Thẩm phán chủ tọa là bà Đỗ Thị Xuyến. Đại diện nguyên đơn là ông Nguyễn Văn Luân (Thư ký Liên Chi hội Nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng, Hải Phòng). Đại diện bị đơn có ông Phạm Văn Trống, Phó phòng tài nguyên môi trường huyện.
Người duy nhất có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là Nguyễn Thị Thương (vợ ông Vươn) gửi đơn xin vắng mặt. Một trong hai nhân chứng là ông Phạm Văn Bìa (chủ đầm, hàng xóm với ông Vươn) không đến. Sau ít phút hội ý, 8h30' HĐXX tuyên hoãn phiên xử vì "vắng nhân chứng". Phiên tòa chưa định ngày mở lại.
Phiên sơ thẩm lần 2 mở sáng nay đã bị hoãn sau chừng 30 phút làm thủ tục. Ảnh: Việt Dũng |
Đầu thập niên 1990, ông Vươn được giao 21 ha đất bãi bồi ven biển thuộc xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng để nuôi trồng thủy sản. Sau đó, ông lấn chiếm thêm 19,3 ha đất bãi bồi. Ngày 9/4/1997, huyện giao ông sử dụng phần đất này trong 14 năm.
Ngày 7/4/2009, huyện ra quyết định 461 thu hồi toàn bộ diện tích đất đã giao. Ngày 22/4/2009, ông Vươn có đơn khiếu nại gửi Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng. Hai tháng sau, người đứng đầu huyện thông báo giữ nguyên quyết định thu hồi.
Ngày 13/8/2009, cho rằng việc thu hồi là trái luật, ông Vươn đâm đơn kiện UBND huyện, yêu cầu hủy quyết định 461.
Phiên xử hành chính mở ngày 27/10/210 tại TAND huyện Tiên Lãng, phía bị đơn cho rằng quyết định giao bổ sung đất để nuôi trồng thủy sản cho ông Vươn diện tích 19,3ha đến 10/2007 đã hết thời hạn sử dụng. Việc ra quyết định là có căn cứ, đúng trình tự ban hành, tuân thủ quy định trong Luật đất đai năm 2003.
Nhận định trong quyết định đã nêu rõ thời gian sử dụng 19,3ha là 14 năm, việc thu hồi do hết thời hạn là đúng quy định, tòa bác yêu cầu khởi kiện của ông Vươn.
Ngày 4/2/2010, ông Vươn kháng cáo. Tại phiên phúc thẩm, ngày 19/4/2010, ông Vươn xin rút kháng cáo để UBND huyện tiếp tục giao đất với nội dung: “Ngày 9/4/2010, TAND thành phố Hải Phòng đã tạo điều kiện để các bên đương sự thỏa thuận với nhau giải quyết vụ án”. TAND thành phố Hải Phòng đình xét xử phúc thẩm vụ án hành chính. Bản án sơ thẩm của TAND huyện Tiên Lãng có hiệu lực từ ngày 27/1/2010.
Ngày 10/2/2012, trong Quyết định kháng nghị tái thẩm, TAND Tối cao cho rằng cả hai cấp xét xử đều có sai lầm. Trong đó, tòa án cấp sơ thẩm giữ nguyên Quyết định số 461 của UBND huyện Tiên Lãng là chưa có đủ căn cứ, không đúng với thẩm quyền của tòa án, không đúng với quy định của pháp luật tố tụng hành chính và hướng dẫn của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao. Án sơ thẩm chưa xem xét đầy đủ các quy định của pháp luật và tham khảo ý kiến của các cơ quan chuyên môn về lĩnh vực quản lý đất đai để kết luận về tính hợp pháp của quyết định hành chính bị khiếu kiện.
Còn cấp phúc thẩm không làm rõ việc rút đơn của ông Vươn là tự nguyện và có sự thỏa thuận giữa các bên hay không. TAND Hải Phòng chưa tạo điều kiện cho ông Vươn và UBND huyện Tiên Lãng thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án theo đúng quy định của pháp luật. Tòa chỉ dựa vào việc rút đơn để quyết định đình chỉ xét xử là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của ông Vươn.
Vì lẽ đó, TAND Tối cao tuyên hủy án sơ thẩm của TAND huyện Tiên Lãng và quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm của TAND Hải Phòng; giao hồ sơ về TAND huyện Tiên Lãng để xét xử sơ thẩm lại từ đầu.
Ngày 5/1/2012, khi đoàn cưỡng chế đi vào khu đầm, ông Vươn chủ mưu, tổ chức cho người trong gia đình kế hoạch chống đối. Ông Đoàn Văn Quý (em ông Vươn) nổ súng trước vào những người thi hành công vụ khiến 7 công an và quân nhân bị thương, tổn hại 11-36% sức khỏe. Ông Vươn và Quý mỗi người bị phạt 5 năm tù về tội Giết người. Hai đồng phạm Đoàn Văn Sinh và Đoàn Văn Vệ lĩnh lần lượt 33 tháng và 19 tháng tù. Ở tội Chống người thi hành công vụ, bị cáo Phạm Thị Báu (vợ ông Quý), Nguyễn Thị Thương (vợ ông Vươn) nhận hình phạt tù treo 15-18 tháng. |
Việt Dũng