Trong một bài báo đăng sau khi đề cử Oscar 2015 được công bố, Vulture đã ví Julianne Moore như một Meryl Streep... không Oscar. Bởi trong khi đàn chị Streep được coi như một huyền thoại sống của Hollywood với 19 đề cử Oscar và ba lần chiến thắng thì Moore vẫn trắng tay sau bốn lần được đề cử.
Song cái “dớp” đó đã được xóa tại Oscar 2015, khi vai giáo sư mắc chứng bệnh Alzheimer trong Still Alice đem về cho Moore tượng vàng đầu tiên trong sự nghiệp.
Minh tinh Julianne Moore.
Một thập niên mài giũa
Nữ diễn viên người Mỹ sinh ra tại Bắc Carolina vào năm 1960 với tên thật Julie Anne Smith. Tuy nhiên khi vào nghề, cô chọn cái tên Julianne Moore như một cách tri ân tới người cha Peter Moore Smith và người mẹ Anne. Cô chia sẻ: “Đã có những nghệ sĩ khác giống tôi trước đó rồi. Tên đệm cha tôi là Moore còn mẹ tôi là Anne, do vậy tôi ghép tên mình với mẹ và dùng tên đệm của cha. Bằng cách đó, tôi có thể dùng tên cả hai và không làm ai bị tổn thương cảm xúc”.
Đến nay, Julianne Moore là một trong những minh tinh đẳng cấp nhất Hollywood song khi còn bé, cô chưa bao giờ muốn trở thành diễn viên. Moore là một học sinh thông minh, ham đọc sách và từng mơ ước trở thành bác sĩ. Tuy nhiên chính vì thói quen đọc sách mà Moore đã dần cảm thấy hứng thú với nghệ thuật và bắt đầu tìm hiểu bộ môn diễn xuất.
Từ đó, việc phải chuyển nhà theo người cha làm trong quân đội đã giúp ích nhiều cho Moore: “Khi bạn phải chuyển nơi ở quá nhiều, bạn sẽ nhận ra rằng việc thay đổi thái độ là hữu ích. Tôi thường thay đổi tùy vào nơi mình đến. Việc di chuyển dạy cho bạn cách quan sát, sáng tạo và chỉ cho bạn rằng tính cách có thể thay đổi được”.
Sau khi tham gia một số vở diễn và được giáo viên Anh ngữ khuyến khích theo đuổi sự nghiệp sân khấu, Moore đồng ý đi theo con đường này. Cha mẹ cô ủng hộ lựa chọn của con gái với một điều kiện rằng cô phải có bằng đại học để đảm bảo nghề nghiệp cho tương lai. Kết quả là Moore tốt nghiệp Đại học Boston vào năm 1983 với tấm bằng bộ môn Kịch. Với hành trang đó, Moore chuyển tới sống tại New York và làm nghề bồi bàn để kiếm sống qua ngày trong lúc chờ đợi cơ hội.
Trong một thập niên từ năm 1983 tới 1993, Moore chủ yếu xuất hiện trong các vở kịch cùng những loạt phim truyền hình ít tiếng tăm. Vai diễn điện ảnh đầu tiên của cô là Tales from the Darkside: The Movie (1990) và phải hai năm sau Moore mới lại có một bộ phim khác. Tác phẩm mang tên The Hand that Rocks the Cradle trở thành quán quân phòng vé và giúp cô có được sự chú ý của các chuyên gia săn lùng tài năng.
Một sự nghiệp cân bằng
Nhìn vào năm 2014 của Moore, có thể thấy ngôi sao này tham gia vào cả những bom tấn giải trí ăn khách (The Hunger Games: Mockingjay 1) lẫn những tác phẩm được đánh giá cao về nội dung hay diễn xuất (Still Alice). Điều này bắt đầu từ khi Moore mới tạo dựng được danh tiếng, khi cô thường đưa ra những lựa chọn thông minh. Sau khi được chú ý từ năm 1992, Moore tham gia Short Cuts (1993) của đạo diễn Robert Altman và có được bước đột phá. Tờ Variety coi màn trình diễn của cô là đáng xem nhất phim, còn bản thân tác phẩm nhận được giải “Dàn diễn viên xuất sắc” tại LHP Venice và giải Quả Cầu Vàng.
