Ngày 18/11, lễ khánh thành dự án hệ thống cấp nước sạch Sa Pa đã được tổ chức tại tổ 3, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Dự án do Công ty cổ phần BOO Nước sạch Sa Pa làm chủ đầu tư, Công ty cổ phần Đầu tư Ngành nước DNP Water là đối tác phát triển.
Nhà máy nước sạch BOO Sa Pa có công suất tới 15.000 m3 một ngày đêm - hơn gấp đôi công suất của nhà máy nước sạch Sa Pa hiện tại.
Nhà máy nước sạch BOO Sa Pa là một trong những công trình trọng điểm được đầu tư, xây dựng theo hình thức đối tác công tư, được xây dựng tại phường Phan Si Păng, thị xã Sa Pa, nằm trong quy hoạch chung đô thị du lịch Sa Pa.
Nhà máy có tổng diện tích quy hoạch 2,82 ha, công suất thiết kế 15.000 m3 mỗi ngày đêm và có thể mở rộng tới 20.000 m3 với thời gian khai thác 50 năm. Hệ thống đảm bảo cấp nước thường xuyên, liên tục cho người dân thị xã Sa Pa và khu vực Ô Quý Hồ, thay thế cho nhà máy nước số 2.
Dự án nước sạch của Công ty cổ phần Nước sạch BOO Sa Pa khai thác nguồn hợp lưu từ hai dòng suối lớn là suối Mường Hoa và suối Vàng chảy từ đỉnh Fansipan. Điểm lấy nước cách điểm hợp lưu 70m về phía hạ lưu, nằm trong khu du lịch Cát Cát. Theo các chuyên gia, đây là nguồn nước tự nhiên, có lưu lượng lớn, dồi dào và chất lượng ổn định, đủ khả năng cung cấp nước lâu dài.
Dự án đầu tư xây mới khoảng 4.205,6m ống cấp nước thô bằng ống HDPE và ống thép với đường kính từ D400mm đến D560mm, chạy dọc các tuyến đường giao thông bám theo địa hình, kết hợp các trạm tăng áp để vận chuyển nước thô từ công trình thu ở độ cao 1.178m về với hồ chứa nước thô ở cao độ 1.670m tại nhà máy với độ cao chênh lệch lên tới hơn 500m.
Để đưa nước tới độ cao trên, chủ đầu tư đã phải thiết kế, thi công thêm 4 trạm tăng áp để trung chuyển, gia tăng áp lực nước. Do phần lớn thi công ở địa hình đồi núi, việc vận chuyển vật tư, vật liệu hay quá trình xây dựng chủ yếu bằng sức người khiến quá trình thi công mất nhiều thời gian và chi phí.
Nhiều điểm thi công có độ khó cao. Ví dụ, tại trạm tăng áp 3, vách núi đá hiểm trở, độ dốc cao từ 45 đến 70 độ, trong khi việc lắp đặt 270m tuyến ống bám núi phải thực hiện thủ công bằng sức người, khối lượng vận chuyển lên đến hàng nghìn tấn. Thời gian thi công tại đây lên tới 90 ngày, trong điều kiện thời tiết Sa Pa đặc biệt khắc nghiệt.
Theo chủ đầu tư, công trình thu của dự án cũng là một trong những hạng mục khó khăn và vất vả nhất do xây dựng ở vị trí hiểm hóc, trên lòng suối hẹp. Các chuyên gia nhiều lần thay đổi biện pháp thi công để đảm bảo chất lượng công trình và an toàn. Đội ngũ công nhân phải lội suối, khoan đá, san lấp dưới lòng suối thủ công để có khoảng 300m2 mặt bằng và vận chuyển nguyên vật liệu xuống xây dựng nhà công trình thu. Mỗi lần xuống thi công, họ phải cheo leo trên những bậc thang tạm gá vào vách núi.
Để đảm bảo tiến độ cấp nước, đội ngũ thi công từng dầm mưa, dãi nắng, thậm chí làm xuyên đêm để đảm bảo tiến độ. Bên cạnh đó, chủ đầu tư gặp khó khăn trong quá trình giải phóng mặt bằng, đặc biệt trong việc vận động, thuyết phục đồng bào là người dân tộc thiểu số, với những tập tục, tập quán đặc thù.
Trong hai năm thi công, dự án cũng bị ảnh hưởng bởi đại dịch và nguồn nhân công, nhân lực bị hạn chế, thậm chí phải tạm dừng thi công trong thời gian dài. Tuy nhiên, dự án đã bắt kịp tiến độ bàn giao theo đúng kế hoạch.
