Vợ chồng chị Nguyễn Hoàng Thảo (33 tuổi) vừa đặt cọc 50 triệu đồng để mua một căn hộ chung cư thì gặp phải sự phản đối của hai bên nội ngoại vì cho rằng, mua chung cư không phải tài sản của riêng mình, phải chung đụng với nhiều người chưa kể mất nhiều loại phí dịch vụ hàng tháng. Quan điểm của các ông bà là, theo thời gian, chung cư cũng không còn giá trị như nhà đất.
Trái ngược với chị Thảo, gia đình anh Nguyễn Công Hoan lại vừa bán căn nhà 35m2 trong ngõ nhỏ để chuyển lên chung cư. Sau 3 lần giãn cách vì dịch, ngôi nhà trong ngõ sâu bắt đầu bộc lộ nhiều khuyết điểm như thiếu tiện ích, sân chơi, không khí ngột ngạt, muốn mua gì cũng khó khăn. Với khoản tiền 2,5 tỷ đồng thu về sau khi bán nhà, anh đủ tiền mua một căn chung cư rộng 80m2 gần đó, xung quanh có đầy đủ tiện ích, siêu thị, nhà hàng, trung tâm thương mại nằm ngay dưới chân tòa nhà.
"Từ ngày chuyển lên chung cư, tôi thấy cuộc sống khác hẳn. Mọi thứ đủ đầy, không gian trong lành, chỉ vài bước có thể bắt taxi, không giống như trước kia phải đi bộ gần 300m mới ra đường lớn", anh Hoan chia sẻ.
Một dự án chung cư ở phía Nam TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần.
Chia sẻ với kênh dữ liệu bất động sản Vhome, ông Đỗ Quý Duy - Giám đốc kinh doanh Tập đoàn Hải Phát, trên đây là hai ví dụ điển hình về sự khác biệt trong tư duy chọn mua nhà chung cư hay nhà đất thổ cư của người Việt. Với nhiều năm kinh nghiệm tư vấn đầu tư địa ốc, ông từng gặp nhiều trường hợp khách hàng thay đổi ý định mua chung cư chuyển sang nhà đất như chị Thảo. Cũng không ít người sau thời gian sống trong những căn nhà thổ cư nhỏ lại quyết định bán để tận hưởng những tiện ích chỉ có khi sống ở chung cư.
Với chung cư, theo ông Duy, thường thích hợp với những cặp vợ chồng trẻ, có tư duy sống hiện đại và thường chú trọng tận hưởng cuộc sống hơn là giá trị tài sản trong tương lai. Những dự án chung cư thường có hạ tầng tương đối đồng bộ, giao thông kết nối thuận tiện. Điều quan trọng nhất của chung cư chính là sự tiện lợi khi cư dân hưởng thụ nhiều tiện ích đi kèm như siêu thị, café, công viên cây xanh, ngân hàng, trường học, hồ cảnh quan... Môi trường này cũng thích hợp với những gia đình có trẻ nhỏ vì có sân chơi, cộng đồng văn minh, đồng đều.
Bên cạnh đó, tất cả các phòng trong căn hộ đều nằm trên cùng một mặt bằng nên có thể gắn kết tình cảm trong gia đình, dễ dàng trông coi, chăm sóc con cái, người già... Cuộc sống trở nên văn minh hơn bởi mọi thứ đều được ban quản lý điều tiết và giải quyết, an ninh cũng tốt hơn do được bảo vệ 24/24, có trông xe, hệ thống camera, thẻ từ ra vào...
Ở góc độ tài chính, một trong những yếu tố khiến chung cư hút giới trẻ là có thể thanh toán linh hoạt, đóng tiền chia nhỏ từng đợt... Bên cạnh đó, đa số các chủ đầu tư cũng sẵn sàng cho vay 60-80% giá trị căn hộ với lãi suất ưu đãi.
Dù sở hữu không ít ưu điểm, căn hộ chung cư vẫn có nhược điểm riêng. "Ở Hà Nội, chung cư thường giữ giá hơn. Nhiều trường hợp không tăng hoặc đôi khi giảm giá. Ở TP HCM, chung cư đã qua sử dụng rồi vẫn có thể tăng lời nhưng không nhiều. Rủi ro còn đến khi chủ đầu tư không bàn giao nhà, không gian sử dụng chung bị chiếm đoạt...", ông Duy cho biết.
Theo ông Duy, bất cập của chung cư còn đến từ chính việc quản lý quá chặt chẽ. Nếu muốn xây dựng, sửa sang, chủ sở hữu đều phải có sự đồng ý của ban quản lý tòa nhà. Bên cạnh đó, do không gian sử dụng chung nhiều như hành lang, thang máy, sân chơi... nên gặp nhiều bất tiện, không thoải mái. Các khoản phí dịch vụ hàng tháng cũng là điểm hạn chế của căn hộ chung cư so với nhà đất.
Với nhà đất tổ cư, ông Duy cho rằng, phân khúc này phù hợp với tâm lý "ăn chắc mặc bền" của đa số người Việt. Họ thường chú trọng đến giá trị tài sản trong dài hạn hơn sự thuận tiện trong không gian sống. Ưu thế của sản phẩm này là tính sở hữu vĩnh viễn, có thể làm tài sản tích lũy cho tương lai. Giá cả thường có thể tăng giá theo thời gian hoặc giữ giá tốt hơn chung cư. Do được sở hữu riêng, chủ nhà có thể tùy ý sửa chữa, xây dựng theo ý thích, không tốn các chi phí bảo trì, thang máy, vệ sinh, bảo vệ, gửi xe, ánh sáng, cây xanh...
Tuy nhiên, nhà đất thổ cư cũng tồn tại không ít hạn chế. Như trường hợp của anh Hoan, với tầm tài chính vừa phải, những căn nhà thường có diện tích nhỏ, nằm trong ngõ sâu, giao thông không thuận tiện. Nhiều khu dân cư cũng thiếu các tiện ích cơ bản như sân chơi, siêu thị... nên mọi người thường phải di chuyển xa mới có thể thụ hưởng.
Những căn nhà trong ngõ thường chia từng tầng nên tính tương tác trong gia đình kém, chưa kể chất lượng ánh sáng kém, nhiều côn trùng. Thậm chí khu vực còn có an ninh kém, dễ xảy ra trộm cắp, không đảm bảo an ninh. Bên cạnh đó, một số khu vực dân cư còn mang văn hoá làng xã khá cục bộ nên hạn chế về mặt xây dựng cộng đồng.
Ở góc độ tài chính, nếu mua thổ cư, việc thanh toán không linh hoạt khi thường phải trả ngay một khoản tiền lớn, thậm chí là 100% giá trị căn nhà rồi mới có thể làm thủ tục vay vốn nên khó được hưởng những chính sách ưu đãi. Do đó, những người có tài chính hạn chế thường khó sở hữu loại hình bất động sản này.
"Với những người có nhu cầu ở thực, chung cư hay nhà đất đều tồn tại những ưu và nhược điểm riêng. Tùy vào nhu cầu, khả năng tài chính, người mua sẽ có lựa chọn riêng", ông Duy phân tích,
Tuy nhiên, vị giám đốc này nhấn mạnh, việc mua căn hộ chung cư hay nhà đất thổ cư đều cần cân nhắc đến các yếu tố như môi trường sống, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội đảm bảo. Do đó, người mua cần tìm hiểu kỹ những vấn đề như vị trí, chất lượng xây dựng, pháp lý, dòng tiền... để tránh rủi ro.
Tâm Anh