Các tác phẩm sau đó như Vanya on 42nd Street (1994) và Safe (1995) tiếp tục mang lại thành công cho Moore, khiến cô tỏ ra ngạc nhiên: “Các vai diễn cứ tự nhiên đến cùng lúc với tôi và chúng thực sự tuyệt vời”. Tới phim Nine Months (1995), Moore trở thành một “leading lady” (nữ diễn viên chính) sáng giá của Hollywood khi tác phẩm tình cảm mà cô đóng cặp cùng Hugh Grant thu về tới hơn 100 triệu USD trên toàn cầu.
Julianne Moore gây ấn tượng mạnh mẽ trong năm 2014 với vai diễn người phụ nữ bị chứng Alzheimer trong phim tâm lý "Still Alice".
Từ 1995 tới 2002, Moore khẳng định chỗ đứng trong danh sách những ngôi sao nữ tài năng nhất Hollywood. Cô tham gia phần hai bom tấn Jurassic Park (1997) của đạo diễn Steven Spielberg, có được đề cử Oscar đầu tay với vai diễn trong tác phẩm nhạy cảm Boogie Nights (1997). Tiếp đó, Moore thủ vai trong bộ phim được đánh giá cao The Big Lebowski (1998) của anh em nhà Coen, đóng trong Magnolia (1999) cùng Tom Cruise và có được đề cử Oscar thứ hai với The End of the Affair (1999).
Đỉnh cao diễn xuất với Moore đến vào năm 2002, khi cô nhận được tới hai đề cử Oscar cho hạng mục “Nữ diễn viên chính xuất sắc” và “Nữ diễn viên phụ xuất sắc” trong cùng một năm. Trong Far from Heaven, cô vào vai một người vợ sụp đổ khi nghe chồng thú nhận là người đồng tính. Nhân vật nữ chính Cathy kể trên đã giúp ngôi sao này thắng giải “Nữ diễn viên chính xuất sắc” tại 19 lễ trao giải tiền Oscar bao gồm cả LHP Venice; trong khi vai diễn còn lại trong The Hours đem về cho Moore giải Gấu Bạc tại LHP Berlin (nhận cùng hai bạn diễn Nicole Kidman và Meryl Streep).
Bất chấp việc được đánh giá rất cao tại Oscar 2003 với hai hạng mục được đề cử và được tờ Los Angeles Times nhận định “khả năng của Moore đã vượt qua cả giới hạn của sự xuất sắc trong diễn xuất”, minh tinh này vẫn phải ra về tay trắng. Cô trải qua “cơn khát” đề cử Oscar trong suốt 12 năm sau đó, cho tới khi được tôn vinh tại nhà hát Dolby tối 22/2.
Sự ghi nhận xứng đáng
Từ sau 2002, Julianne Moore vẫn xuất hiện trong những bộ phim đáng chú ý như Children of Men (2006), I’m Not There (2007) hay A Single Man (2009)... song tần suất không còn nhiều như trước. Minh tinh này dành nhiều thời gian hơn cho người chồng mới cưới năm 2003 Bart Freundlich cùng hai đứa con và còn tham gia nhiều loạt phim truyền hình hài. Năm 2014 đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của Moore với 5 bộ phim, bao gồm hai phim giải trí Non-Stop và The Seventh Son, tác phẩm chính kịch Maps to the Star, bom tấn Mockingjay 1 và Still Alice.
Chính vai diễn nữ bệnh nhân Alzheimer (mất trí nhớ) Alice Howland trong Still Alice đã đem về cho Moore vinh quang cô hằng tìm kiếm.
Nội dung bộ phim xoay quanh nữ giáo sư Alice với cuộc sống đáng mơ ước: một công việc ổn định, một người chồng tâm lý và ba đứa con. Song một ngày nọ, chuyên gia ngôn ngữ này nhận ra mình bắt đầu quên dần từ ngữ, để rồi được chẩn đoán đang mắc chứng Alzheimer giai đoạn đầu... Still Alice có cách khai thác nhân vật mới lạ khi đặt câu chuyện từ góc nhìn của người bệnh, thay vì những người thân như nhiều tác phẩm khác cùng thể loại.
