Hà Linh -
Iran là đất nước nổi tiếng có chế độ kiểm duyệt khắt khe. Một đầu sách có cái tên nhạy cảm như A Memory of My Melancholy Whores (Hồi ức về những cô gái điếm buồn của tôi) sẽ khó lòng qua được ải kiểm duyệt. Nhưng với quyết tâm ra mắt kiệt tác của nhà văn đoạt giải Nobel, nhà xuất bản Niloofar ở Iran đã láu cá đổi tên gốc của tác phẩm. Hồi ức về những cô gái điếm buồn của tôi khi dịch sang tiếng Farsi đã được đổi thành Hồi ức về những người tình buồn của tôi (Memories of My Melancholy Sweethearts).
 |
|
Nhà văn Garcia Marquez. |
Kết quả, tác phẩm xuất sắc của một cây bút bậc thày thế giới với cái tên vô thưởng vô phạt đã qua được đôi mắt của các nhà kiểm duyệt. Bản dịch được cấp phép và phát hành cách đây 3 tuần. Đến nay, 5.000 bản in đầu tiên đã được bán sạch. Sự đắt khách của tác phẩm nhanh chóng gây chú ý cho các phương tiện truyền thông. Người ta lật lại tiêu đề gốc của tác phẩm. Nội dung cuốn sách cũng được bới ra. Giới truyền thông bảo thủ thuật lại rằng, Hồi ức về những cô gái điếm buồn của tôi là câu chuyện về một nhà báo già. Bước vào tuổi 90, ông muốn kỷ niệm ngày sinh nhật của mình bằng một đêm nồng say và hoang dại với một trinh nữ. Ông đã phải nhờ đến bà mối của một nhà thổ nổi tiếng trong thành phố để giúp mình được thỏa nguyện. Chưa hết, 90 năm qua, nhà báo già này từng ngủ với hàng trăm phụ nữ.
Lúc này, Bộ Văn hóa Iran mới nhìn lại quyết định của mình. Hồi ức về những cô gái điếm buồn bị cấm tái bản. Mohammad Hossein Saffar-Harandi, một quan chức văn hóa nước này cho biết, cuốn sách bị cấm vì có nội dung trái đạo đức, đồi bại; việc tác phẩm "lỡ" bị xuất bản là do cách làm việc cẩu thả, tắc trách của nhân viên kiểm duyệt. Người chịu trách nhiệm cấp phép xuất bản cuốn sách hiện nay đã bị đuổi việc.
Saffar-Harandi còn khẳng định, Nhà xuất bản phải có nghĩa vụ giải trình về vấn đề này. Tuy nhiên, luật sư của Niloofar cho rằng, Bộ phải chịu trách nhiệm về những sai sót của mình trong việc cấp phép và phải bồi thường tất cả thiệt hại đối với cả dịch giả lẫn nhà xuất bản.
 |
|
Bản tiếng Anh cuốn sách của nhà văn. |
Tất cả ấn phẩm xuất bản ở Iran đều phải được Bộ Văn hóa cấp phép và có ý kiến chỉ đạo của giới chức đạo Hồi. Quá trình kiểm duyệt tác phẩm càng được thắt chặt hơn kể từ khi Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad lên nắm quyền vào 2005. Đây không phải là tác phẩm đầu tiên bị cấm đoán. Giới xuất bản nước này thường xuyên rơi vào cảnh phải ngắm nhìn các đầu sách best-seller trên thế giới trong trạng thái "mỡ treo mèo nhịn đói" vì chúng không vừa mắt các nhà kiểm duyệt.
Chiến dịch chống cuốn tiểu thuyết của Garcia Marquez do trang Tabnak - một website thuộc phái cánh hữu - khởi xướng. Tabnak cho rằng, Hồi ức về những cô gái điếm buồn của tôi được xuất bản nhờ những ảnh hưởng của mối quan hệ thân cận giữa Tổng thống Ahmadinejad với các nhà lãnh đạo Mỹ Latin. Mà Garcia Marquez lại là bạn thân của chủ tịch Cuba - Fidel Castro.
Garcia Marquez là một trong những nhà văn rất được ưa thích tại Iran, với nhiều tác phẩm đã được dịch ra tiếng Farsi như Trăm năm cô đơn, Tình yêu thời thổ tả, Ghi chép về một cái chết được báo trước.
Trăm năm cô đơn sau khi phát hành cũng đã bị cấm tái bản. Nhưng những bản in lậu vẫn trôi nổi ngoài chợ đen và được bán với giá rất đắt.
(Nguồn: AFP)