Hôm 16/7, Jane Birkin qua đời khiến nhiều người yêu nghệ thuật tiếc nuối. Bộ trưởng Văn hóa Pháp Rima Abdul Malak viết trên Twitter: "Người Anh mang đậm tinh thần Pháp nhất đã rời bỏ chúng ta. Jane Birkin là người tinh nghịch, vô cùng thanh lịch, biểu tượng trường tồn của thời đại".
"Biểu tượng thời trang" Jane Birkin thời trẻ. Ảnh: Telegraph
Được biết đến qua vai trò người mẫu, Jane Birkin thử sức với điện ảnh và gây tiếng vang.
Theo Guardian, diễn viên mang đến nguồn năng lượng độc đáo và hấp dẫn trong phim ảnh. Birkin từng giành ba đề cử giải Cesar, thắng giải Nữ chính xuất sắc Liên hoan phim Venice 1985 và xuất hiện trong hơn 70 tác phẩm. Trong nhiều phim, bà đóng người mẫu, tương đồng với ngoài đời.
Một trong những tác phẩm đầu tiên làm nên tên tuổi Birkin là Blow-Up, đoạt giải Cành Cọ Vàng ở Liên hoan phim Cannes năm 1967, do Michaelangelo Antonioni đạo diễn. Bà vào vai một người mẫu tóc vàng nhiều tham vọng. Phân đoạn diễn viên tạo dáng để nhân vật nhiếp ảnh gia Thomas (David Hemmings) chụp ảnh là cảnh nổi bật nhất phim. Tuy đóng vai phụ, Birkin gây được sự chú ý của khán giả lẫn giới phê bình bởi vẻ đẹp hình thể và sự duyên dáng qua từng hành động.
Hai năm sau, Birkin lần nữa thủ vai người mẫu trong Wonderwall (1968) của Joe Massot. Nhân vật Penny Lane của bà có cảnh vô tư tạo dáng cho bạn trai chụp ảnh, trong khi bị người hàng xóm lập dị (Jack MacGowran đóng) theo dõi.
Bà chiếm được cảm tình của khán giả với vẻ đẹp tự nhiên và nét u sầu trên gương mặt. Trong La Piscine (1969), Birkin ghi điểm bởi ánh mắt ngây thơ khi vào vai Penelope - người bị nhà văn Jean-Paul (Alain Delon thủ vai) dụ dỗ. Birkin lột tả hình ảnh cô gái 18 tuổi mang nhiều ẩn ức tâm lý qua nét mặt và hành động.
Trích đoạn phim "Blow-Up", một trong những tác phẩm ghi dấu diễn xuất của Jane Birkin. Bà vào vai cô gái tóc vàng (đầm xanh lá), xuất hiện từ giây 0:07. Video: MGM
Gắn bó với diễn xuất được vài năm, Birkin quyết định trau dồi kỹ năng qua nhiều loại vai. Bà tham gia Slogan (1969) với bạn diễn Serge Gainsbourg. Lần này, Birkin vào vai một phụ nữ Anh tên Evelyne, người làm Serge Fabergé (Serge Gainsbourg đóng) say đắm, bất chấp ông đã có gia đình.
Sau đó, bà hẹn hò nghệ sĩ, cùng trải qua mối tình kéo dài hơn một thập niên. Năm 1976, bà đóng chính trong tác phẩm Je T'Aime... Moi Non Plus do Gainsbourg đạo diễn, vào vai Johnny, nhân viên quán cà phê phải lòng một tài xế xe tải đồng tính.
Sự nghiệp của bà rẽ hướng khi yêu nhà làm phim Jacques Doillon. Birkin mang về đề cử Nữ chính xuất sắc ở giải Cesar 1985 với phim La Pirate. Sau đó, minh tinh được nhiều đạo diễn Pháp tin tưởng trao vai.
Trong The Beautiful Troublemaker (1991) của Jacques Rivette, bà vào vai Liz, vợ của họa sĩ Frenhofer (Michel Piccoli), người mẫu trong bức tranh ông vẽ 10 năm trước. Theo Guardian, phim đưa ra thông điệp giống với những gì Birkin trải qua trong sự nghiệp, về mặt trái của nghệ thuật và sự hoài nghi của bản thân khi được công chúng ca ngợi như một biểu tượng.
Năm 1987, Birkin đóng vai khách mời trong Soigne Ta Droite của đạo diễn Jean-Luc Godard. Trong một bài phỏng vấn, Birkin nói đạo diễn không cung cấp cho bà kịch bản nào trước khi quay. Gordard là một trong những đạo diễn lập dị nhất mà diễn viên từng làm việc.
Một năm sau, bà kết hợp với người bạn thân, đạo diễn Agnès Varda, trong phim Birkin: Jane B par Agnès V. Trang Guardian nhận xét tác phẩm là chiếc kính vạn hoa siêu thực, gồm những hình ảnh được Varda tưởng tượng và tổng hợp bằng tình yêu và sự tôn kính.
Phim được thực hiện trong một năm, sau sinh nhật lần thứ 40 của diễn viên. Qua góc nhìn của Varda, diễn viên bộc lộ tính cách, quan điểm về cuộc sống, dưới lớp hóa trang của nhiều nhân vật, như vũ công người Tây Ban Nha, thánh Joan of Acr, trinh sát Calamity Jane.
Jane Birkin (phải) và đạo diễn Agnès Varda trong một cảnh phim "Jane B. par Agnès V.". Ảnh: Mubi
Dù thành công trong diễn xuất lẫn thời trang, Jane Birkin nói chưa bao giờ xem mình là "biểu tượng". Trong một bài phỏng vấn ở Liên hoan phim Venice năm 2009, bà cho rằng mình may mắn khi được khán giả biết đến, nhưng tài năng hạn hẹp so với những ngôi sao khác.
Suốt nghiệp diễn, Birkin cố gắng làm hài lòng mọi đạo diễn mà bà có cơ hội hợp tác. Nghệ sĩ từng nói: "Tôi chưa bao giờ hạnh phúc như khi đóng phim".
Quế Chi