Trước câu hỏi: "Vì sao giữ hơn 13 tỷ đồng tiền quyên góp từ tháng 10/2020 đến nay vẫn chưa giải ngân như mục đích kêu gọi từ thiện?", danh hài không trả lời trực tiếp báo giới. Thay vào đó, tối 24/5, anh lần đầu trần tình qua video gửi đến VnExpress.net.
Hoài Linh lên tiếng về việc giải ngân hơn 13 tỷ đồng do khán giả gửi anh trao cho miền Trung. Sau lần lên tiếng này, anh nói tiếp tục công khai các chứng từ giải ngân để khán giả nắm. Video: Nhân vật cung cấp.
Trong video, nghệ sĩ nói số tiền hơn 13.4 tỷ đồng quyên góp vẫn trong tài khoản của anh. Sau khoảng sáu tháng, trừ một số khoản đã chi, cộng tiền lãi, con số hiện tại là hơn 13,7 tỷ đồng. Hoài Linh cũng đưa ra một vài hình ảnh văn bản cho thấy thông tin chuyển khoản của khán giả. Anh nói: "Có những khán giả gửi số tiền lớn, nhưng cũng có người gửi số tiền rất nhỏ 10.000 -20.000 đồng.... Tình cảm biết bao nhiêu.... Nhiều người hỏi tôi có biển thủ số tiền này hay không? Nếu lấy sự nghiệp 30 năm của mình để đánh đổi mười mấy tỷ này thì quý vị cho Linh ý kiến là có nên hay không chứ đừng nói chữ muốn, bởi ông bà có câu 'mua danh ba vạn, bán danh ba đồng...". Diễn viên hứa trao tiền đúng người cần giúp đỡ, tuy vậy, vẫn chưa có kế hoạch cụ thể, do tình hình dịch.
Tháng 10/2020, trước tình hình mưa lũ nghiêm trọng ở miền Trung, nhiều nghệ sĩ kêu gọi các mạnh thường quân quyên góp để khắc phục hậu quả thiên tai như: Thủy Tiên, Kỳ Duyên, Minh Triệu... Ngày 20/10/2020, Hoài Linh cho biết là người con của vùng đất này, nhìn cảnh mọi người mất người thân, nhà cửa, anh đau xót, vì vậy, đứng ra quyên góp với hình thức khán giả gửi tiền vào tài khoản ngân hàng do anh lập ra. Đến ngày 11/11/2020, nghệ sĩ thông báo trên trang cá nhân, tài khoản nhận được khoảng 13,4 tỷ đồng, công bố ngừng nhận đóng góp và sẽ về miền Trung để trao số tiền.
Tuy vậy, khác nhiều nghệ sĩ đi trao tiền và quà trực tiếp, cũng như công khai các khoản thu chi thiện nguyện, danh hài chưa lên tiếng về kế hoạch dùng số tiền cứu trợ sau sáu tháng kêu gọi đóng góp. Giữa tháng 5 đến nay, nhiều khán giả đề nghị Hoài Linh phải minh bạch hoạt động này.
Danh hài Hoài Linh tại lễ trao giải Mai Vàng tối 14/1, ở TP HCM. Ảnh: Hữu Khoa.
Theo luật sư Bùi Quốc Tuấn - Đoàn luật sư TP HCM, việc Hoài Linh đứng ra vận động tiền gây quỹ từ thiện là không trái quy định pháp luật. Tuy nhiên, cách nghệ sĩ phân bổ giải ngân số tiền đến người cần hỗ trợ chưa đúng. Bởi từ thời điểm tổ chức quyên góp đến nay, Hoài Linh đã giữ tiền của các nhà hảo tâm hơn sáu tháng mà chưa giải ngân. Trong khi nhu cầu cần hỗ trợ của người vùng thiên tai là rất cấp thiết. Hoài Linh còn vi phạm điều 7 của Nghị định 64 về thời gian phân bổ tiền từ thiện. Theo đó, thời gian phân phối tiền, hàng cứu trợ được thực hiện ngay trong quá trình vận động đóng góp và kết thúc chậm nhất không quá 20 ngày, kể từ ngày kết thúc thời gian vận động đóng góp.
Một thời gian dài, nhiều cá nhân kêu gọi quyên góp ủng hộ người vùng thiên tai, người có hoàn cảnh khó khăn... mà không thông qua Mặt trận Tổ quốc, Hội Chữ thập đỏ hoặc các tổ chức khác. Đồng thời, hoạt động quyên góp từ thiện cứu trợ là hoạt động thường xuyên của nghệ sĩ. Tuy vậy, không ít hoạt động của nghệ sĩ gây tranh cãi về cách thức cứu trợ, và cách họ công khai việc sử dụng tiền quyên góp. Hồi tháng 10/2020, ca sĩ Thủy Tiên làm dấy lên tranh cãi về việc cô kêu gọi cứu trợ miền Trung cũng như cách làm từ thiện.
Hiện, Bộ Tài chính được thủ tướng Chính phủ giao chủ trì soạn thảo Nghị định thay thế Nghị định 64. Việc các cá nhân đứng nhận tiền đóng góp tự nguyện từ người khác để làm từ thiện có thể áp dụng các quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015. Một số người dân tự nguyện gửi tiền cho các cá nhân có thể hiểu là bên tặng cho tài sản và người được ủng hộ là bên được cho tài sản. Khi đó, các cá nhân vận động quyên góp giữ vai trò trung gian theo "ủy quyền" của người cho tặng. Nếu các cá nhân này không hoàn thành đúng việc người gửi tiền làm từ thiện đã "ủy quyền", có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật Hình sự.
Trao đổi với báo chí, đại diện Vụ Ngân sách Nhà nước (Bộ Tài chính) cho biết cơ quan này đang hoàn thiện dự thảo Nghị định về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh... Dự thảo được trình Chính phủ vài ngày tới.
Bộ Tài chính đề xuất cá nhân được tham gia vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp. Tuy nhiên, các cá nhân muốn vận động nguồn tài trợ phải thông báo với chính quyền nơi cư trú về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động, cũng như chính quyền địa phương nơi tiếp nhận hỗ trợ để được hướng dẫn, phối hợp phân phối, sử dụng nguồn đóng góp cũng như đảm bảo an toàn, trật tự xã hội. Các khoản đóng góp tự nguyện do cá nhân vận động, tiếp nhận... làm từ thiện phải công khai, minh bạch.
Cá nhân có trách nhiệm báo cáo, công khai về hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện khi được yêu cầu. Đại diện cơ quan soạn thảo cho hay chưa có quy định cứng về thời gian phải phân phối số tiền. Đây là vấn đề thỏa thuận giữa người tiếp nhận và bên ủng hộ tiền. Bên tiếp nhận phải thông tin đến người ủng hộ về thời gian giải ngân số tiền hoặc hiện vật, thống nhất việc phân phối thế nào.
Hoài Linh sinh năm 1969, quê ở Quảng Nam. Thập niên 1990, anh gây tiếng vang ở hải ngoại khi đóng kịch hài cùng Vân Sơn. Đầu những năm 2000, anh về nước sống và làm việc. Ngoài diễn kịch, anh làm giám khảo game show, đóng nhiều phim điện ảnh. Hiện Hoài Linh chủ yếu sống ở nhà thờ tổ nghiệp của anh tại quận 9, TP HCM.
Tâm Giao - Mai Nhật - Hải Duyên