Thế nhưng cuộc đời thật trớ trêu, tôi và người yêu cũ ở chung khu tập thể và làm chung cơ quan. Cô ấy đã có chồng con. Thời gian gặp nhau, gần gũi thường xuyên trên cơ quan và tình cờ gặp nhau ở khu tập thể, trò chuyện khiến chúng tôi này sinh tình cảm, đúng như câu "tình cũ không rủ cũng tới". Điều gì tới cũng tới, chúng tôi lao vào nhau cuồng nhiệt và mối quan hệ kéo dài hơn một năm.
Bây giờ cô ấy nói muốn tôi sống tốt với vợ con, không muốn tôi phải khó xử giữa hai người mặc dù rất yêu tôi. Tôi cũng muốn cắt đứt mối quan hệ này, biết rằng sẽ có đau khổ. Có điều ngày nào cũng gặp mặt nhau và thường xuyên tiếp xúc trong công việc thì thật quá khó cho tôi. Tôi phải làm sao trong tình cảnh như thế này? (An)
Trả lời
Người ta có ba cấp độ tâm lý từ thấp đến cao, đó là xúc cảm, tình cảm và ý chí (tư tưởng). Trong ba cấp độ tâm lý này thì xúc cảm là tâm lý thông thường nhất. Nó chỉ thỏa mãn cho những giá trị tức thời và chỉ khi nào “may mắn” cái tức thời đó mới phát triển lên thành tình cảm. Cấp độ tình cảm của tâm lý lại có rất nhiều loại tình cảm khác nhau, có những tình cảm không có hại cho cuộc sống và đem lại lợi ích về tinh thần, như tình cảm yêu quê hương đất nước, yêu thích công việc hữu ích... Thế nhưng, tình cảm có thể có hại nếu nó đe dọa hoặc đối lập với tình cảm tích cực, chân chính. Tình cảm không chân chính cũng có thể lôi kéo người ta vào hành vi sai trái. Khi tình cảm tăng lên, nếu không chuyển lên được thành ý chí (lý tưởng) mà nó lại quay trở lại cảm xúc là lúc người ta rơi vào đời sống tầm thường, bản năng.
Tình cảm cũ đã lôi cuốn bạn đến với xúc cảm giới tính “tình cũ không rủ cũng tới”. “Các bạn lại rơi vào cuồng nhiệt và mối quan hệ kéo dài hơn một năm”. Đây là thời kỳ xúc cảm mạnh mẽ do tình cảm thúc đẩy thành cảm xúc giới tính. “Bây giờ, cô ấy nói muốn bạn sống tốt với vợ con, không muốn bạn khó xử giữa hai người, mặc dù cô ấy rất yêu bạn” tức là cô ấy đã xuất hiện ý chí thay cho cảm xúc. “Bạn cũng muốn cắt đứt mối quan hệ này biết rằng sẽ có đau khổ”, như vậy bạn cũng đã có ý chí để chấm dứt tình cảm, nhưng “ngày nào cũng gặp mặt nhau” thì xúc cảm giới tính tăng lên, do đó mà luôn biến thành bản năng tình dục. Bạn lại xa vợ, mỗi tuần về có một lần, không cân bằng được sinh lý nên “thường xuyên tiếp xúc trong công việc với cô ấy thì thật là quá khổ cho bạn” là đúng.
Bạn cần tăng cường ý chí, đặc biệt là nói với người kia luôn lý trí, từ chối những cuộc gặp gỡ, hẹn hò. Mặt khác, bạn phải thấy mình đủ ý chí để chiến thắng xúc cảm tính dục và lấy giá trị đạo đức làm mục tiêu phấn đấu, tìm trong mình cảm xúc sợ hãi khi gặp người kia.
Chúc thành công.
GS.TS. Vũ Gia Hiền