Ibrahimovic - tượng đài không được xây lên từ những con số

Theo lẽ thường, khi một cầu thủ giải nghệ, các thống kê về danh hiệu, số bàn thắng... sẽ mang lại cái nhìn tổng quát về cầu thủ ấy. Nhưng với Ibrahimovic, những con số thông thường là không đủ, dù 573 bàn đã ghi đúng là "còn nhiều hơn số trận ra sân của người thường" - như anh từng tự hào.

Phải trực tiếp theo dõi Ibrahimovic cả trong lẫn ngoài sân cỏ, để hiểu vì sao một cầu thủ có cái tôi ngút trời, luôn có những phát ngôn đề cao bản thân đến mức ngạo mạn... nhưng lại được yêu mến và khiến nhiều đồng đội rơi lệ trong ngày anh giã từ sự nghiệp.

Nhắc đến Ibrahimovic, ấn tượng đầu tiên là cá tính đặc biệt. Khi còn là một cầu thủ tuổi teen, anh đã thẳng thừng từ chối Arsenal, chỉ vì HLV Arsene Wenger muốn anh thử việc. Cách anh trả lời đội bóng hàng đầu nước Anh khi đó khiến nhiều người sững sờ: "Không đời nào Zlatan đi thử việc". Khi mới chân ướt chân ráo lên tuyển Thụy Điển, Ibrahimovic từng tranh đá phạt đền với đàn anh Kim Kallstrom trong trận thắng San Marino tại vòng loại Euro 2004. Anh thực hiện thành công quả phạt đền do bản thân kiếm được, nhưng chẳng đồng đội nào đến chia vui hay chúc mừng, bởi Ibrahimovic vừa phá vỡ quy định của đội.

Nhưng nếu anh chịu nhún nhường, lễ phép từ thời đó, thế giới bóng đá đã chẳng có một Ibrahimovic của hôm nay. Thứ tính cách cao ngạo của Ibrahimovic được hình thành từ khi còn là một đứa trẻ lớn lên tại Thụy Điển trong một gia đình nhập cư, với bố là người Bosnia, còn mẹ gốc Croatia. Trong nghèo khó và đói ăn, Ibrahimovic thậm chí từng đi trộm cắp vặt để lấy tiền tiêu.

David Lagercrantz – người chấp bút cho cuốn tự truyện "Tôi là Zlatan" – từng nói: "Cậu ấy bị tổn thương vì xuất thân và dùng nó như động lực để chiến đấu. Zlatan từng bảo tôi rằng cậu ấy cần giận dữ để chơi tốt hơn. Khi Zlatan chơi bóng cùng đám trẻ khá giả hơn, cậu ấy luôn cảm thấy tự ti vì mặc quần áo xuề xòa và chẳng có tiền. Và thế là Zlatan luôn tự nhủ: 'Một ngày nào đó, tôi sẽ cho các người thấy'".

Hơn ba thập niên sau, Zlatan Ibrahimovic không đơn thuần là một siêu sao toàn cầu mà còn được đưa vào từ điển ở Thụy Điển, với từ "Zlatanera" mang ý nghĩa "Thống trị". Anh gặt hái những danh hiệu ở gần như mọi nơi đặt chân tới, từ Ajax Amsterdam, Juventus, Inter, Barca, Man Utd, PSG cho tới AC Milan. Dù là bất cứ nơi đâu, anh đều mang theo rất nhiều bàn thắng, và vô vàn những câu nói đủ giúp các tờ báo bán đắt như tôm tươi.

Khi tiền đạo John Carew nhận xét rằng những màn trình diễn kỹ thuật của Ibrahimovic là "vô nghĩa", anh cười khẩy và nói rằng những gì đối phương làm được với quả bóng thì bản thân sẽ làm được với trái cam. Ibrahimovic luôn tự tin tuyệt đối vào bản thân, bởi chẳng cầu thủ tầm thường nào có thể là ngôi sao ở những đội bóng lớn nhất Italy, Tây Ban Nha, Pháp và Anh.

Cá tính đó cũng khiến anh không thể hòa nhập tại Barca của Pep Guardiola và nhanh chóng rời đi chỉ sau một năm. Giữa một tập thể ai cũng ngoan ngoãn nghe lời Guardiola, tiền đạo Thụy Điển như một đứa trẻ ngồi nhầm lớp. Anh không thể hòa nhập. "Khi thử cố gắng hòa đồng, nói những gì người khác thích tôi nói, không la mắng đồng đội trên sân tập, tôi như muốn phát điên. Tôi khi ấy chán ốm. Zlatan không còn là chính Zlatan nữa", anh đúc kết trong tự truyện.

