Nishikori trên đường viết nên lịch sử. Ảnh: AFP.
"Thật vinh dự khi làm nên lịch sử", Nishikori nói khi mới đặt chân vào bán kết Mỹ Mở rộng, người Nhật đầu tiên làm được điều này kể từ năm 1933.
Tuy nhiên tay vợt 24 tuổi đã đạt một cột mốc mới chỉ sau đó ít ngày. Đánh bại tay vợt số một thế giới Novak Djokovic giúp anh trở thành người Nhật đầu tiên đặt chân vào một trận chung kết Grand Slam và có cơ hội là người nam châu Á đầu tiên giành danh hiệu danh giá của làng quần vợt thế giới.
Cuộc marathon của Nishikori tại giải năm nay chỉ có thể miêu tả như một điều kỳ diệu. Nishikori đã chơi hơn 11 tiếng ròng rã cho ba trận đấu liên tục và loại ba hạt giống của giải gồm Milos Raonic, Stan Wawrinka và Djokovic.
"Chúng tôi đã phải chờ rất lâu cho một ngôi sao xuất hiện và đây là khoảnh khắc vô cùng đặc biệt", ông Hitoshi Ko từ tạp chí Smash Tennis của Nhật Bản nói. "Nếu cậu ấy có thể giành chiến thắng những trận đấu lớn thế này thì quần vợt sẽ có thêm cổ động viên và các thương vụ kinh doanh".
Quần vợt Nhật Bản phải chờ tới gần một thế kỷ để vươn dậy với người tiên phong Nishikori. Thập niên 20 thế kỷ trước, Zenzo Shimizu từng vào tới trận tranh quyền thách đấu nhà vô địch Wimbledon năm 1920. Shimizu đã thua trận đấu đó trước tay vợt Mỹ Bill Tilden, người sau đó đánh bại nhà đương kim vô địch người Australia Gerald Patterson. Tuy nhiên Shimizu vẫn để lại tiếng vang lớn trong làng quần vợt.
Liên đoàn quần vợt Nhật Bản được thành lập ngay trong năm đó và cử đội tuyển tham dự Davis Cup năm 1921 gồm cặp đôi Shimizu và Ichiya Kumagae. Tay vợt Kumagae từng được tờ New York Times miêu tả là "hay nhất nước Mỹ". Kumagae từng vào bán kết giải vô địch nước Mỹ và giành HC bạc cả hai nội dung đơn nam và đôi nam ở Olympic 1920.
Cặp đôi này đưa đội tuyển Nhật Bản vượt qua Philippines, Bỉ, Ấn Độ và Australia trước khi thua Mỹ ở chung kết. Ít năm sau đó, Nhật Bản xuất hiện một tay vợt xuất chúng khác là Jiro Sato, người vào bán kết 5 giải Grand Slams chỉ trong vòng hai năm. Sato từng đánh bại các huyền thoại Jack Crawford và Fred Perry, tuy nhiên ông đã ra đi trong tiếc nuối. Sato nhẩy khỏi tàu tự tử năm 1934 sau thất bại ở Davis Cup và để lại thư tuyệt mệnh nói về sự xấu hổ của mình.
Sự nghiệp của Nishikori lên một nấc thang mới khi hợp tác cùng cựu tay vợt nổi tiếng Michael Chang. Ảnh: AFP.
Sau chiến tranh thế giới thứ hai, quần vợt Nhật Bản bị thất sủng trong thời gian dài. Người hâm mộ trong nước chủ yếu quan tâm tới bóng chày và bóng đá. Các tay vợt nam Nhật Bản gặp khó khăn trong việc đột phá vào top 100. Jun Kamiwazumi lọt vào vòng ba giải Mỹ Mở rộng 1973 có thể xem là nét chấm phá trong thời gian này.
Đến thập niên 90, Shuzo Matsuoka trở thành lá cờ đầu cho quần vợt nam Nhật Bản với thành tích lọt vào tứ kết Wimbledon năm 1995. Nishikori thừa nhận Matsuoka là tấm gương mà anh noi theo và từng đặt mục tiêu vượt qua thứ hạng 46 của tiền bối.
Nishikori đã làm được những điều mà quần vợt nam Nhật Bản mong đợi từ rất lâu. Đột phá vào top 10 hồi tháng năm vừa qua và thể hiện sự tiến bộ trong từng mùa giải. Tay vợt 24 tuổi đang là người tiên phong cho sự trỗi dậy của quần vợt Nhật Bản, với 6 người đang trong top 200, nhiều nhất kể từ kỷ nguyên Mở rộng.
Hiện tại Nishikori đang đứng thứ 11 nhưng chắc chắn sẽ thăng tiến mạnh mẽ trong lần công bố xếp hạng tới đây. Bên cạnh thứ hạng, một chức vô địch Grand Slam sẽ đưa anh vào lịch sử với tư cách người tiên phong cho Nhật Bản nói riêng và cả châu Á nói chung.
Bảo Lam