Vùng biển Cù Lao Chàm (xã Tân Hiệp, TP Hội An) là nơi phát hiện con tàu chìm chứa "kho cổ vật 500 năm". Qua hai đợt khai quật từ năm 1997 đến 2007, các đơn vị trong nước và quốc tế thu thập hơn 255.000 cổ vật còn nguyên vẹn từ con tàu đắm.
Bánh lái và một phần mảnh gỗ từ con tàu đắm ở vùng biển Cù Lao Chàm. Thạc sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia khảo cổ học dưới nước cho biết, con tàu còn khá nguyên vẹn chở lô hàng gốm sứ (niên đại khoảng thế kỷ 15) đi ngang qua vùng biển này gặp nạn chìm ở độ sâu 72 m.
"Tàu cổ dài 30m, rộng 6m gồm 19 khoang chứa hàng gốm sứ Chu Đậu (Hải Dương) được sản xuất 500 năm trước", ông Lâm nói.
Đĩa gốm vẽ xanh trắng mang biểu tượng linh vật trong lòng đĩa. Giai đoạn từ 1997 đến 2000, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam phối hợp với Công ty Visal, Sagahogi Horizon (Maylaisia) khai quật thu 240.000 cổ vật.
Từ 2004 đến 2007, Công ty Đoàn Ánh Dương tiếp tục khai quật đợt 2 thu được khoảng 16.000 hiện vật.
Đĩa gốm có họa tiết hình chim màu xanh trắng tinh xảo. Do nhiều điều kiện khác nhau, đến nay số cổ vật này lần đầu tiên mới được mang ra trưng bày ở đảo Cù Lao Chàm giới thiệu rộng rãi đến du khách.
Dĩa gốm có họa tiết hoa, lá, chim muông. Ông Đoàn Sung, Chủ tịch HĐQT Công ty Đoàn Ánh Dương - đơn vị từng tham gia khai quật cổ vật gốm sứ từ con tàu chìm ở vùng biển Cù Lao Chàm cho hay, con tàu chìm này chở gốm sứ do người Việt xưa sản xuất. Điều này cho thấy ngay từ rất sớm, người Việt đã giữ vai trò chủ đạo trên con đường "gốm sứ" trên biển.
Bình tỳ bà đựng rượu 500 tuổi. Hiện UBND TP Hội An đã đồng ý giao hơn 3,5 ha đất ở đảo Cù Lao Chàm để xây dựng Bảo tàng di sản văn hóa biển và không gian trưng bày xác tàu cổ đắm phục vụ du khách.
Ấm Kendy đựng rượu men tam thái có kiểu dáng, hoa văn hoa lá độc đáo. Trước mắt, Bảo tàng di sản văn hóa biển gắn với "kho cổ vật 500 năm" được đầu tư ở xã đảo này khoảng 200 tỷ đồng, dự kiến đưa vào hoạt động trong năm tới.
Tượng gốm sứ "Cô gái quý tộc". Các chuyên gia khảo cổ học nhận định, bức tượng này mang biểu tượng một cô gái họ Bùi ở làng gốm Chu Đậu (Hải Dương) xưa.
Lọ, hủ gốm sứ đựng phấn, vôi... Theo Ban tổ chức, việc trưng bày cổ vật gốm sứ khai quật từ con tàu chìm ngay trên vùng biển đảo Cù Lao Chàm nhằm gửi đi thông điệp rộng rãi đến du khách về con đường "gốm sứ" trên biển, về chủ quyền biển đảo của Việt Nam.
Trí Tín