Vị trí của ty thể ở trong tế bào. |
Ty thể là một cấu trúc của tế bào, nằm ngoài nhân, với chức năng chuyển hóa thức ăn thành năng lượng sinh học có ích. Điều đặc biệt là ty thể cũng có các gene riêng, độc lập với vật chất di truyền ở trong nhân. Từ trước đến nay, người ta vẫn cho rằng chỉ có trứng chứa ty thể, còn tinh trùng thì không. Vì vậy, phôi hình thành từ trứng và tinh trùng chỉ mang ty thể của mẹ.
Nhưng Marianne Schwartz, một nhà gene học tại Bệnh viện Đại học Copenhagen, đã tìm ra một thanh niên 28 tuổi, có mang ty thể của người cha trong tế bào cơ. Người đàn ông này không có khả năng tập thể dục hoặc chạy quá vài bước chân. Các bác sĩ cho biết căn nguyên của chứng bệnh là do sự thiếu hụt một gene trong ty thể của anh ta.
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu của Schwartz đã phát hiện thấy chỉ những mô cơ là chứa các ty thể bị sai sót về gene này. Còn các tế bào máu, da, tóc và ở tất cả các bộ phận khác đều chứa ty thể có kiểu gene khác. Những xét nghiệm tiếp theo cho thấy, ty thể trong mô cơ của người thanh niên giống hệt như của người cha, còn ty thể ở các bộ phận khác đều là di truyền từ mẹ.
Phát hiện gây sửng sốt đến nỗi, các nhà khoa học phải lặp lại thí nghiệm nhiều lần, để chắc chắn rằng họ đã không trộn lẫn các mẫu hoặc đã có sai sót ở khâu nào đó. “Lời giải thích duy nhất cho kết quả này, rằng đây là trường hợp thừa hưởng ty thể từ cha”, Schwartz nói. Tuy đến nay, chưa ai biết đến những trường hợp tương tự trong lịch sử, nhưng Schwartz và cộng sự tin rằng “tần suất lặp lại tình huống này có thể lớn hơn so với chúng ta tưởng”.
Nếu phát hiện này là đúng, thì giới khoa học sẽ phải hủy bỏ toàn bộ các nghiên cứu về sự tiến hóa của loài người từ trước tới nay.
Vì theo quan điểm cũ, các nhà khoa học cho rằng ADN ty thể của mỗi người là kế thừa của mẹ, của bà và lên cao hơn nữa là của tổ tiên họ. Đột biến trong các gene đó diễn ra nhanh hơn so với đột biến gene trong nhân, vì thế, về nguyên tắc, người ta có thể tính ra thời điểm hai nhóm người tách khỏi nhau, bằng việc đếm sự khác biệt trong ADN ty thể của họ. Suy luận này đã dẫn đến một giả thuyết cho rằng, tất cả loài người hiện nay đều bắt nguồn từ một Eva ở châu Phi, khoảng 100.000 năm trước đây. Nhưng với việc tìm thấy ADN ty thể của người cha, các nhà khoa học có thể sẽ phải xem xét lại toàn bộ những tính toán của mình.
B.H. (theo MSNBC)