu và thử nghiệm ngắn, nhiều thí nghiệm đã được rút ngắn nên bà Lan cho rằng các loại vắcxin cần nghiên cứu thêm trên diện rộng và lặp lại, bổ sung nhiều thí nghiệm để tối ưu hóa công thức, chất lượng vắcxin. Cần triển khai các nghiên cứu tiếp theo để tạo các vắcxin khác tốt hơn.
"Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cần cấp kinh phí khẩn cấp cho nghiên cứu và sản xuất vắcxin dịch tả lợn châu Phi; tổ chức giúp Học viện đánh giá chất lượng vắcxin sản xuất ra để sớm đưa vào phục vụ sản xuất", GS Lan kiến nghị.
Tại cuộc họp, đại diện nhiều nhóm nghiên cứu đến từ các doanh nghiệp cũng giới thiệu về các kết quả bước đầu sản xuất vắcxin, chế phẩm sinh học có thể áp dụng vào chăn nuôi giúp phòng dịch bệnh tả lợn châu Phi.
Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho rằng, Bộ sẽ chỉ đạo cơ quan chuyên môn, phối hợp cùng Học viện Nông nghiệp Việt Nam, sớm xây dựng quy trình khảo nghiệm, kiểm nghiệm vắcxin trong hoàn cảnh đặc biệt của Việt Nam. Bộ trưởng cũng chỉ đạo không chủ quan với các kết quả đạt được, cần tiếp cận theo các hướng sáng tạo nhất để đẩy nhanh các bước, sớm thương mại hóa vắcxin ra thị trường.
Trong suốt 100 năm qua, các nhà khoa học trên thế giới đã nghiên cứu sản xuất được 7 dòng vắcxin dịch tả lợn châu Phi (đã đánh giá tính hiệu lực) từ các chủng giống virus nhược độc. Tuy nhiên, việc thương mại hóa các loại vắcxin này gặp nhiều khó khăn, do chi phí sản xuất rất cao, vì vậy việc phòng bệnh cho các trang trại chăn nuôi lợn với dịch tả lợn châu Phi không được thực hiện. Mỗi khi mầm bệnh lây lan, biện pháp được áp dụng là tiêu hủy đàn lợn.
Dịch tả lợn châu Phi xuất hiện ở Việt Nam cách đây hơn 4 tháng và lây lan nhanh trên 60 tỉnh, thành trên cả nước. Đã có gần 3 triệu con lợn nhiễm bệnh bị tiêu hủy. Hiện dịch vẫn chưa có dấu hiệu giảm và nguy cơ tiếp tục lây lan các tỉnh còn lại, nhất là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.