Trong báo cáo tài chính hợp nhất năm 2019 của Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai, phía kiểm toán đưa ra ý kiến ngoại trừ về khả năng thu hồi công nợ ngắn và dài hạn tại 6 công ty. Giá trị khoản nợ tồn đọng xấp xỉ 10.300 tỷ đồng, nhưng phía kiểm toán chỉ thu thập được dữ liệu đánh khả năng thu hồi hơn 4.800 tỷ đồng.
Trong đó, Chủ tịch HĐQT Đoàn Nguyên Đức bảo lãnh thu hồi 1.300 tỷ đồng. Phần còn lại là tài sản thuần của Công ty cổ phần Chăn nuôi Gia Lai, Công ty cổ phần Lê Me và cấn trừ khoản phải trả các bên liên quan.
Ban lãnh đạo Hoàng Anh Gia Lai cho rằng số liệu định giá này chỉ mang tính thời điểm và nhằm mục đích tham khảo hơn là giá trị giao dịch. Công ty ước tính vườn cây (chưa được định giá cao vì đang trong giai đoạn đầu tư cơ bản) có tiềm năng lớn để tạo ra giá trị và dòng tiền đảm bảo thu hồi các khoản này.
Phía kiểm toán cũng đưa ra ý kiến ngoại trừ việc hoàn nhập dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp. Theo đó, công ty đã hoàn nhập 335 tỷ đồng tiền thuế trích lập cho năm 2018 theo Nghị định 20 về quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết. Năm 2019, công ty không trích dự phòng vì áp dụng dự thảo sửa đổi nghị định này dù chưa được ban hành. Nếu ghi nhận theo quy định hiện hành, phía kiểm toán cho rằng lỗ sau thuế sẽ tăng thêm 482 tỷ đồng.
"Công ty không phải đối tượng của chống chuyển giá và đang bị lỗ nặng nên việc nộp thuế thu nhập doanh nghiệp vì bị loại chi phí lãi vay phát sinh (...) là không hợp lý", lãnh đạo Hoàng Anh Gia Lai viết trong văn bản giải trình gửi Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM, đồng thời cho hay sẽ kiến nghị Chính phủ xem xét vấn đề này.
Ông Đoàn Nguyên Đức. Ảnh: Đức Đồng.
Báo cáo tài chính ghi nhận lỗ sau thuế hợp nhất năm ngoái hơn 1.800 tỷ đồng, tăng gần 200 tỷ đồng so với báo cáo tự lập vì trích thêm chi phí dự phòng liên quan đến hợp đồng hợp tác kinh doanh của công ty con. Lỗ luỹ kế tính đến cuối năm gần 740 tỷ đồng. Nợ ngắn hạn vượt quá tài sản ngắn hạn hơn 1.000 tỷ đồng, trong đó một số khoản vay đã trễ thanh toán.
Phía kiểm toán nhận định số liệu này dẫn đến nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của Hoàng Anh Gia Lai. Tuy nhiên, ban lãnh đạo công ty khẳng định có cơ sở và tin tưởng sẽ hoạt động bình thường thời gian tới.
Thứ nhất, vườn chuối đang mang lại nguồn tiền chính trong ngắn hạn vì thời gian kiến thiết cơ bản ngắn, sản lượng thu hoạch cao giá ổn định. Công ty đang chủ trương mở rộng diện tích vườn chuối và thu hoạch thêm những cây trồng giá trị cao như bơ, xoài, mít, sầu riêng... Thứ hai, công ty tiếp tục tái cơ cấu tài chính, đàm phán với các bên để giãn nợ và giảm lãi suất.
Để có dòng tiền trả gốc, lãi vay, trái phiếu đến hạn và mở rộng lĩnh vực nông nghiệp, công ty phải thanh lý một số khoản đầu tư vào bất động sản và thuỷ điện. Sau khi bán vốn, công ty không còn hợp nhất doanh thu từ Công ty Đông Dương, Cao su Trung Nguyên và khu phức hợp Hoàng Anh Gia Lai Myanmar. Việc đánh giá lại các tài sản không hiệu quả và điều chỉnh chi phí đầu tư vườn cọ dầu, cao su sang trồng cây ăn trái cũng là nguyên nhân gây lỗ lớn.
Phương Đông