Tổng thống Indonesia Joko Widodo hôm qua tại Viện Brookings ở Washington D.C, Mỹ. Ảnh: Brookings
"Indonesia không phải là bên trong tranh chấp nhưng chúng tôi có lợi ích hợp pháp với hòa bình và ổn định ở đó. Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên thực hiện kiềm chế, tránh hành động làm xói mòn lòng tin và gây đe dọa hòa bình, ổn định khu vực", AP dẫn lời Tổng thống Joko Widodo nói tại Viện Brookings ở Washington D.C.
Ông Widodo cho biết Indonesia, nước lớn nhất trong Đông Nam Á, sẵn sàng đóng "vai trò chủ động" nhằm giải quyết tranh chấp.
Phát biểu được đưa ra vài giờ sau khi tàu chiến Mỹ USS Lassen đi qua một trong các đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, nhằm thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc, gây phản ứng giận dữ từ phía Bắc Kinh.
Ông Widodo đã gặp Tổng thống Mỹ Barack Obama một ngày trước đó. Ông không trực tiếp đề cập đến hành động của Mỹ khi nói Indonesia ủng hộ tự do đi lại trên biển, nhưng nhấn mạnh sự trung lập của nước ông.
Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc trong một thập kỷ qua có ít tiến triển khi đàm phán về bộ quy tắc ứng xử mang tính ràng buộc ở Biển Đông, tuyến đường biển quan trọng với thương mại thế giới.
Hàn Quốc hôm nay cũng kêu gọi "kiềm chế bất cứ hành động nào ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định trong khu vực", Korea Times dẫn lời một quan chức cấp cao giấu tên của phủ tổng thống nước này nói. Quan chức chỉ ra rằng 30% lượng sản phẩm xuất khẩu và 90% sản phẩm nhập khẩu được vận chuyển qua Biển Đông. "Chúng tôi kêu gọi giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, theo quy định quốc tế", quan chức nói thêm.
Kể từ năm 2013, Trung Quốc đã đẩy nhanh hoạt động xây dựng đảo nhân tạo bằng cách bồi đắp cát lên các bãi ngầm sau đó xây nhà, cảng, đường băng đủ lớn để chiến đấu cơ, oanh tạc cơ có thể đáp lên.
Động thái của tàu USS Lassen hôm qua là nỗ lực quan trọng nhất của Washington tính đến nay, nhằm bày tỏ lập trường đối với đảo nhân tạo Trung Quốc xây trái phép ở Trường Sa. Bắc Kinh cho rằng động thái làm tổn hại quan hệ Mỹ - Trung và hòa bình khu vực.
Việt Nam nhiều lần khẳng định có chủ quyền không thể tranh cãi với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Mọi hành động xây dựng, mở rộng của nước ngoài ở hai quần đảo này mà không được phép của chính phủ Việt Nam đều phi pháp và vô giá trị.
Trọng Giáp