Được khởi công từ ngày 24/9/2020, dự án nhà máy nước sạch BOO Sa Pa được đánh giá là phức tạp và khó thi công bậc nhất từ trước đến nay tại Việt Nam do địa hình đồi núi hiểm trở, nền địa chất yếu cũng như các hạng mục công trình thu, trạm tăng áp nằm rải rác tại các khu vực khác nhau.
Theo quy hoạch đã được UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt, hệ thống cấp nước sạch Sa Pa gồm 3 khu chính: khu sản xuất (gồm nhà hóa chất, cụm phản ứng - lắng lọc, khu xử lý bùn, bể chứa, kho xưởng..); khu hành chính (gồm nhà làm việc, nhà thí nghiệm) và khu lưu trú chuyên gia, cán bộ, công nhân viên nhà máy.
Dự án gồm hai giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 sẽ hoàn thiện thủ tục đầu tư; đầu tư xây dựng dây chuyền xử lý nước đạt công suất 7.500 m3 một ngày đêm. Giai đoạn 2 sẽ đầu tư xây dựng nâng công suất nhà máy lên thành 15.000 m3 mỗi ngày đêm.
Bên cạnh đó, tiêu chuẩn đầu ra của nhà máy nước sạch BOO Sa Pa cũng được chú trọng. Dự án sử dụng công nghệ tấm lắng Lamella, kết hợp lọc trọng lực với công suất lớn - phương pháp xử lý hiện đại, được ứng dụng rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới.
Hệ thống SCADA tân tiến được áp dụng vào công tác quản lý, vận hành, đưa mức độ tự động hóa của dự án lên tương tự các nhà máy nước của các nước phát triển. Chất lượng nước sạch đầu ra đảm bảo tiêu chuẩn cao của Bộ Y tế về tiêu chuẩn nước ăn uống, sinh hoạt, tương đương tiêu chuẩn được áp dụng tại quốc gia phát triển.
Đánh giá về dự án nhà máy nước sạch BOO Sapa, ông Trịnh Xuân Trường - Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cho biết, đây là công trình rất có ý nghĩa, giúp cho việc phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh nguồn nước trên địa bàn thị xã.
Dự án cũng góp phần hoàn thiện cơ sở hạ tầng địa phương, tạo tiền đề lâu dài để xây dựng tầm nhìn chiến lược, đưa Sa Pa trở thành khu du lịch quốc gia, trung tâm giao lưu văn hóa vùng Tây Bắc và là điểm đến mang tầm cỡ quốc tế đến năm 2040.
Đại diện chủ đầu tư, ông Ngô Thành Chung - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần BOO Nước sạch Sa Pa cam kết sẽ tập trung nguồn lực hoàn thiện các tuyến ống đầu nối, để các khu vực dọc tuyến ống truyền tải có thể tiếp nhận nước. Bên cạnh đó, nhà máy đảm bảo chất lượng và lưu lượng nước, hoàn thiện việc nâng cấp công suất, mở rộng mạng lưới...
Những năm trước, thị xã Sa Pa chỉ có một nhà máy xử lý nước với công suất thiết kế 6.000m3 một ngày đêm, vào mùa kiệt chỉ phát được 3.000m3 mỗi ngày. Nhà máy khai thác nguồn nước thô từ hồ Thác Bạc cũng có lưu lượng ngày càng giảm do tác động từ thượng nguồn. Hệ thống cấp nước đô thị hiện tại cũng đạt công suất tối đa và ngày càng xuống cấp. Tình trạng thiếu nước sạch tại Sa Pa liên tục tái diễn từ năm 2019 đến nay, đặc biệt vào những dịp cao điểm du lịch, lễ tết.
Dân số hiện hữu của Sa Pa khoảng 16.000 người. Cùng sự phát triển nóng về du lịch, trung bình nhu cầu sử dụng nước sạch tại Sa Pa vào khoảng 4.0000 - 6.500 m3 mỗi ngày, song thực tế chỉ cung cấp được một nửa so với nhu cầu.
Theo quy hoạch chi tiết xây dựng các khu du lịch, vui chơi giải trí, nghỉ dưỡng, nhu cầu nước sạch thị trấn Sa Pa cần bổ sung là 3.950 m3 một ngày đêm vào năm 2025 và 10.205 m3 một ngày đêm vào năm 2030.
Dự án xây dựng hệ thống cấp nước sạch thị xã Sa Pa do Công ty Cổ phần BOO Nước sạch Sa Pa đầu tư có tổng số vốn hơn 253 tỷ đồng.
Hoài Phong