Trung tâm quan trắc tài nguyên và môi trường gồm trụ sở trên đường Nguyễn Đình Chính, quận Phú Nhuận, cùng 4 trạm quan trắc tự động, được đầu tư với tổng kinh phí 78 tỷ đồng. Trong đó, trụ sở chính là tòa nhà 7 tầng xây trên diện tích hơn 121 m2 với nhiều phòng phân tích dữ liệu chuyên ngành, trang thiết bị thí nghiệm...
Trung tâm có chức năng chính là quan trắc, điều tra, công bố thông tin về chất lượng môi trường ở thành phố đến cộng đồng. Qua đó, đơn vị sẽ đưa ra cảnh báo và dự báo chất lượng môi trường, phục vụ việc quản lý cũng như đáp ứng nhu cầu thông tin cho người dân. Đồng thời, trung tâm cũng thu thập, cung cấp dữ liệu môi trường bao gồm dữ liệu quan trắc tự động nước thải từ các nguồn thải lớn trên địa bàn.
Theo đó, dữ liệu quan trắc nước thải tự động tại các khu chế xuất, khu công nghiệp được truyền về trung tâm với các thông số chất lượng nước đầu ra của hệ thống xử lý nước thải. Nếu mức thải vượt ngưỡng, trung tâm cảnh báo chủ nguồn thải xử lý hoặc chuyển dữ liệu qua cơ quan quản lý để giải quyết kịp thời. Ngoài ra, đơn vị này cũng cung ứng các dịch vụ, tư vấn về quan trắc, phân tích môi trường.
Theo Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Toàn Thắng, trụ sở của trung tâm được xây dựng hiện đại, thiết kế công năng chuyên biệt gồm nhiều phòng phục vụ quan trắc, thí nghiệm, giúp quá trình đưa ra các mẫu kiểm tra được nhanh hơn. Vấn đề này cũng giúp nâng cao năng lực quản lý, kiểm soát ô nhiễm môi trường trên địa bàn.
"Trước đây do không có nơi lập phòng thí nghiệm, các cơ quan chuyên môn của trung tâm chưa được bố trí tập trung dẫn đến công tác quan trắc, đánh giá chất lượng môi trường gặp khó khăn", ông Thắng nói, cho biết ngoài công trình trên, sắp tới thành phố sẽ đầu tư thêm hệ thống nâng cao năng lực quan trắc môi trường để phù hợp với quá trình phát triển kinh tế, đô thị.
Việc quan trắc môi trường tại TP HCM đã được triển khai từ năm 1993, khi Luật Bảo vệ môi trường có hiệu lực. Thành phố đã thiết lập mạng lưới quan trắc về môi trường, trong đó lồng ghép một số chương trình quan trắc của Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường, nay là Bộ Tài nguyên Môi trường vào mạng lưới quan trắc quốc gia.
Hiện, mạng lưới quan trắc chất lượng môi trường ở TP HCM bao gồm nhiều chương trình. Trong đó, hệ thống quan trắc chất lượng không khí gồm 34 vị trí, 22 điểm thực hiện quan trắc môi trường nước sông Sài Gòn - Đồng Nai. Các vị trí quan trắc chất lượng môi trường nước kênh rạch gồm 46 vị trí ở nội thành và 34 vị trí ngoại thành, liên tỉnh. Ngoài ra, mạng lưới kiểm tra chất lượng môi trường còn rải đều ở nhiều nơi khác với nhiều chương trình như quan trắc mức độ lún mặt đất, chất lượng nước ven bờ, thuỷ văn...
Gia Minh