Ibrahimovic thuộc số ít cầu thủ không tiến bộ dưới bàn tay huấn luyện của Guardiola. Anh thậm chí còn mô tả HLV lừng danh này là "gã không có bi", và mỉa mai về cách dụng quân của Guardiola. "Khi mua tôi, bạn đã sở hữu một chiếc Ferrari. Lẽ ra với một chiếc siêu xe như vậy, bạn phải ra đường cao tốc và rồ ga. Nhưng Guardiola chỉ đổ xăng và đi loanh quanh ở ngoại ô. Lẽ ra ông ấy nên mua một chiếc FIAT", anh nói.

Sau một năm không thành công tại Barcelona, Ibrahimovic còn lang bạt khắp châu Âu và luôn để lại ấn tượng mạnh mỗi lần xuất hiện. Ngày mới tới PSG, anh nói về các đồng nghiệp tại giải Ligue 1 rằng anh không biết họ là ai, nhưng họ chắc chắn đã biết anh. Khi cập bến Man Utd, anh quả quyết sẽ không trở thành Nhà vua Manchester, mà là vị Chúa thành Manchester. Còn trong thông cáo tạm biệt giải MLS và đội chủ quản LA Galaxy, Ibrahimovic tuyên bố: "Hỡi những CĐV Galaxy, các bạn muốn có Zlatan và tôi đã mang Zlatan tới cho các bạn. Giờ thì quay lại mà xem bóng chày đi".

Rất nhiều siêu sao tầm cỡ thế giới đã đến rồi rời khỏi MLS, nhưng chưa ai khác có thể cao ngạo, xem sự ra đi của bản thân đồng nghĩa với sự chấm hết của mối quan tâm bóng đá tại Mỹ như Ibrahimovic.

Ibrahimovic cao ngạo, nhưng cũng sở hữu tài năng bóng đá thiên phú tương xứng với cá tính ấy. Sẽ rất khó để chọn đâu là bàn thắng đẹp nhất anh từng ghi, khi bộ sưu tập bàn thắng của anh được ví như danh sách rút gọn của Puskas Award - giải vinh danh bàn thắng đẹp nhất năm của FIFA. Đó có thể là pha độc diễn với hàng loạt động tác giả loại bỏ toàn bộ hàng phòng ngự NAC Breda khi còn khoác áo Ajax, pha xe đạp chổng ngược không tưởng từ cự ly hơn 40 mét vào lưới tuyển Anh, pha tâng bóng bằng gót chọc thủng lưới Italy, hay cú volley ngoài vòng cấm ra mắt màu áo LA Galaxy... hoặc nhiều tuyệt phẩm khác nữa.

Với một người cao tới 1,95 mét và lực lưỡng như một gã khổng lồ, ít ai nghĩ rằng Ibrahimovic có thể xử lý trái bóng khéo léo, thanh thoát đến nhường ấy. Nhờ tập taekwondo từ bé và đạt đến đai đen, Ibrahimovic có sự dẻo dai, sức rướn và đặc biệt là những cú đá không tưởng, như cách anh tung người trên không thực hiện cú đá chéo đưa bóng vào lưới trong sự ngỡ ngàng của thủ thành Toronto FC. Ibrahimovic trên sân cỏ là sự kết hợp của sức mạnh, kỹ thuật và trí tưởng tượng không giới hạn. Sau khi ghi cú móc bóng kinh điển vào lưới Joe Hart năm 2012, Ibrahimovic nói: "Không ai có thể huấn luyện được sự phi phàm ấy đâu".

 

 

20 bàn đẹp trong sự nghiệp của Ibrahimovic

Sự nghiệp đầy hiển hách của Ibra vẫn có những vết rạn, như việc anh chưa từng vô địch Champions League, hay đội tuyển Thụy Điển không thể tiến xa tại các kỳ Euro hay World Cup khi anh còn thi đấu. Nhưng dù là hoàn cảnh nào, Ibra vẫn có cách khiến mọi người phải nhớ đến anh. Khi tuyển Thụy Điển thua trận tranh play-off World Cup 2014, anh nói: "Một World Cup vắng Zlatan thì chẳng có gì đáng xem. Tôi sẽ đi nghỉ và chẳng quan tâm đội nào vô địch".

