Người Homo erectus cổ đại. |
Chỉ có điều người Homo erectus đã phân bố rộng rãi trên khắp thế giới, và tại mỗi vùng khác nhau, họ phát triển những đặc điểm giải phẫu khác nhau, khiến đôi khi chúng ta lầm tưởng là các loài mới.
Homo erectus, có nghĩa là “người đứng thẳng”, xuất hiện khoảng 1,8 triệu năm trước đây. Do dáng đi tiến bộ và bộ não lớn, họ được xem là nhóm người thực sự đầu tiên. Homo erectus đã rời khỏi châu Phi và tràn ra khắp lục địa Âu - Á, từ phía đông Trung Quốc tới phía nam nước Anh. Họ biết chế tác các công cụ đá đầu tiên và có thể là sinh vật đầu tiên biết tạo ra và sử dụng lửa.
Từ thập kỷ 1980, một số chuyên gia cho rằng những hóa thạch Homo erectus 1,7 triệu năm tuổi tìm thấy ở châu Phi và trung Á trông rất khác so với những mẫu có tuổi 700.000 năm ở châu Á. Họ cho rằng những mẫu trẻ hơn này thuộc về một loài người khác - Homo ergaster, và đó mới là tổ tiên trực hệ của chúng ta. Theo kịch bản này, người Homo erectus ở châu Á đã tuyệt chủng và Homo ergaster nổi lên, tiến hóa thành người hiện đại.
Chiếc sọ tìm thấy ở Etipopia. |
Nhưng một chiếc đỉnh sọ hoàn hảo được tìm thấy tại Ethiopia đã phủ nhận giả thuyết này. Chiếc sọ được khai quật năm 1997, nhưng đến nay, người ta mới có thể công bố kết quả nghiên cứu. Nó có cấu trúc giải phẫu trung gian giữa hai nhóm người Homo erectus và Homo ergaster, đồng thời lại mang đặc điểm chung của cả người Homo erectus sống gần đây và những chiếc sọ cổ hơn.
Như thế, "Homo erectus là một tên gọi sai lầm", ông Berhane Asfaw thuộc ĐH Addis Ababa ở Ethiopia khẳng định. Theo ông, có mối quan hệ rõ ràng giữa những người Homo erectus ở châu Phi và châu Á, và thực ra, người ta đã tùy tiện khi tách giống người này thành người ergaster và người erectus.
Nhóm nghiên cứu cho hay, Homo erectus là một sinh thể thành công về mặt sinh học và là một nhóm người lớn. Nhưng về sau tất cả, ngoại trừ một nhánh trong số họ, đã bị tuyệt chủng.
B.H. (theo Nature)