Số liệu được nêu trong báo cáo của Chính phủ gửi Quốc hội về xử lý nợ theo Nghị quyết số 94 ban hành 2019 của Quốc hội.
Theo đó, ngành thuế đã khoanh nợ với 705.475 người nộp thuế, tổng số tiền thuế nợ được khoanh 29.897 tỷ đồng. Trong đó, có 259.627 tổ chức, doanh nghiệp được khoanh nợ 27.548 tỷ đồng và 445.848 cá nhân, cá nhân kinh doanh, hộ gia đình, hộ kinh doanh được khoanh nợ 2.349 tỷ đồng.
Cơ quan quản lý thuế đã xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với 317.469 người nộp thuế là tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân, hộ kinh doanh với tổng số tiền 7.631 tỷ đồng.
Đại diện Bộ Tài chính đánh giá, trong khi cơ bản hoàn thành 100% việc xử lý khoanh nợ so với dự kiến xử lý thì việc xử lý xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đạt 61% so với số dự kiến xử lý nợ của các địa phương.
Theo Tổng cục Thuế, tính đến thời điểm cuối năm 2019, tổng số tiến nợ thuế là 80.830 tỷ đồng, tăng 5,9% so với cuối năm 2018, trong đó, nợ không có khả năng thu hồi là 40.228 tỷ đồng, chiếm 49,8%.
Nợ không có khả năng thu, không thể thu được do người nộp thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, liên quan đến trách nhiệm hình sự, đã tự giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động sản xuất - kinh doanh, không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh.
Quốc hội ban hành Nghị quyết số 94 ngày 26/11/2019 về khoanh nợ, xóa nợ thuế đối với những đối tượng không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước. Đây được xem là cơ sở pháp lý quan trọng để xử lý nợ tồn đọng, qua đó, không làm phát sinh thêm nợ ảo, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp mà không thể thu hồi.
Nghị quyết này được thực hiện trong 3 năm kể từ ngày nghị quyết này có hiệu lực thi hành, tức ngày 1/7/2020.
Sau đó, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 69 quy định về hồ sơ, trình tự thủ tục xử lý nợ. Trong đó, Bộ quy định rõ, các trường hợp được khoanh nợ, xóa nợ phải có văn bản xác nhận của UBND xã, phường, thị trấn nơi người nộp thuế đăng ký địa chỉ hoạt động kinh doanh về việc người nộp thuế không còn hoạt động sản xuất, kinh doanh tại địa chỉ đã đăng ký và được công khai danh sách.
Cơ quan quản lý thuế sẽ công khai danh sách người nộp thuế đề nghị xóa nợ tại trụ sở UBND xã, phường, thị trấn, nơi người nộp thuế đăng ký địa chỉ hoạt động kinh doanh và tại trụ sở của cơ quan quản lý thuế.
Để thực hiện Nghị quyết xử lý nợ, Tổng cục Thuế đã thành lập Ban Chỉ đạo triển khai từ tháng 4/2020 để xây dựng chương trình, kế hoạch, tiến độ và các biện pháp thực hiện. Các địa phương cũng đã thành lập ban chỉ đạo có trách nhiệm triển khai Nghị quyết ở địa phương; tham mưu, đề xuất với UBND cấp tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo việc tổ chức xử lý nợ trên địa bàn.
Tuy nhiên, theo Chính phủ, quá trình thực hiện nghị quyết có một số khó khăn nên thời gian xử lý nợ kéo dài. Nhiều trường hợp nợ thuế đã lâu, hồ sơ, tài liệu bị thất lạc, cơ quan quản lý thuế mất nhiều thời gian để thu thập, tìm kiếm, bổ sung, hoàn thiện hồ sơ theo quy định. Quốc hội yêu cầu xử lý nợ phải bảo đảm tuân thủ đúng quy định của pháp luật, đúng đối tượng, đúng thẩm quyền, bảo đảm điều kiện, hồ sơ, quy trình, thủ tục và chịu trách nhiệm của cá nhân có liên quan.
Thời gian tới, cơ quan quản lý thuế các cấp sẽ tiếp tục rà soát, xử lý khoanh nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đảm bảo đúng đối tượng, đúng thẩm quyền; hồ sơ, trình tự thủ tục chặt chẽ theo quy định... đảm bảo hoàn thành xử lý nợ trong 3 năm.
Phạm Mây