"Kế hoạch triển khai thêm cụm máy ly tâm hiện đại ở nhà máy hạt nhân Natanz của Iran đi ngược lại thỏa thuận hạt nhân và rất đáng lo ngại. Nếu Tehran nghiêm túc muốn theo đuổi biện pháp ngoại giao, họ không được thực hiện những bước đi đó", chính phủ Pháp, Đức và Anh ra thông cáo chung cho biết hôm nay.
Thông cáo được đưa ra sau khi hãng tin Reuters công bố báo cáo mật của Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), trong đó cho biết Tehran có kế hoạch lắp đặt thêm ba cụm máy ly tâm tiên tiến IR-2M tại nhà máy Natanz.
Kỹ thuật viên Iran kiểm tra cụm máy ly tâm ở nhà máy Natanz năm 2015. Ảnh: IRNA.
Thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện (JCPOA) được Iran ký với 6 cường quốc năm 2015 chỉ cho phép nước này sử dụng máy ly tâm IR-1 thế hệ đầu tiên, vốn có tốc độ làm giàu uranium chậm hơn nhiều so với mẫu IR-2M.
Ba cường quốc châu Âu nhấn mạnh điều luật cho phép chính phủ Iran ngừng hoạt động thanh sát của Liên Hợp Quốc và tăng tốc làm giàu uranium vượt quá giới hạn trong JCPOA cũng không phù hợp với thỏa thuận, cũng như các cam kết không phổ biến được Tehran đưa ra.
"Động thái đó có thể phá hoại nỗ lực chung nhằm bảo vệ JCPOA, cũng như gây nguy cơ cản trở kế hoạch nối lại những biện pháp ngoại giao của chính quyền Mỹ sắp tới. Việc trở lại JCPOA sẽ có lợi cho Iran", thông cáo có đoạn viết.
Iran đã liên tục phá bỏ cam kết trong JCPOA để đáp trả việc Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi thoả thuận này năm 2018 và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế. Theo JCPOA, Tehran đồng ý hạn chế các hoạt động hạt nhân để đổi lấy dỡ bỏ các lệnh cấm vận quốc tế.
Iran đầu năm nay tuyên bố sẽ không tuân thủ các giới hạn hạt nhân trong JCPOA như quy định về phát triển máy ly tâm làm giàu uranium, mức độ làm giàu, lượng uranium được phép dự trữ hay các hoạt động nghiên cứu và phát triển hạt nhân khác. Tuy nhiên, nước này cho biết vẫn tiếp tục hợp tác với IAEA.
Vũ Anh (Theo Reuters)