Chính điều này đã đặt ra thách thức cho Moore, khi cô phải giúp nhân vật Alice trở nên biến hóa: từ một nữ giáo sư minh mẫn trở thành một người đãng trí, trước nhớ sau quên. Để chuẩn bị cho vai diễn này, Moore đã dành gần nửa năm tiếp xúc với bệnh nhân Alzheimer tại các trại điều dưỡng, nghe họ tâm sự về những trải nghiệm khi mới mắc bệnh và cách vượt qua mặc cảm trong quá trình điều trị.
Moore còn chủ động liên hệ nữ y tá Sandy Oltz - niềm cảm hứng cho câu chuyện trong Still Alice. Vào năm 46 tuổi, Oltz bắt đầu mắc bệnh Alzheimer và dần quên đi những nhiệm vụ thường ngày của mình trong bệnh viện, giống như những gì Alice phải trải qua trong phim. Moore trò chuyện lần đầu với Oltz qua Skype, trước khi trực tiếp tới thăm nữ y tá này để hỏi về những khó khăn mà cô đã phải đương đầu.
Oltz hồi tưởng cảm xúc khi lần đầu xem Still Alice: “Khi bộ phim kết thúc, tôi cảm thấy như vừa được xem chính mình trong phim. Tôi không nhận ra rằng Moore đã chú ý tới cả những cử chỉ nhỏ nhất của tôi. Cô ấy đã hỏi tôi nhiều câu hỏi và tôi đã trả lời chúng, nhưng chỉ tới khi xem phim tôi mới nhận ra cô ấy thực sự lắng nghe và quan sát mình. Cô ấy đã thực sự đưa trải nghiệm của một người mắc bệnh Alzheimer lên màn ảnh với nhân vật Alice”.
Màn hóa thân xuất sắc trong Still Alice cùng lời khen từ tận đáy lòng của Oltz như một sự đảm bảo về chiến thắng của Moore trong mùa giải thưởng điện ảnh. Sau khi chiến thắng giải “Nữ diễn viên chính xuất sắc” tại SAGs, Bafta và Quả Cầu Vàng, cuối cùng Julianne Moore cũng chạm tay vào tượng vàng Oscar.
Julianne Moore - "Nữ diễn viên chính xuất sắc" của Oscar lần thứ 87.
Trong đêm trao giải, khi hàng triệu con mắt đang dõi theo Moore trên toàn thế giới, cô không quên dành những lời tri ân tới những người đã giúp mình trong quá trình hoàn thành Still Alice và lên tiếng kêu gọi sự chú ý tới Alzheimer: “Tôi rất hạnh phúc bởi chúng tôi đã giúp rọi ánh sáng tới căn bệnh Alzheimer. Đã có quá nhiều con người trở nên cô độc bởi căn bệnh này, và họ xứng đáng được biết đến, để rồi chúng ta có thể tìm ra một cách chữa trị Alzheimer”.
Ngay sau khi buổi lễ trao giải Oscar kết thúc, Moore nhắn tin cảm ơn tới Sandy Oltz: “Cảm ơn bạn rất nhiều về tất cả. Tôi yêu bạn vô cùng”. Bản thân Oltz mới chia sẻ với tờ Daily Mail rằng cô ăn mừng chiến thắng của Moore tại Oscar trong niềm hân hoan như thể chính mình được tôn vinh.
Với chiến thắng mới đây, Julianne Moore hoàn thành bộ sưu tập các giải thưởng diễn xuất danh giá: chiến thắng tại các LHP Cannes, Venice, Berlin, một giải Bafta, hai giải SAGs, hai Quả Cầu Vàng và một Oscar. Moore dường như có thói quen khởi đầu chậm, khi cô chỉ biết bơi vào năm 26 tuổi và học lái xe vào năm 27 tuổi. Giờ đây ở tuổi 55, minh tinh này mới có được Oscar đầu tiên, nhưng đó là sự thừa nhận xứng đáng cho đẳng cấp hàng đầu mà cô luôn thể hiện.
Thịnh Joey