Theo quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Học viện Ngoại giao vừa được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký ban hành, học viện này là tổ chức sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ Ngoại giao, thực hiện chức năng nghiên cứu chiến lược về quan hệ quốc tế và chính sách đối ngoại; đào tạo đại học, sau đại học và bồi dưỡng nghiệp vụ ngoại giao.

HV Ngoại giao có nhiệm vụ tổ chức nghiên cứu, tổng hợp và dự báo chiến lược về tình hình thế giới, quan hệ quốc tế.
Học viện có nhiệm vụ tổ chức nghiên cứu, tổng hợp và dự báo chiến lược về tình hình thế giới, quan hệ quốc tế, các vấn đề chính trị, an ninh, quốc phòng, kinh tế, luật pháp, văn hóa và chính sách đối ngoại của các quốc gia và vùng lãnh thổ; tham mưu cho Bộ trưởng Ngoại giao trong việc xây dựng, hoạch định và thực hiện chính sách đối ngoại của Nhà nước.
Bên cạnh đó, trường còn phải tổ chức nghiên cứu, xây dựng lý luận quan hệ quốc tế của Việt Nam trên cơ sở tổng kết lịch sử ngoại giao Việt Nam và lịch sử, lý luận quan hệ quốc tế; tổ chức nghiên cứu về kỹ năng, nghiệp vụ phục vụ hoạt động đối ngoại...
Một nhiệm vụ quan trọng của nhà trường là đào tạo nguồn nhân lực có trình độ đại học và sau đại học về quan hệ, luật, kinh tế quốc tế; bồi dưỡng kiến thức về chính sách đối ngoại, nghiệp vụ ngoại giao... cho cán bộ lãnh đạo, quản lý của các bộ, ngành, địa phương...
Học viện Ngoại giao gồm có 15 đơn vị gồm: Viện Nghiên cứu Chiến lược Ngoại giao; Viện Biển Đông; Trung tâm Đào tạo, Bồi dưỡng Nghiệp vụ Ngoại giao; Trung tâm Thông tin, Tư liệu; Văn phòng; Ban Đào tạo; Phòng Quản lý Khoa học và các khoa đào tạo khác. Trường có giám đốc và phó giám đốc do Bộ trưởng Ngoại giao bổ nhiệm, miễn nhiệm theo quy định.
Kiều Trinh