Người dân có thể bị đánh vì hút thuốc lá, nhốt trong lồng nhiều ngày nếu chơi bài hoặc phải ngồi tù khi bị buộc tội không tôn trọng đấng tối cao. Đó là cuộc sống dưới sự kiểm soát của Nhà nước Hồi giáo (IS) tại thị trấn Tal Abyad ở biên giới giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ.
Dân địa phương gọi bùng binh giao thông giữa đường được quây lại bằng hàng rào đen là "vòng tròn tử thần". Đây chính là nơi diễn ra những hình phạt khắc nghiệt nhất của IS như chặt đầu, đánh bằng roi hay bắn chết. Cách đó không xa là chiếc lồng trắng. Một nhân chứng kể rằng IS từng nhốt người vi phạm vào đó suốt ba ngày vì tội chơi bài.
Các lực lượng người Kurd hiện đã giải phóng thị trấn vùng biên này, nhưng sự tàn bạo của IS vẫn hiện diện trên những con đường ở đây. Đoán trước cuộc chiến bạo lực giữa IS và lực lượng Phòng vệ Nhân dân của người Kurd (YPG), phần lớn người dân ở Tal Abyad bỏ lại nhà cửa để chạy trốn sang nước láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ.
Người Kurd dự tính phải mất nhiều tuần mới đánh bại được IS ở Tal Abyad nhưng cuối cùng họ giành chiến thắng chỉ trong hai ngày. IS phải cuốn gói tới thành trì Raqqa cách đó khoảng 100 km về phía nam.
Trên các con đường ở Tal Abyad bây giờ, từng nhóm, phần lớn là nam giới, tự do đứng chuyện trò. Lẫn trong số họ là các chiến binh của YPG. Người dân địa phương vẫn dè dặt trước sự xuất hiện của lực lượng mới trong thị trấn.
Tại một góc đường, vài người bán hàng rong đang bận rộn lấy hàng cho khách. Sạp hàng của họ bày trên vỉa hè, dưới bóng râm và khuất sau chiếc xe tải. Khách mua xúm lại chọn trứng, dưa chuột và vài thực phẩm tươi khác đựng trong túi bóng lớn.
Những người tụ tập ngoài đường không muốn xuất hiện trước máy quay vì người thân của họ vẫn đang ở Raqqa, nơi IS chiếm đóng.
"Nếu gia đình tôi an toàn, bạn sẽ không tin nổi những chuyện tôi kể đâu. Tôi sẽ kể hết", CNN dẫn lời một người đàn ông cho biết.
Gần đấy, những thùng thuốc lá chồng lên nhau cao gần bằng người lớn được đặt trước cửa dãy nhà đóng kín mít. Suốt thời gian IS có mặt tại thị trấn, việc mua bán và hút thuốc lá bị cấm.
"Nếu bị bắt, bạn sẽ bị phạt 4,6 USD/một điếu thuốc. Ngoài ra bạn còn bị đánh", một người bán hàng tiết lộ.
Nhà tù của thị trấn giờ bị bỏ hoang. Các buồng giam chật hẹp còn nguyên vết máu, bẩn thỉu và hôi hám. Trên tường của một ngôi nhà trống, nơi trước đây là trụ sở an ninh của IS, lá cờ đen khổ lớn xuất hiện nổi bật. Bên trong ngôi nhà trống rỗng, vài giấy tờ, sổ sách của IS còn sót lại trên giá sách ở góc phòng.
"IS bắt chúng cháu mặc đồ đen"
Mahmoud Darwish có ba con gái nhỏ, tuổi từ 5 đến 8. Gia đình anh rời khỏi thành phố Aleppo và tới lánh nạn ở Tal Abyad vì nội chiến. Không lâu sau, thị trấn rơi vào tay IS. Darwish và người thân chọn cách ở lại, thay vì trốn sang nước láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ. Ở lại đồng nghĩa với việc phải tuân theo luật lệ hà khắc của IS. Với những gia đình nghèo, quy tắc mà phiến quân Hồi giáo áp dụng khiến họ kiệt quệ.
Theo CNN, dường như có một sự bất mãn bao trùm khắp thị trấn. Phần lớn những người lớn được hỏi đều trả lời ngắn gọn kèm sự tức giận. Thái độ đó của họ không trực tiếp nhằm vào ai, chỉ là sự thất vọng với cuộc sống họ phải chịu đựng và cả sự bất ổn trước mắt.
Còn với các em nhỏ, chúng vui sướng khi lần đầu tiên trong vòng hai năm qua không phải mang khăn che mặt. Con gái 5 tuổi của Darwish nghịch ngợm chiếc váy màu vàng khi các chị, Amine và Shuruk, đang chuyện trò. Các bé kể IS đã biến trường học thành căn cứ và bắt nữ sinh phải mang khăn trùm đầu màu đen.
"IS bắt chúng cháu mặc đồ đen", Shuruk chia sẻ. "Chúng cháu chẳng thấy vui khi IS ở đây".
Nhưng giờ, các em nhỏ vui vẻ nói chúng rất hạnh phúc.
Bình Minh (theo CNN)