Hủy bản án sơ thẩm vụ tiêu cực đất đai Đồ Sơn

Ông Phú trong vòng tay yêu mến của người dân. Ảnh: Thanh Nga.

Chiều 10/10, tòa phúc thẩm vụ tiêu cực đất đai tại Đồ Sơn đã khẳng định, quá trình điều tra xét xử sơ thẩm còn nhiều vấn đề chưa được làm rõ, có nhiều người liên quan bị bỏ lọt. Vì vậy, hồ sơ vụ án sẽ được trả cho VKS để điều tra lại. 
> Phiên phúc thẩm vụ Đồ Sơn tạm hoãn vì bị cáo bị hành hung

Kết thúc phiên xử sáng 10, đại diện VKSND tối cao khẳng định, vụ tiêu cực đất đai Đồ Sơn điển hình cho dạng tham nhũng có tổ chức, tinh vi, gây thiệt hại lớn. Ba bị cáo đều phạm tội. Tại cổng toà án Hải Phòng, hàng trăm người dân lập tức vây quanh, công kênh ông Đinh Đình Phú, "người hùng" trong vụ tố cáo tiêu cực Đồ Sơn.

Theo đại diện VKSND Tối cao Nguyễn Văn Sìu, vụ tiêu cực Đồ Sơn là vụ án phạm tội có tổ chức. “Tôi không tiện nói tên những người này, để dành cho kết quả điều tra sắp tới”, vị đại diện VKS tiết lộ. Bí thư Thị uỷ Vũ Đức Vận ký quyết định phê duyệt danh sách các trường hợp được xét cấp đất, trong khi đó công việc này là của chính quyền. "Trường hợp này hiếm khi xảy ra. Đó là hành động “gọt chân cho vừa giày”, chứ không phải làm trái mà không tư lợi", ông Sìu đánh giá.

Đại diện VKS nhận định, trong vụ án này thiệt hại vật chất và phi vật chất là rất lớn. Sai phạm của các bị cáo đã làm chậm tiến độ của dự án 353, phát sinh nhiều hậu quả kinh tế. Hàng nghìn mét vuông đất của dự án bị phân chia trái phép, mua bán bất hợp pháp. Điều này xâm hại lợi ích của nhà nước và nhân dân.

Theo ông Sìu, những thiệt hại vật chất trên dù có lớn đến đâu cũng không bằng việc mất lòng tin trong nhân dân và dư luận mà những bị cáo đã gây ra qua những sai phạm của mình. Đại diện VKS duy trì công tố tại phiên toà nhấn mạnh: “Các bị cáo có tội, không bị oan”.

Trong lúc vị đại diện VKS nêu quan điểm trong phần tranh luận, ông Chu Minh Tuấn đã cúi mặt ngủ gật. Còn Vũ Đức Vận mắt đỏ hoe, liên tục đưa tay lên quệt mắt. Ngồi bên cạnh, Lưu Kim Thái khoanh tay ngay ngắn trên bàn.

Bị cáo Hoàng Anh Hùng tiếp tục vắng mặt

Phiên toà tiếp tục vắng bị cáo Hoàng Anh Hùng. Theo nguồn tin của VnExpress, HĐXX đã cử người đến nhà ông Hùng xác minh việc ông bị hành hung, tình trạng sức khoẻ yếu không thể có mặt tại phiên xử.

Phần bào chữa của các luật sư bảo vệ bị cáo Hoàng Anh Hùng và Lưu Kim Thái diễn ra trong tiếng la ó của người dân. Chủ toạ nhiều lần phải nhắc, duy trì trật tự tại phiên toà. Luật sư Nguyễn Huy Thiệp (bào chữa cho bị cáo Thái) và ông Nguyễn Hoàng Hải (bào chữa cho bị cáo Hùng) đưa ra nhiều luật cứ về việc căn cứ buộc tội chưa rõ ràng, cần chứng minh hành vi, động cơ vụ lợi của các bị cáo thì mới có căn cứ để kết tội họ về hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ (điều 281 Bộ luật hình sự).

“Điều quan trọng là chỉ ra chính xác điều luật các bị cáo đã phạm vào để trừng trị. Có như vậy việc định tội sẽ có tính thuyết phục cao hơn”, ông Thiệp nói.

Về trường hợp Chu Minh Tuấn, VKS cho rằng, đây là người liên quan mật thiết tới hành vi của 3 bị cáo trên. Nếu người này được đưa ra xét xử, vai trò của các bị cáo trong vụ án sẽ khác. Đây cũng chính là lý do VKS đề nghị huỷ án sơ thẩm, huỷ quyết định miễn truy tố ông Tuấn về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng để điều tra lại vụ án một cách toàn diện.

Bản án phúc thẩm nhận định, sự thao túng của 3 bị cáo Vũ Đức Vận, Hoàng Anh Hùng và Lưu Kim Thái đã dẫn đến việc Thị uỷ Đồ Sơn ra nghị quyết không thuộc chức năng của Thị uỷ, trái nghị quyết của Đảng, vi phạm nghiêm trọng hiến pháp và pháp luật. Hậu quả kéo theo hàng loạt sai phạm từ chính quyền thị xã đến chính quyền cơ sở thị xã trong quá trình tổ chức thực hiện kiểm tra hồ sơ, xét duyệt, thẩm tra đề nghị cấp đất cho ở dự án Vụng Sơn và Vạn Hương.

