Hồ nước tại miệng phun Halema'uma'u. Ảnh: NASA.
NASA tung ra loạt ảnh vệ tinh ghi lại sự phát triển của hồ nước bên trong một miệng phun thuộc núi lửa Kīlauea, Hawaii, Newsweek hôm 12/5 đưa tin. Nó bắt đầu hình thành ở vùng trũng nhất trong miệng phun Halema'uma'u từ tháng 7/2019 và phát triển ổn định đến nay. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử hồ nước xuất hiện tại Halema'uma'u. Hồ nước có màu nâu do kết quả của các phản ứng hóa học, hiện sâu đến 30 mét và rộng bằng 5 sân bóng bầu dục.
Kīlauea cao hơn 1.200 m, chiếm 14% diện tích đảo lớn của Hawaii và là một trong những núi lửa hoạt động mạnh nhất thế giới. Nó đều đặn phun trào từ năm 1983. Trên đỉnh Kīlauea có một hõm chảo lớn. Miệng phun Halema'uma'u nằm trong hõm chảo này.
Ảnh chụp của NASA cho thấy hoạt động núi lửa trong những năm gần đây khiến đỉnh Kīlauea thay đổi như thế nào. Từ năm 2010-2018, một hồ dung nham lớn xuất hiện ở phía đông nam miệng phun Halema'uma'u. Hồ dung nham này đã khô cạn trong vụ phun trào lớn xảy ra tháng 5/2018. Vụ phun trào phá hủy khoảng 700 ngôi nhà, đồng thời khiến diện tích đất rộng 33 km2 bị dung nham bao trùm suốt vài tháng. Trong sự kiện này, một phần nền hõm chảo sụp xuống, để lại hố sâu gần bằng chiều cao của tòa nhà Trung tâm thương mại One World (520 mét).
Ảnh chụp của vệ tinh Landsat 8 cho thấy miệng phun Halema'uma'u trước khi hồ dung nham khô cạn (trái), sau khi nền hõm chảo sụp xuống một phần (giữa) và sau khi nước tích tụ trong miệng phun (phải). Ảnh: NASA.
Các nhà địa chất cho biết, hồ nước tại miệng phun Halema'uma'u xuất hiện do mực nước ngầm của khu vực núi lửa. "Chúng tôi đã khoan hố sâu hơn 1 km ở phía nam miệng phun để đo mực nước ngầm. Nền miệng phun sụp xuống thấp hơn 70 m so với mực nước ngầm của núi lửa vào năm 2018. Khi bạn tạo ra một chiếc hố thấp hơn mực nước ngầm, nước sẽ chảy vào và lấp đầy nó", Don Swanson, nhà nghiên cứu núi lửa tại Đài quan sát núi lửa Hawaii thuộc Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), giải thích.
Thu Thảo (Theo Newsweek)