Sáng 1/10/2011, qua tin báo nặc danh, một cảnh sát viên ở Moldova, quốc gia châu Âu nằm giữa Romania và Ukraine, phát hiện tử thi nằm trong bụi rậm gần cổng ngôi làng Cojusna. Giám định viên kết luận người chết đã bị lên cơn đau tim. Căn cứ giấy tờ tuỳ thân, nhà chức trách xác định đây là du khách người Mỹ tên Igor Vorotinov (sinh năm 1963). Thông qua đại sứ quán Mỹ, nhà chức trách Moldova báo tin dữ tới vợ cũ của Igor là Irina Vorotinov.
Hôm sau, Irina bay tới Moldova nhận thi thể rồi làm giấy chứng tử và thủ tục hỏa táng trước mặt nhân viên đại sứ quán.
Hũ đựng tro cốt của Igor được đặt trong nhà tang lễ ở Mỹ. Ảnh: Star Tribune.
Ba ngày sau khi tang lễ diễn ra, Irina gửi yêu cầu thụ hưởng tiền bảo hiểm nhân thọ của Igor. Trước khi hai người ly hôn vào cuối năm 2010, Igor đã ký hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trị giá hai triệu USD và cho vợ đứng tên người thụ hưởng.
Người của công ty bảo hiểm lập tức thấy câu chuyện của Irina có nhiều điểm mờ ám như thi thể không được cảnh sát và nhân viên giám định chụp lại làm chứng vì lý do "không có máy ảnh". Việc hỏa táng không diễn ra tại Mỹ mà ngay tại Moldova. Vì không có bằng chứng, công ty vẫn phải chuyển hơn hai triệu USD cho Irina vào tháng 3/2012.
Tới tháng 6/2013, FBI nhận được tin báo nặc danh cho biết Igor vẫn sống khỏe mạnh tại Moldova. Theo dõi hoạt động của gia đình Vorotinov, nhà chức trách phát hiện sau khi tiền bảo hiểm tới tay, Irina nhiều lần chuyển tiền sang các tài khoản ngân hàng ở Thụy Sĩ, Hungary, và Moldova. Ngoài ra, con trai cả của Igor là Alkon Vorotinov cứ cách một thời gian lại bay sang Moldova.
FBI nhận định Alkon có thể nắm giữ manh mối của nghi án nên đã ra lệnh bắt giữ nghi can khi Alkon quay lại Mỹ vào tháng 11/2013. Khám xét laptop cá nhân của Alkon, nhân viên FBI phát hiện nhiều ảnh của Igor chơi cùng cháu gái được chụp khoảng 18 tháng sau tang lễ. FBI sau đó mang hũ đựng tro cốt được cho là của Igor đi giám định, từ đó kết luận thi thể trong hũ không phải Igor. Irina lập tức bị FBI bắt giữ vì đã nói dối công ty bảo hiểm.
Sợ tội, Alkon hợp tác với nhà chức trách và khai rằng từng ngẫu nhiên gặp bố tại một bữa tiệc tại Moldova vào tháng 6/2012, khoảng ba tháng sau tang lễ. Trong một buổi làm việc, Alkon còn gọi điện trực tiếp cho bố để ông nói chuyện với FBI. Qua điện thoại, Igor khẳng định mình bị bạn bè tại Moldova bắt cóc và dàn dựng cái chết giả để chiếm đoạt tiền bảo hiểm và bắt Alkon phải trả tiền chuộc. Toàn bộ âm mưu này là ý tưởng của bọn bắt cóc, Irina hoàn toàn không liên quan.
Với bằng chứng này, Irina vẫn bị tuyên phạt ba năm một tháng tù vào năm 2016 vì hành vi Lừa đảo và Giao dịch bằng tiền có được từ tội phạm. Cùng năm, Alkon (sinh năm 1989) nhận tội Che giấu tội phạm và chỉ bị phạt hai năm quản chế, 300 giờ lao động công ích vì không tham gia lừa đảo từ đầu và có hợp tác với nhà chức trách. Cả hai mẹ con bị yêu cầu liên đới chịu trách nhiệm bồi hoàn số tiền bảo hiểm.
Igor Vorotinov (trái) và con trai Alkon. Ảnh: Star Tribune.
Đồng thời với việc truy cứu hai mẹ con, FBI thuyết phục Igor quay lại Mỹ quy án nhưng ông ta không chịu vì thích hưởng thụ cuộc sống tại trang trại trồng táo cùng vợ hai tại Moldova.
Nhà chức trách Mỹ buộc phải gửi đơn yêu cầu chính quyền nước sở tại dẫn độ Igor vào tháng 12/2017 tại Moldova. Igor phản công bằng cách đệ đơn kháng cáo lệnh dẫn độ với chính quyền Moldova và xin Liên Hợp quốc được tị nạn. Nhân cơ hội được cho tại ngoại chờ kết quả kháng cáo, Igor bỏ trốn và lấy lý do sức khỏe yếu để ba lần không trình diện tại tòa.
Ngày 1/11/2018, lệnh dẫn độ chính thức có hiệu lực. Igor bị nhà chức trách Moldova bắt giữ sau đó ít ngày và được chuyển giao cho FBI đưa về Mỹ. Cuối cùng, Igor bị tuyên phạt ba năm 5 tháng tù vì tội Lừa đảo vào ngày 29/7/2019.
Dù cả ba người trong gia đình Vorotinov đã lãnh án tù, nhà chức trách hiện vẫn chưa xác định được danh tính thật sự của thi thể bị dùng làm thế thân.
Quốc Đạt (Theo Star Tribune, Washington Post, Criminal)