Việt Nam là một trong 20 quốc gia có số trẻ em không được tiêm liều vaccine nào trong năm 2021, còn gọi là "0 liều vaccine", nhiều nhất thế giới. Con số này được UNICEF công bố ngày 20/4, trong báo cáo Tình hình trẻ em Thế giới 2023, với 48 triệu trẻ trên toàn cầu "0 liều vaccine".
Cũng theo báo cáo, tại Việt Nam, tỷ lệ trẻ em không được tiêm chủng ở thành thị (6,3%) cao hơn khoảng 1,5 lần so với trẻ sống ở nông thôn (4,2%). Tỷ lệ này ở nhóm hộ gia đình nghèo nhất (13,5%) cao gần gấp đôi so với nhóm các hộ gia giàu nhất (6,6%).
UNICEF cũng ghi nhận gần 250.000 trẻ Việt bỏ lỡ một hoặc nhiều liều vaccine trong 3 năm qua do đại dịch. Trên thế giới, con số này là 67 triệu trẻ. Tỷ lệ bao phủ tiêm chủng giảm tại 112 quốc gia, từ năm 2019 tới năm 2021. Nguyên nhân là dịch vụ tiêm chủng bị gián đoạn vì hệ thống y tế quá tải, nguồn lực khan hiếm và phân tán do dịch, sự sụt giảm niềm tin của người dân vào tiêm chủng. Hệ quả là nguy cơ nhiều dịch bệnh tái bùng phát trở lại.
Vaccine Covid-19 Moderna, Pfizer được phép tiêm cho trẻ từ 5 tuổi trở lên, năm 2022. Ảnh: Giang Huy
Bà Lesley Miller, Phó đại diện UNICEF tại Việt Nam, giải thích khi đại dịch bùng phát, hoạt động tiêm chủng cho trẻ em bị gián đoạn ở hầu hết quốc gia, trong đó có Việt Nam. Nguyên nhân là nhu cầu tăng cao đối với hệ thống y tế, điều chuyển nguồn lực tiêm chủng thường xuyên sang tiêm chủng chiến dịch vacicne Covid, sự thiếu hụt nhân viên y tế và thực hiện các biện pháp cách ly tại nhà. Một nguyên nhân nữa là sự chậm trễ trong công tác mua sắm cung ứng vaccine.
"Chúng tôi rất quan ngại về khả năng bùng phát các dịch bệnh đáng ra có thể phòng ngừa bằng tiêm chủng, đặc biệt là bệnh sởi", bà nói. Trẻ em sinh ra trước hoặc trong thời gian xảy ra đại dịch, hiện bước qua độ tuổi thông thường đã được tiêm chủng. Điều này cho thấy tính cấp thiết tiêm phòng cho trẻ để ngăn dịch bệnh có thể xảy ra.
Báo cáo của UNICEF cũng chỉ ra rằng trong đại dịch Covid, nhận thức của người dân về tầm quan trọng của tiêm chủng cho trẻ em giảm ở 52/55 quốc gia được nghiên cứu. Niềm tin về tiêm chủng thay đổi theo từng thời điểm cụ thể.
Báo cáo cũng cảnh báo rằng một số yếu tố diễn ra đồng thời có thể làm gia tăng tình trạng do dự khi tiêm vaccine. Những yếu tố này bao gồm sự không chắc chắn về công tác ứng phó với đại dịch, mức độ tiếp cận thông tin sai gia tăng, niềm tin vào công tác chuyên môn giảm, tình trạng phân cực về chính trị.
Lê Nga