John Fowles phủ nhận quan niệm tiểu thuyết truyền thống

John Fowles - nhà văn người Anh vừa qua đời ở tuổi 79 - từng nói, tác phẩm của ông thường được viết ra từ sự thôi thúc của những hình ảnh hoặc những giấc mơ lặp đi lặp lại. Ông phủ nhận định nghĩa thông thường về tiểu thuyết, gọi đó là "cái lồng chật hẹp nhốt các tiểu thuyết gia" và cố gắng mở rộng biên giới của thể loại văn học này trong từng tác phẩm.

Thanh Huyền -

Nỗ lực đó thể hiện rõ nhất trong cuốn tiểu thuyết French Lieutenant's Woman (Người tình của viên trung úy Pháp) - câu chuyện tình yêu đầy ám ảnh thời đại Victoria với hai cách kết thúc. Tác phẩm xuất bản năm 1969, bộ phim chuyển thế từ cuốn tiểu thuyết này từng được đề cử cho giải Oscar.

Nhà văn John Fowles.

Nhưng những dấu hiệu cách tân trong tác phẩm của Fowles đã xuất hiện từ rất sớm. Trong cuốn tiểu thuyết đầu tay xuất bản năm 1963 - The Collector - tác giả cung cấp cho người đọc hai phiên bản truyện kể của cùng một cốt truyện liên quan đến vụ viên thư ký nghèo bắt cóc một sinh viên mỹ thuật giàu có. Câu chuyện vừa được kể từ điểm nhìn của Fred Clegg - kẻ bắt cóc, vừa được kể từ những dòng nhật ký của nạn nhân - cô sinh viên 20 tuổi Miranda Grey. Trong cuốn tiểu thuyết xuất bản năm 1966 - Magus - nhà văn cũng đưa ra một cái kết mờ ảo khiến cho độc giả phải "đánh vật" với ý nghĩa của cuốn sách. Cả hai tác phẩm này đều đã được chuyển thể thành phim.

Trong một cuộc phỏng vấn năm 1985, nhà văn nói: "Tôi không cho rằng một bộ môn nghệ thuật hoặc khoa học nào đó lại có khả năng miêu tả toàn bộ hiện thực tự nhiên một cách chính xác".

Từ điển văn học Anh ghi nhận, Fowles là "một trong những nhà văn thường xuyên tạo bất ngờ nhưng được độc giả đón nhận một cách nồng nhiệt nhất".

Tên tuổi của Fowles được biết đến ở Mỹ một cách rộng rãi hơn là ở chính nước Anh, quê hương ông. Điều này góp phần giải thích vì sao nhà văn thường coi mình là một kẻ sống tha hương ngay trên chính mảnh đất chôn nhau cắt rốn của mình. Sau khi xuất bản những cuốn tiểu thuyết ăn khách đảm bảo cho mình một cuộc sống khá phong lưu, nhà văn bỏ nghề dạy học, mua một ngôi biệt thự theo phong cách của thế kỷ 18 ở Lyme Regis và sống ẩn dật, hạn chế tốt đa những mối quan hệ xã hội và những cuộc tiếp xúc xã giao. Ông hầu như không đi lại, giao du với bất cứ ai ngoại trừ vợ mình, Elizabeth - cũng là một nhà thơ.

Trong cuốn sách John Fowles, The Essential Guide, nhà văn tâm sự với Margaret Reynolds và Jonathan Noakes: "Tiểu thuyết gia là những người cần có một cuộc sống biệt lập nhất định. Tôi cũng tin rằng, họ là những người phải giữ được mối liên hệ chặt chẽ với văn hóa, ngôn ngữ và tâm lý dân tộc".

John Fowles sinh năm 1926 tại Leigh-on-Sea, miền Đông Nam nước Anh, trong một gia đình không có truyền thống gì về văn chương, chữ nghĩa. Trong thời kỳ thế chiến II, Fowles tham dự khóa đào tạo 2 năm trong Hải quân Hoàng gia Anh nhưng không phải trực tiếp tham chiến vì chiến tranh kết thúc trước khi ông hoàn thành khóa học. Sau khi rời quân đội, ông học tiếng Pháp và tiếng Đức tại Đại học Oxford. Nhà văn coi đây là "những ngày sống trong thiên đường" khi được tiếp xúc với những trang viết của những nhà hiện sinh chủ nghĩa như Albert Camus và Jean-Paul Sartre.

Tốt nghiệp Oxford, nhà văn giảng dạy tiếng Anh tại Đại học Poitiers (Pháp) trước khi chuyển đến sống tại hòn đảo Spetsai (Hy Lạp). Những ngày sống trên hòn đảo này đã tạo chất liệu và cảm hứng cho nhà văn viết nên cuốn tiểu thuyết The Magus. Đây cũng là nơi gặp gỡ giữa ông và người vợ tương lai Elizabeth Whitton. Lúc bấy giờ Elizabeth đang sống với chồng là một giáo sư người Anh. Khi hai người chia tay, bà cưới Fowles vào năm 1954.

Là một tiểu thuyết gia, nhưng Fowles còn viết cả truyện ngắn - tuyển tập The Ebony Tower xuất bản năm 1974 - và tiểu luận The Aristos: A Self-Portrait in Ideas (1964) thể hiện những quan điểm của ông đối với nghề viết.

(Nguồn: Courant)

Trở lại Giải tríTrở lại Giải trí