Dẫu vậy, giai đoạn cuối sự nghiệp của Ibrahimovic vẫn có những thành tích đáng tự hào. Chưa có cầu thủ Thuỵ Điển nào giành tới 12 lần danh hiệu "Cầu thủ Thuỵ Điển hay nhất năm" như Ibrahimovic. Anh chính là hình mẫu, là hiện thân cho giấc mơ đổi đời của nhiều cô, cậu bé sinh ra lớn lên trong những gia đình nhập cư hay có hoàn cảnh thiếu thốn.

Câu chuyện về sự tái xuất của Ibra khi đã qua tuổi 35 cũng lấp lánh chẳng kém tấm huy chương nào. Khi anh gặp chấn thương nặng trong màu áo Man Utd, nhiều người đã cho rằng Ibra sẽ sớm giải nghệ thay vì tỏa sáng rực rỡ tại MLS với 53 bàn sau 58 lần ra sân chỉ một năm sau đó. Và khi ai cũng nghĩ nước Mỹ đã là chương cuối cùng của cuốn sách ma thuật "Ibracadabra", anh lại bất ngờ trở lại châu Âu khoác áo đội bóng cũ Milan.

Gia nhập một Milan đang non trẻ với nhiều cầu thủ đá chính chỉ vừa đôi mươi, Ibrahimovic rồi sau đó là Olivier Giroud trở thành hình mẫu, làm ngọn hải đăng sừng sững trên sân để các cầu thủ trẻ hướng tới. Đó là vai trò tưởng như sẽ không xuất hiện ở một chiến mã bất kham như Ibrahimovic. Nhưng thực tế, anh đã làm rất tốt điều này từ khi còn ở PSG. Tiền vệ Marco Verratti từng nhận xét: "Thật ấn tượng khi thấy cách Zlatan vẫn tập luyện như một chàng trai 18 tuổi. Anh ấy là một thủ lĩnh, là tấm gương để noi theo trong phòng thay đồ. Đôi khi chỉ cần xem Zlatan tập cũng đủ khiến bạn hăng máu theo".

Trong hai mùa đầu trở lại thành Milan, Ibrahimovic ghi 28 bàn qua 47 trận - con số ấn tượng với một cầu thủ trạc tuổi tứ tuần. Nhưng dấu ấn lớn hơn của anh nằm ở giá trị tinh thần, và là không thể đong đếm, với sự khát khao chiến thắng và nghị lực vượt qua chấn thương, khiến các đồng đội không thể không cố gắng lăn xả vì tập thể. Khi Milan vô địch Serie A 2021-2022, Ibrahimovic chỉ ra sân 27 lần và ghi 8 bàn do những chấn thương hành hạ. Nhưng mỗi lần ra sân, anh đều cống hiến hết mình và không ngừng động viên những cầu thủ trẻ như Theo Hernandez, Rafael Leao hay Sandro Tonali... trên chặng đường đua vô địch Serie A. Anh tuyên bố sẵn sàng chịu hết những sức ép, chỉ trích từ dư luận để các đàn em có thể thoải mái tâm trí chơi bóng.

Chỉ sau khi đội đã đăng quang, Ibrahimovic mới nói thật về tình trạng sức khỏe: "Trong sáu tháng qua, tôi đã thi đấu mà không có dây chằng chéo trước ở đầu gối trái. Đầu gối luôn sưng. Tôi chỉ có thể tập với đội đúng 10 lần, phải tiêm thuốc hơn 20 lần, hút dịch khỏi đầu gối mỗi tuần và uống thuốc giảm đau mỗi ngày trong nửa năm. Tôi gần như không ngủ nổi vì đau. Tôi chưa từng chịu đựng nhiều như vậy ở cả trong lẫn ngoài sân cỏ. Nhưng trong tâm trí tôi, chỉ có duy nhất một mục tiêu là giúp đồng đội và HLV trở thành những nhà vô địch Italy, bởi tôi đã hứa với họ".

Vai trò của Ibrahimovic mờ nhạt dần trên sân cỏ trong mùa giải 2022-2023 do những chấn thương dai dẳng, nhưng anh vẫn gây chú ý với tuyên bố sẵn sàng nhường phần lương của mình để Milan có thể giữ chân ngôi sao số một Rafael Leao. Việc gã du mục kết thúc hành trình với bóng đá ở cuối mùa giải là điều đã có thể đoán trước. Hậu bóng đá, Ibrahimovic có thể thử sức với điện ảnh, như cách anh từng chia sẻ một cảnh hành động hậu trường do anh thủ vai chính.

Nhưng dù anh có chọn con đường nào, chắc chắn đó sẽ là một con đường thú vị, vì con đường đó có Zlatan.

Thịnh Joey