Hội đồng xét xử (HĐXX) gồm: ông Bùi Hoàng Danh, Phó Chánh án TAND TP HCM, chủ tọa phiên tòa; ông Phạm Lương Toản, thẩm phán; 3 hội thẩm nhân dân gồm các ông bà Phạm Thị Hồng Phượng (nguyên cán bộ Sở Thương mại thành phố), Trần Văn Sự (Phó Giám đốc Công ty kỹ thuật xây dựng quận Phú Nhuận) và Nguyễn Thiện Thành (cán bộ Sở Địa chính Nhà đất). Hai thẩm phán dự khuyết là ông Phan Bá và bà Lê Thị Minh Ngọc. Hội thẩm nhân dân dự khuyết gồm ông Lê Thanh Thế (nguyên cán bộ Sở Xây dựng thành phố), ông Nguyễn Danh (cán bộ Sở Y tế thành phố). Thư ký phiên toà gồm ông Vũ Thanh Lâm và ông Lê Nam Hải. Thư ký dự khuyết là bà Hồ Thị Lệ Thanh. Viện KSND tối cao uỷ quyền cho VKSND TP HCM thực hành quyền công tố tại phiên toà gồm ông Trịnh Minh Tân (Trưởng phòng kiểm sát xét xử án hình sự) và ông Lê Anh Minh. Kiểm sát viên dự khuyết gồm bà Huỳnh Ngọc Hạnh (Phó phòng kiểm sát xét xử án hình sự) và ông Nguyễn Văn Nê (kiểm sát viên), ông Đoàn Thanh Khiết (kiểm sát viên).
Trong khu vực phòng A, bị cáo Trương Văn Cam (tức Năm Cam) được xếp ngồi ở vị trí số 1 (đầu bàn thứ nhất, dãy bên trái hội trường xét xử, dành cho bị cáo). Sau lưng Năm Cam, các đàn em Hải "Bánh", Long "Đầu đinh"... và người đàn bà tay hòm chìa khóa Trúc "Mẫu hậu" ngồi ở bàn số 7. Ngồi đầu bàn số 9 là Nguyễn Mạnh Trung, Phạm Sỹ Chiến và Bùi Quốc Huy cùng ngồi bàn số 13. Riêng ông Trần Mai Hạnh được xếp ngồi khu đại sảnh ở bàn thứ 17. Tòa cố định vị trí cụ thể từng bị cáo trong khu vực xét xử, không phân biệt họ khoác áo tù hay mặc thường phục do đang được tại ngoại và chịu sự giám sát chặt chẽ của những cán bộ công an làm nhiệm vụ dẫn giải.
Để chuẩn bị cho phiên tòa, từ 4h sáng các bị cáo đã được đưa từ Tiền Giang về TP HCM, tập trung tại khám Chí Hòa. 6h nhóm bị cáo đầu tiên được đưa tới sân tòa, qua cổng phía đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa. Trái với dự đoán của nhiều người, vào lúc 6h40, Năm Cam đã được đưa tới trên một chiếc xe cùng với một số bị cáo khác trong đoàn thứ 4, thay vì bằng một xe chuyên biệt. 6h45’, việc dẫn giải bị can hoàn tất.
Theo kế hoạch xét xử được công bố sáng nay, phiên tòa sẽ kéo dài 55 ngày không kể thứ bảy và chủ nhật, từ 8h đến 17h hằng ngày. Cuối mỗi buổi chiều, HĐXX sẽ hội ý. Hằng ngày, luật sư và thân chủ có 15 phút (7h30-7h45) gặp gỡ. Trong giờ giải lao, bị cáo bị cách ly. Phiên tòa được tiến hành lần lượt theo 12 vụ án nhỏ trong chuyên án Năm Cam và đồng bọn: Vụ giết Võ Hoàng Dung (Dung Hà); vụ cố ý gây thương tích Vũ Hoàng Lâm (Lâm “Chín Ngón”); Vụ án đánh bạc tại quận 3, 5, 8; vụ đưa và nhận hối lộ tại quận 8; vụ đánh bạc của Trương Hiền Bảo (con trai Năm Cam); các vụ đánh bạc, cá độ bóng đá khác; vụ đưa và nhận hối lộ năm 1995 và 2001; vụ án thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, nhận hối lộ, lạm dụng chức vụ quyền hạn để chiếm đoạt tài sản, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; vụ án giết người, cố ý gây thương tích của Châu Phát Lai Em, Châu Phát Lai Út; các vụ án cưỡng đoạt tài sản; các vụ án cho vay lãi nặng; vụ án giết Phan Lê Sơn và Hồ Phước Hưng.
Về trình tự xét hỏi, thẩm phán Bùi Hoàng Danh nói: “Chủ tọa phiên tòa sẽ hỏi trước, sau đó thành viên HĐXX, đại diện VKS hỏi từng bị cáo, người làm chứng, bị hại... Luật sư, người bào chữa tham gia xét hỏi riêng từng vụ án. Kết thúc xét hỏi vụ án này sẽ chuyển sang vụ án sau”. Về thủ tục tranh luận, đầu tiên VKS đọc luận tội, người bào chữa đọc lời bào chữa, bị hại, người liên quan trình bày ý kiến của mình. Sau đó cả VKS, luật sư, bị cáo, bị hại... cùng tham gia tranh luận. Mỗi người chỉ được đối đáp một lần, về 1 vấn đề được nêu ra ra tranh luận. Ông Danh lưu ý luật sư và những người liên quan về trình tự này để chuẩn bị phần việc của mình trong phiên tòa.
Sau khi công bố những điều cần lưu ý về trình tự, thủ tục xét hỏi, tranh luận, thẩm phán Bùi Hoàng Danh đã tiến hành kiểm tra căn cước, lý lịch của 10 bị cáo đầu tiên: Trương Văn Cam, Nguyễn Tuấn Hải, Nguyễn Việt Hưng, Nguyễn Xuân Trường, Nguyễn Hữu Thịnh, Phạm Văn Minh, Bùi Văn Việt, Giang Công Tiến, Phan Thị Trúc, Trương Ngọc Hiệp. Họ được yêu cầu ngồi lên hàng ghế đầu khu vực dành cho bị cáo.
Năm Cam là bị cáo đầu tiên phải trả lời các câu hỏi của thẩm phán. “Trình độ học vấn bị cáo lớp mấy?”. “Dạ thưa lớp 3/12”. “Trước ngày phạm pháp bị cáo có làm nghề gì không?”. “Kính thưa, trước lúc bị bắt tôi làm kinh doanh nhà hàng”. “Hoàn cảnh bị cáo có mấy vợ, mấy con?”. “Dạ thưa, tôi 2 vợ, 8 con. Lớn sinh năm 1963, nhỏ sinh 1984”. “Trước khi ra phiên tòa hôm nay, bị cáo có được nhận cáo trạng và quyết định đưa vụ án ra xét xử không?”. “Kính thưa có, khoảng hơn 1 tháng trước”. Sau Năm Cam, bị cáo Nguyễn Tuấn Hải (Hải “Bánh”) trả lời một số câu hỏi của thẩm phán về lý lịch.
Kết thúc phần kiểm tra căn cước, lý lịch của 10 bị cáo, tòa nghỉ giải lao. Với danh sách bị cáo và người liên quan dài như vụ án này, có thể cả ngày hôm nay sẽ được dành cho thủ tục khai mạc phiên tòa.
Nhóm phóng viên