- Là người rất quan tâm đến giáo dục, ông nhận xét thế nào về sự định hướng ngành nghề cho học sinh Việt Nam hiện nay?
- Hiện nay học sinh đa phần là chọn trường, mà ít có thông tin về ngành. Ví dụ họ thích thi vào Tổng hợp, khoa Sinh, nhưng hoàn toàn không có khái niệm gì về việc ra trường sẽ làm việc gì, có khó khăn gì?
Thực ra các em không biết cũng dễ hiểu, vì bản thân các trường cũng càng ngày càng xa thực tế nên việc hướng nghiệp cần bắt đầu từ gia đình, từ chính nghề nghiệp của bố mẹ, cô dì, chú bác, anh chị em. Hãy cho các cháu đến cơ quan, công sở, nhà máy, công trường để các cháu có thể cảm nhận chính xác về ngành nghề.
TS Nguyễn Thành Nam, nguyên Tổng giám đốc FPT cho rằng, học sinh Việt Nam hiện nay đa phần chọn trường chứ ít có thông tin về ngành. Ảnh: Chungta. |
- Từ góc độ của nhà đào tạo, tuyển dụng, ông đánh giá thế nào về hậu quả của việc chọn ngành nghề sai?
- Cũng chẳng có gì lớn. Trên đời có rất ít thứ chọn một lần đúng ngay. Vấn đề là phải tạo ra một nền giáo dục liên tục để chúng ta có thể học suốt đời.
- Từng tới nhiều quốc gia, ông thấy việc định hướng chọn ngành nghề cho học sinh ở nước tiên tiến được thực hiện như thế nào?
- Bi đát. Pháp, Tây Ban Nha có tỷ lệ thất nghiệp trong sinh viên rất cao, trên 40%. Một giáo sư Harvard đã công bố kết quả nghiên cứu cho thấy 53% sinh viên Mỹ ra trường hoặc thất nghiệp, hoặc làm những việc chẳng cần đến tấm bằng đại học.
Do thực tế thay đổi quá nhanh, nên đang diễn ra một cuộc khủng hoảng giáo dục trên quy mô toàn cầu. Mô hình đại học - doanh nghiệp đang ngày càng phát triển.
- Với điều kiện thực tế của Việt Nam, nên làm gì để giảm thiểu sự lựa chọn ngành nghề sai, thưa ông?
- Nâng cao vai trò của gia đình như tôi đã nêu ở trên. Các trường cấp 3 phải liên kết với các cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn, bảo đảm việc hướng nghiệp là thực chất. Trăm nghe không bằng một thấy. Hãy để các cháu mục sở thị công việc mà người lớn đang làm. Các cháu sẽ có lựa chọn chính xác hơn, có động cơ học tập tốt hơn.
- Trong gia đình mình, ông đã định hướng nghề nghiệp cho con như thế nào?
- Cả hai con gái tôi đều hay lên cơ quan mẹ, nên các cháu đều theo ngành của mẹ là Sinh học.
Quỳnh Trang