"Việc áp đặt tỷ lệ % cấp đất cho các đối tượng chẳng qua là để tạo điều kiện để lập danh sách hàng loạt cán bộ lãnh đạo đầu ngành của thị xã Đồ Sơn cùng những người thân thích. Mối quan hệ hai chiều có đi có lại giữa chính quyền cấp trên và cấp cơ sở trong việc tổng hợp danh sách duyệt cấp đất như một chu trình khép kín”, bản án nhận định.

Theo TAND Tối cao, nguyên giám đốc Sở Tài nguyên môi trường Hải Phòng Chu Minh Tuấn là người phải chịu trách nhiệm về những sai phạm trong xét duyệt thủ tục cấp đất không đúng quy định. Sở Địa chính thành phố Hải Phòng nay là Sở Tài nguyên môi trường do Chu Minh Tuấn làm giám đốc có nhiệm vụ thẩm tra hồ sơ và quy trình xét cấp đất đã khẳng định đúng quy định xét duyệt. Sự việc gây bất bình, Hải Phòng yêu cầu kiểm tra nhưng ông Tuấn vẫn báo cáo, quá trình cấp đất thực hiện đúng trình tự.

Hàng loạt cán bộ tại Sở Tài Nguyên môi trường cũng được xác định có liên quan, cần được điều tra, quy rõ trách nhiệm. Người được xác định có vai trò “nổi bật” trong số này là Nguyễn Văn Phong, nguyên trưởng phòng quản lý đất đai. Với cương vị trưởng phòng, Phong không thực hiện đúng và đầy đủ quy định thẩm tra, thẩm định mà chỉ làm qua loa chiếu lệ.

TAND Tối cao nhận định, sai phạm của Phong liên quan mật thiết với trách nhiệm của ông Tuấn trong vụ án này khi thực hiện chức năng tham mưu cho thành phố ra các quyết định cấp đất.

Thẩm phán chủ toạ Phạm Tuấn Chiêm cho rằng, với hành vi trên của Chu Minh Tuấn, Bộ Công an đã đề nghị VKS Tối cao truy tố Tuấn tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, điều 285 Bộ luật hình sự. Nhưng VKSND Tối cao miễn trách nhiệm hình sự cho Chu Minh Tuấn là trường hợp bỏ lọt tội phạm, ảnh hưởng không nhỏ đến đường lối xử lý chung của vụ án.

Cấp phúc thẩm nhận định, sai phạm trên của các bị cáo có liên quan đến tập thể ban thường vụ Thị uỷ Đồ Sơn, và một số cán bộ lãnh đạo cấp phường như bí thư, chủ tịch, cán bộ hành chính của phường Vạn Hương. Bí thư Đảng uỷ, chủ tịch và cán bộ địa chính. Do đó cần điều tra xác minh. Hậu quả của vụ án mới chỉ được phát hiện một phần nhỏ do còn nhiều vấn đề “chưa được điều tra một cách triệt để”.

Nhiều sai phạm của bản án sơ thẩm cũng được phiên phúc thẩm chỉ ra. Theo đó, việc nhận xét hậu quả vụ án đã được khắc phục hoàn toàn là thiếu chuẩn xác. Bởi lẽ thực tế chỉ mới khắc phục được một phần thiệt hại vật chất. “Hậu quả chung là cả quá trình giải quyết không đơn giản”, án phúc thẩm nhận xét. Hơn nữa, việc khắc phục hậu quả một phần vụ án không phải do các bị cáo tự nguyện thực hiện mà là kết quả hoạt động tố tụng của các cơ quan chức năng ở trung ương và biện pháp quyết liệt của chính quyền thành phố.

Do vậy, HĐXX chấp nhận đề nghị của VKS tuyên huỷ toàn bộ bản án hình sự sơ thẩm số 182 ngày 28/8 của TAND Hải Phòng để tiến hành lại tố tụng từ giai đoạn điều tra, truy tố và xét xử lại theo trình tự sơ thẩm đảm bảo đúng quy định pháp luật.

Đại diện VKSND Tối cao Nguyễn Văn Sìu nhận xét về vai trò của VKS tại phiên sơ thẩm: “VKSND Tối cao đã uỷ quyền cho VKSND Hải Phòng thực hành quyền công tố tại phiên sơ thẩm. Tuy nhiên, Viện đã không làm tròn nhiệm vụ. Vấn đề này cấp trên sẽ xem xét, xử lý”.

Kết thúc phiên xử, hàng trăm người dân đã vây quanh, công kênh ông Đinh Đình Phú ngay tại cổng toà án để chúc mừng thắng lợi ban đầu trong cuộc chiến chống tham nhũng. Cả đoàn người ùa theo ông Phú và hô vang: “Bác Phú đã chống tham nhũng thành công. Hoan hô bác Phú”. Dòng người đổ xuống đường, làm tắc nghẽn cả đoạn đường dài trên phố Trần Phú.

Anh Thư