Bốn giờ sau khi một con lợn chết, các nhà khoa học Yale đã khôi phục quá trình lưu thông máu và hoạt động tế bào trong não con vật. Các tế bào não này tiếp tục sống thêm sáu giờ.
Tiến sĩ Nenad Sestan, giáo sư khoa thần kinh tại Trường Y Yale dẫn đầu công trình nghiên cứu, cho biết mặc dù các tế bào được giữ sống, bộ não lợn không hiển thị hoạt động liên quan đến ý thức. "Đây không phải một bộ não sống mà là một bộ não có hoạt động tế bào", ông giải thích.
Các nhà nghiên cứu nhận định phát hiện trên đã thách thức những giả định tồn tại từ lâu rằng tế bào não nhanh chóng chết đi và không thể phục hồi sau khi nguồn cung cấp máu của chúng bị cắt.
"Bằng cách này, chúng ta có thể tìm ra liệu pháp điều trị tốt hơn cho chứng đột quỵ và rối loạn khác khiến các tế bào trong não bị chết", tiến sĩ Sestan nhận định.
Ảnh: USA Today.
Trên Nature ngày 18/4, tiến sĩ Sestan cùng đồng nghiệp cho biết phương pháp bảo tồn não lợn gồm ba yếu tố: dung dịch hóa học giống như máu được thiết kế riêng đặc biệt cho việc bảo quản các tế bào não đang bị đe dọa, thiết bị giúp dung dịch hóa học này lưu thông an toàn trong não và các thủ thuật phẫu thuật để tách não cũng như nối các động mạch, tĩnh mạch quan trọng vào thiết bị lưu thông.
Các nhà nghiên cứu tại Yale đặt tên cho phương pháp này là BrainEx. Để kiểm tra hiệu quả, họ thu thập những đầu lợn mới cắt từ một nhà máy chế biến thực phẩm gần New Haven, Connecticut.
Ông Stephen Latham, Giám đốc Trung tâm Y tế liên ngành Yale cũng tham gia công trình, nhấn mạnh mục tiêu của phương pháp BrainEx không phải khôi phục ý thức trong não. Thay vào đó, các nhà nghiên cứu có mục đích chứng minh khả năng sống sót của tế bào não sau khi động vật chết.
Ngoài ra, ông Latham kỳ vọng quá trình tương tự bảo tồn não lợn cũng có thể được sử dụng để lưu trữ các bộ phận khác được sử dụng để cấy ghép.
Từ lâu, nhân loại tin rằng khi bị cắt khỏi nguồn cung cấp oxy và máu, tế bào não nhanh chóng chết đi và mất vĩnh viễn chức năng. Tuy nhiên, gần đây, một số công trình chỉ ra quá trình chết não không nghiêm trọng như vậy. Cụ thể, tế bào từ một não đã chết vẫn có thể sống trong đĩa thí nghiệm. "Điều này chỉ ra rằng các tế bào trong não sau khi chết có khả năng được hồi sinh", ông Lathem nói.
Tiến sĩ Sestan đánh giá nghiên cứu mới cho thấy "quá trình chết tế bào là một quá trình dần dần và một số thời điểm có thể bị trì hoãn, bảo quản hoặc thậm chí đảo ngược". Ông tin rằng nghiên cứu sâu hơn có thể tìm ra cách giữ lại bộ não cho bệnh nhân đột quỵ. Tuy nhiên, việc cứu sống bệnh nhân đã chết não vẫn còn bất khả thi.
"Những bộ não này thực sự không phải là bộ não sống lâm sàng", tiến sĩ Sestan thừa nhận. "Vào lúc này, thật khó để có thể làm bất cứ điều gì cho người đã chết não".
Theo nhà nghiên cứu sinh học Nita Farahany từ Đại học Duke, nghiên cứu của Đại học Yale là bước đột phá to lớn, thúc đẩy rất nhiều giả định đã có từ trước nhưng cũng đưa tới những câu hỏi về đạo đức.
"Một khi thứ gì đó đã chết, bạn không thể mang não bộ của nó trở lại", bà Farahany nói.
Lan Phương (Theo US News)