Sáng 21/4, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III tổ chức trao bản sao hồ sơ cho cán bộ đi B thuộc Hội Cựu giáo chức, Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Giám đốc Trung tâm Trần Việt Hoa đánh giá 72.000 hồ sơ của cán bộ đi B là khối tài liệu đồ sộ, phản ánh chân thực giai đoạn lịch sử khi đất nước thực hiện chủ trương điều động cán bộ vào chiến trường miền Nam lao động, chiến đấu.
Một bộ hồ sơ đi B của cựu cán bộ Bộ Giáo dục và Đào tạo lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III. Ảnh: Hoàng Phong
Người đi B là cán bộ, chiến sĩ miền Nam tập kết ra Bắc theo Hiệp định Genève năm 1954, sau đó bí mật trở vào miền Nam công tác (1959-1975). Nhóm thứ hai là cán bộ dân sự người miền Bắc đi B (1959-1975). Cả hai nhóm này chủ yếu là y sĩ, bác sĩ, giáo viên, kỹ sư, nhà văn, nghệ sĩ, nhà báo vào Nam công tác theo con đường dân sự do Ủy ban Thống nhất Chính phủ quản lý.
Trước khi đi, cán bộ phải gửi lại toàn bộ hồ sơ, kỷ vật cho Ủy ban Thống nhất Chính phủ, bao gồm tư trang, vật dụng, giấy tờ cá nhân như: Sơ yếu lý lịch, phiếu cán bộ, thẻ Đảng, số Đoàn, huân chương, huy chương, giấy khen, bằng khen, ảnh, nhật ký.
Lý giải sau gần 50 năm đất nước thống nhất, đến nay mới có khoảng 30% cán bộ đi B, gia đình nhận được hồ sơ, Giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia III cho biết nhiều địa phương đổi địa danh, tên gọi, trong khi cán bộ đi B được quản lý theo địa chỉ cũ khiến việc tìm kiếm, trao trả hồ sơ khó khăn.
Trung tâm vẫn đang tìm kiếm để trao trả bởi đây là kỷ vật, tài liệu làm cơ sở giải quyết chế độ, chính sách cho người hoạt động cách mạng, thương binh, bệnh binh, liệt sĩ, người tham gia kháng chiến. Cơ quan này cũng đã phân loại hồ sơ theo quê quán cán bộ đi B, phục vụ tra cứu trên website của Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước. Riêng bản chính hồ sơ sẽ là tài liệu lưu trữ vĩnh viễn.
Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III Trần Việt Hoa (trái) trao bản sao hồ sơ đi B cho cựu cán bộ. Ảnh: Hoàng Phong
Đại diện cho cán bộ đi B được nhận hồ sơ dịp này, bà Đặng Thị Thanh Bình nói khi nhận nhiệm vụ vào Nam năm 1965, bà vừa tốt nghiệp ngành sư phạm. Hành trang khi đó chỉ là tuổi trẻ và sự hăng hái.
Sau khi trải qua nhiều lớp đào tạo, huấn luyện, bà được phân vào Bình Long, Phước Long, nơi chiến trường khốc liệt. "Nhận lại kỷ vật trước lúc đi B, tôi rất cảm động, bởi chúng rất quý giá với tôi và gia đình", bà nói.