Năm nào cũng vậy, những ngày giáp Tết, mấy gia đình trong cái xóm nhỏ nơi tôi ở tổ chức nấu một nồi bánh chưng, một là để tăng thêm phần ấm cúng, vui vẻ của ngày Tết, hai là để có chỗ cho bọn trẻ con xóm tôi chạy nhảy, nô đùa trong không khí xuân. Mấy đứa trẻ đuổi nhau chán rồi tụm lại quang nồi bánh chưng đang sôi tỏa mùi thơm lừng nghe người lớn kể chuyện Tết xưa. Bọn trẻ tỏ ra rất khoái nghe những câu chuyện về cái Tết quê ngày xưa của bố mẹ khi trạc tuổi chúng, đang nghe có đứa bật kêu lên "Ngày xưa sướng quá! Tết được chơi đánh đáo, có pháo nổ, lại còn được theo người lớn đi tảo mộ nữa chứ. Thích thật!".
Ờ nhỉ, suy cho cùng Tết xưa tuy nghèo nhưng thật thích. Ngày đó, bọn trẻ con chúng tôi chỉ mong Tết đến để được mặc áo mới, được nổ pháo chuột, được nhận tiền lì xì, lại được ăn xôi thịt, bánh chưng mà những ngày bình thường hiếm khi có. Chính cái sự nghèo khó, thiếu thốn thường ngày nên những đứa con nít như chúng tôi thời bấy giờ cứ mong chờ Tết đến.
Thời bao cấp kiếm bữa ăn đã khó nói chi đến chuyện có được một bộ áo quần còn mới, lành lặn, tinh tươm. Bộ quần áo mới ngày Tết mẹ mua cho mà cứ mặc hoài mấy ngày không dám giặt. Dăm tấm bánh chưng cùng nồi thịt kho đông mẹ phải chia đều cho đủ ba ngày Tết. Vài lít rượu đế mẹ tách ra rót vào từng chai nhỏ cỡ một phần tư lít, rồi mẹ cẩn thận nút bằng lá chuối khô để lên bàn thờ Tổ tiên, ông bà. Mãi cho đến mồng bốn Tết đốt vàng mới được lấy xuống. Mẹ không quên dành riêng một ít cho cha tiếp khách...
Những câu chuyện kể về Tết xưa cho bọn trẻ nghe cứ nối dài ra mãi. Thỉnh thoảng người này chen ngang vào câu chuyện của người kia đang kể, để thêm vào những hình ảnh còn thiếu đang lưu dấu trong ký ức. Hình ảnh Tết xưa cứ hiện về trước mắt chúng tôi với không ít sự tiếc nuối về những nét truyền thống của ngày Tết cổ truyền.
Tết nay, vật chất khá đầy đủ nên phần lớn bọn trẻ chẳng thiếu thứ gì, nhưng nhìn những gương mặt ngơ ngác và thích thú của chúng khi nghe kể chuyện, tôi biết chúng đang hình dung đến cảnh Tết xưa như một bức tranh dân gian đủ sắc màu. Nơi đó có cảnh chợ quê thân thiện, những câu đối đỏ giăng đầy trước lều chợ, những bánh pháo chuột treo lủng lẳng đung đưa trước gió... Những hình ảnh mà chúng chỉ có thể nhìn thấy được trong phim hay trong trí tưởng tưởng qua từng câu chuyện kể.
Từ ngày 15/1 đến hết 1/3, độc giả VnExpress có thể tham gia cuộc thi "Tết và tuổi thơ" để chia sẻ những cảm xúc, kỷ niệm ngày Tết bé thơ đầm ấm bên gia đình. Độc giả bấm vào đây để tham gia. |
Lê Xuân Hoà