![]() |
Những chiếc xe ba bánh chở hàng lậu tung hoành trên đường. |
Theo một cán bộ Phòng Cảnh sát kinh tế Hà Nội, rất nhiều hàng trong số này không có hóa đơn, chứng từ. Hàng được chở từ biên giới về trên xe khách, xe du lịch nhỏ, sau đó được tập kết tại các kho nhỏ trong nhà dân vùng ngoại ô Gia Lâm hoặc tỉnh Bắc Ninh. Công đoạn còn lại là "đánh" hàng vào các chợ lớn trong nội đô thì chủ hàng gửi gắm cho đội xe của thương, bệnh binh.
Ông Hoàng Công Thái, Cục trưởng Cục Thương binh, liệt sĩ - Người có công (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội), thừa nhận có tình trạng một số thương binh tham gia buôn lậu. Thậm chí, một số người bình thường hoặc người tàn tật cũng đóng giả thương binh để làm những việc trái pháp luật. Ông Thái khẳng định: "Hoàn cảnh chung của anh em thương binh còn khó khăn. Nhưng một số người tham gia buôn lậu lại không rơi vào hoàn cảnh quá khó khăn đến mức phải phạm pháp". Bộ LĐTB&XH cũng đang xem xét điều chỉnh chế độ nhằm nâng cao mức sống cho anh em thương binh, để họ có được cuộc sống như những công dân bình thường. Dự tính đến tháng 10/2004 các khoản tiền trợ cấp sẽ được thay đổi.
Những thương bệnh binh, người tàn tật bị lợi dụng vận chuyển hàng lậu sống chủ yếu ở một số tỉnh thành như Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nội. Ngày 19/11, cảnh sát kinh tế, công an thành phố Hà Nội đã phá được một ổ tập trung hàng lậu ngay tại chợ Đồng Xuân. Nhưng bất chấp những biện pháp kiểm tra, kiểm soát của các lực lượng quản lý thị trường, công an, thuế vụ... tình trạng kinh doanh, vận chuyển hàng lậu và gian lận thương mại thời gian gần đây vẫn không giảm, thủ đoạn cũng ngày càng tinh vi, khó phát hiện.
Tại một số khu vực như Dốc Lã, Ninh Hiệp, chợ Hòa Bình, Cầu Chui... việc vận chuyển hàng lậu bằng xe tự chế dành cho thương bệnh binh, người tàn tật diễn ra khá mạnh và ngang nhiên. Việc tổ chức khá quy mô, một số thương bệnh binh tham gia chở hàng còn được trang bị cả điện thoại di động.
Một cán bộ Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội tỏ ra băn khoăn khi người vận chuyển hàng lậu lại là người có công, đã từng góp sức rất lớn vào cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Các chủ đầu nậu đã dụ dỗ, lôi kéo một số thương bệnh binh vận chuyển hàng lậu thuê cho chúng. Từ việc bị lợi dụng, dần dần một số anh em đã trở thành đồng phạm, hay bảo kê cho bọn buôn lậu.
Trong khi đó, quản lý thị trường chỉ có thẩm quyền thu giữ hàng hóa nên rất khó khăn, lúng túng khi xử lý. Như trong năm 2002, Chi cục quản lý thị trường đã từng bị mấy chục thương bệnh binh, người tàn tật vây kín, đòi trả lại hàng hóa bị tịch thu. Ngay trong vụ bắt giữ hàng lậu tại chợ Đồng Xuân vừa qua, Phòng cảnh sát kinh tế cũng đã bị những người này bao vây đòi lại hàng hoá và người bị bắt giữ.
Ông Phan Xuân Trọng, Cục Thương binh, liệt sĩ - Người có công, cho rằng, cần phải có biện pháp mạnh hơn với một số đối tượng lợi dụng danh nghĩa thương binh để đi làm việc trái pháp luật. "Những thương binh chân chính không bao giờ làm như thế và họ luôn coi mình trước hết là một công dân, bình đẳng trước pháp luật. Một số người lợi dụng việc này cần phải bị xử lý, thậm chí tạm thu giữ phương tiện nếu cần", ông nói. Ông Trọng cũng lưu ý thêm, phía công an phải có biện pháp đấu tranh với buôn lậu mạnh mẽ hơn, nhìn nhận vấn đề ở phía thương binh bị các đầu nậu lợi dụng. Nếu công an quản lý tốt hai điểm nhập và bán hàng lậu thì sẽ hạn chế được thực trạng thương binh trở thành người hỗ trợ cho bọn buôn lậu.
Mới đây, Chính phủ đã có quyết định giao cho Ban chỉ đạo 127 thành phố và lực lượng công an là những đơn vị trực tiếp kiểm tra, xử lý các trường hợp thương bệnh binh, người tàn tật tham gia buôn lậu thay cho lực lượng quản lý thị trường. Sự thay đổi này sẽ giúp cho việc xử lý dễ dàng hơn vì thẩm quyền của lực lượng này cao hơn.
Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh - Xã hội Nguyễn Đình Liêu đã ký quyết định số 3783 về việc cắt trợ cấp và tạm thời thu hồi giấy chứng nhận thương binh với những người tham gia buôn lậu. Tuy nhiên, theo ý kiến của ông Nguyễn Đức Tuệ, Cục phó Cục Thương binh, liệt sĩ - Người có công, thì việc áp dụng biện pháp mạnh chỉ là giải pháp tình thế. Đó chưa thể là phương cách có thể giải quyết dứt điểm vấn đề này.
Mạnh Tuấn