Lớp học tại trường Tiểu học Vinschool (Khu đô thị Times City, Vĩnh Tuy, quận Hoàng Mai, Hà Nội) có một vị trí thú vị dành cho học sinh là "Lãnh đạo truy bài”. Học sinh này có nhiệm vụ mời cả lớp ôn bài cũ. Cùng một công việc nhưng không phải bạn nào cũng có cách thực hiện giống nhau.
Đảm nhận việc truy bài, Quang Vinh (lớp 2A1) phát hiện buổi học hôm trước có nhiều bạn chưa thuộc bảng nhân. Thay vì ôn lại các bài tập đọc đã học theo dự định, Vinh hướng dẫn cả lớp cùng học bảng nhân cho thuộc trước khi bắt đầu tiết học mới.
Học sinh chủ động hơn khi được trao quyền quản lớp.
Tại Vinschool còn có nhiều vị trí "lãnh đạo" khác như lãnh đạo giày dép, ngủ trưa, sách vở, xếp hàng, thư viện trong lớp... Việc trao quyền được thực hiện xuyên suốt qua các cấp học và nội dung trao quyền được lựa chọn phù hợp với các đối tượng khác nhau.
Công việc của giáo viên chuyển từ phương cách dạy học truyền thống sang định hướng cho học sinh. "Quan trọng là các em hình thành nhiều kỹ năng làm việc dù rất nhỏ và đơn giản như giao tiếp, ứng xử với các bạn và công việc hằng ngày. Thực tế các lớp học của tôi cho thấy hiệu quả tốt", cô Nguyễn Lê Hoài Thanh, trưởng khối 2, trường Tiểu học Vinschool cho biết.
Cô Thanh cũng chia sẻ, vị trí mà các học sinh của mình thích nhất là lãnh đạo truy bài vì các em cảm giác như mình là thầy cô giáo nhỏ, hướng dẫn các bạn trong lớp ôn tập đầu giờ. Hàng tháng, các lớp có buổi bình bầu, ứng cử lại cho từng vị trí. "Vai trò của giáo viên giờ đây không còn áp đặt mà học sinh sẽ thể hiện vai trò chủ động với lớp học và mọi người xung quanh", cô Thanh chia sẻ.
Theo thầy Ngô Minh Trực, giáo viên Văn, bên cạnh trao quyền tự chủ, mỗi học sinh được chủ động trong học tập bằng các hình thức khác nhau. Thay vì để giáo viên đánh giá học sinh như cách truyền thống, học sinh Vinschool được quyền tự nhận xét về bản thân và bạn bè. Giáo viên sẽ chỉ hướng dẫn bộ công cụ đánh giá để học sinh thực hiện.
"Đây không chỉ về bảng điểm mà là đánh giá tổng thể. Việc này mang đến tính khách quan và công bằng. Học sinh tự nhận xét sẽ hợp lý hơn, không còn mang tính chủ quan của giáo viên nữa", thầy cho biết.
Học sinh làm việc nhóm để hoàn thành dự án của mình.
Bên cạnh đó, thầy Trực cho học sinh chủ động chuẩn bị bài bằng mọi hình thức như dùng bộ câu hỏi định hướng của riêng mình, viết vào sổ nhật ký hoặc thuyết trình để giới thiệu.
Trong phần học dự án, học sinh được trao quyền về cách làm dự án, đưa mục tiêu, phân công, tiến độ và đánh giá dự án. Trong trường hợp này, giáo viên sẽ là người tư vấn, đảm bảo mọi học sinh đều làm việc và điều chỉnh một số điểm chưa hợp lý.
Vinschool xác định mục tiêu của chương trình giáo dục là trang bị cho học sinh năng lực của thế kỷ 21.
Học sinh cũng cùng giáo viên đánh giá giờ học đã hiệu quả hay chưa, các em học được những gì và những mong muốn hay nguyện vọng ra sao.
Thầy Trực chia sẻ, quyền chủ động phải bắt đầu từ giáo viên. "Giáo viên phải làm nhiều việc cho học sinh mà không hiện lên trên giáo án. Bản thân tôi làm việc với các con rất nhiều ngoài giờ học. Chương trình trao quyền giúp học sinh chủ động hơn", thầy nói.
Tranh Sương