Nhà xuất bản Hàn Quốc Kim Seung-kyun tháng trước phát hành cuốn hồi ký 8 tập của người sáng lập Triều Tiên Kim Nhật Thành với tựa đề "Đi cùng thế kỷ".
Kim Nhật Thành, ông nội của lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, đã lãnh đạo đất nước gần 5 thập kỷ cho đến khi ông qua đời năm 1994. Cuốn hồi ký được Bình Nhưỡng xuất bản lần đầu năm 1992 và phát hành với khoảng 20 thứ tiếng trên thế giới. Trong hồi ký, Kim Nhật Thành mô tả ông là thủ lĩnh du kích anh hùng chống lực lượng thực dân Nhật Bản.
Kim Seung-kyun có được tài liệu này cách đây vài năm nhờ sự phân phối hạn chế do chính phủ ủy quyền cho các tổ chức nghiên cứu.

Nhà xuất bản Hàn Quốc Kim Seung-kyun cầm một cuốn trong hồi ký gồm 8 tập của người sáng lập Triều Tiên Kim Nhật Thành tại nhà riêng ở thành phố Goyang, tỉnh Gyeonggi hôm 30/4. Ảnh: AFP.
Một nhóm công dân chống Triều Tiên là New Paradigm đã đệ đơn khiếu nại nhà xuất bản, nhấn mạnh rằng công chúng dễ bị "thao túng tuyên truyền" thông qua cuốn hồi ký. Cho phép phân phối cuốn sách "có thể so sánh với giao túi hạt nhân cho kẻ thù trên bình diện tinh thần", đơn khiếu nại nêu.
Cảnh sát đã mở cuộc điều tra và trong vài ngày, các hiệu sách lớn ở Hàn Quốc, được phân phối hồi ký thông qua hiệp hội nhà xuất bản, đã rút cuốn sách khỏi kệ. Sách vẫn được bán trực tuyến trong thời gian ngắn với giá 280.000 won (250 USD) trọn bộ, nhưng vào tuần trước, nó không còn có sẵn trên cổng thông tin nổi tiếng Naver. Tìm kiếm trên các nền tảng bán sách Kyobo và Yes24 tại Hàn Quốc cũng không cho kết quả.
Động thái này ngay lập tức gây tranh luận sôi nổi về lệnh cấm tuyên truyền của Bình Nhưỡng đã kéo dài hàng thập kỷ ở Seoul theo luật an ninh quốc gia. Những người chỉ trích lệnh cấm nói rằng người Hàn Quốc đủ trưởng thành về chính trị để tự đánh giá những tài liệu đó và cho rằng lệnh cấm dẫn đến kiểm duyệt không cần thiết ở một nền dân chủ sôi động.
Trên thực tế, Hàn Quốc vẫn trong tình trạng chiến tranh với Triều Tiên. Luật an ninh quốc gia có từ năm 1948, trước khi Chiến tranh Triều Tiên bùng nổ, cấm công dân Hàn Quốc truy cập hầu hết các nội dung do Triều Tiên sản xuất, gồm cả tờ báo Rodong Sinmun của Bình Nhưỡng.
Sao chép hoặc sở hữu tài liệu ủng hộ Bình Nhưỡng có thể bị phạt tới 7 năm tù. Đến thăm Triều Tiên không có sự cho phép của chính phủ có thể bị phạt tối đa 10 năm tù. Thời cố tổng thống Park Chung-hee (1963-1979), hàng nghìn người Hàn Quốc đã bị bỏ tù theo luật an ninh quốc gia, thường do cáo buộc tham gia hoạt động ủng hộ hoặc làm gián điệp cho Bình Nhưỡng.
Ha Tae-keung, nghị sĩ đảng Quyền lực Nhân dân bảo thủ từng bị bỏ tù theo luật an ninh quốc gia khi còn là nhà hoạt động sinh viên, nói rằng "người Hàn Quốc có óc đánh giá cao". "Bây giờ chúng ta cần tích cực đảm bảo quyền tự do ngôn luận", ông nói.
Liên Hợp Quốc cho rằng lệnh cấm theo luật an ninh quốc gia Hàn Quốc đặt ra thách thức "có vấn đề nghiêm trọng" đối với quyền tự do ngôn luận. Bộ Ngoại giao Mỹ thường xuyên chỉ trích lệnh này trong báo cáo nhân quyền hàng năm.
Nhà xuất bản Kim cho biết ông không có ý định làm lợi cho Bình Nhưỡng. Phát hành hồi ký là "cách tôi yêu đất nước", bằng cách thúc đẩy hiểu biết liên Triều, người đàn ông 82 tuổi nói tại nhà riêng ở thành phố Goyang, tỉnh Gyeonggi hôm 30/4. "Nếu điều đó bị coi là có tội, tôi sẵn sàng chịu trừng phạt".

Nhà xuất bản Kim Seung-kyun bên cạnh tập hồi ký Kim Nhật Thành tại nhà riêng ở thành phố Goyang hôm 30/4. Ảnh: AFP.
Cảnh sát xác nhận cuộc điều tra liệu Kim có vi phạm luật an ninh quốc gia hay không vẫn tiếp tục.
Sung-yoon Lee, giáo sư nghiên cứu về Triều Tiên tại Đại học Tufts, Mỹ, cho rằng "hãy để nhà xuất bản và người tiêu dùng tự do hành động và cho phép thị trường, bao gồm thị trường tư tưởng, quyết định số phận của cuốn sách". "Quyền tự do ngôn luận cần được bảo vệ trong một nền dân chủ chân chính", ông nói.
Huyền Lê (Theo AFP)