Tháng 2/1997, Steve Jobs trở lại Apple đúng vào giai đoạn tồi tệ nhất. Tháng 3 năm đó, Apple công bố 20th Anniversary Mac - mẫu máy kỷ niệm 20 năm hãng gia nhập thị trường PC, nhưng sản phẩm thất bại nặng nề. Apple ngày càng thua lỗ nghiêm trọng. Tình hình bết bát đến mức vào tháng 7/1997, Jobs thuyết phục hội đồng quản trị cho ông làm CEO tạm thời. Một tuần sau, Gil Amelio, CEO Apple khi đó, từ chức.
Jobs cho ngừng sản xuất thiết bị Newton MessagePad và phần mềm OpenDoc, cũng như thông báo Microsoft sẽ đầu tư 150 triệu USD vào công ty. Cùng giai đoạn đó, ông và nhà thiết kế Jonathan Ive phát triển dự án iMac. Sản phẩm được xem là một canh bạc lớn, bởi Apple khó thoát khỏi phá sản nếu thất bại.
Tháng 5/1998, Steve Jobs công bố iMac, ba tháng trước khi sản phẩm được bán ra thị trường với giá 1.299 USD. Đến cuối năm, 800.000 iMac được tiêu thụ, trở thành máy tính ăn khách nhất tại Mỹ. Giới phân tích nhận định, nếu iMac khi đó không được người tiêu dùng đón nhận, thế giới ngày nay có thể đã không xuất hiện iPhone, iPad hay App Store.
Theo Apple Insider, iMac là một thành công phi thường, bởi hiếm có máy tính hay thiết bị điện tử nào vẫn còn được bán trên thị trường sau một phần tư thế kỷ kể từ khi ra đời. iMac của năm 2023 khác nhiều so với phiên bản gốc năm 1998, nhưng không có nghĩa nó chỉ giữ nguyên tên gọi. Nó vẫn giống về cốt lõi, chứa cả màn hình và các bộ phận máy tính trong một khối thống nhất.
Steve Jobs giới thiệu mẫu iMac đầu tiên vào ngày 6/51998. Ảnh: Apple
Những năm 1990, máy tính để bàn có thiết kế giống nhau với màn hình và thùng máy tách rời. Sự xuất hiện của iMac đã làm thay đổi tiêu chuẩn và góc nhìn của ngành. Sản phẩm tích hợp thùng máy phía sau màn hình, với vỏ nhựa nhiều màu trong suốt.
Theo New York Times, iMac thế hệ đầu thực ra còn nhiều hạn chế như màn hình chỉ 15 inch. Máy tập trung vào kết nối mạng, với chữ "i" đại diện cho Internet, nên không có ổ đĩa mềm. Người dùng chỉ có thể sao lưu dữ liệu lên máy chủ hay gửi email. Bill Gates, nhà đồng sáng lập Microsoft, cũng từng chế giễu iMac và nói Apple chỉ có khả năng dẫn đầu thị trường ở việc tung ra thiết bị nhiều màu sắc hơn so với hai màu đen trắng quen thuộc và các công ty khác sẽ không mất nhiều thời gian để làm điều tương tự.
Tuy nhiên, Steve Jobs đã nhìn thấy điều mà những nhà sản xuất máy tính khác đã bỏ qua. iMac mang đến một sản phẩm "tất cả trong một" với hiệu năng tốt và người dùng phổ thông chỉ cần mua và sử dụng, không cần quan tâm đến việc tùy chỉnh cấu hình. Máy có kiểu dáng mới lạ, đánh dấu sự đổi mới và sự trở lại của Apple.
Trong tuần lễ ra mắt, Steve Jobs nói với CNN rằng Apple tập trung vào thiết kế cũng như tính thời trang - điều quan trọng trên thị trường đồ tiêu dùng và cũng trở thành phương châm sản xuất thiết bị của Apple cho đến nay.
Giờ đây, iMac đã hiện diện trong nhiều trường đại học, văn phòng và gia đình với doanh số hàng chục triệu. Thành công của iMac đã củng cố vị trí của Apple trên thị trường máy tính, đồng thời đưa Jonanthan Ive trở thành một trong những nhà thiết kế nổi tiếng nhất thế giới. Chữ "i" trong tên sản phẩm cũng được dùng trong nhiều thiết bị của Apple sau này như iPod, iLife, iPhone và iPad.
Huy Đức