Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn là vị tướng kiệt xuất của triều Trần. Ông tham gia cả ba cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông.
Ở cuộc kháng chiến lần thứ nhất (năm 1258), Trần Quốc Tuấn tham gia với vai trò tiết chế quân thuỷ bộ giữ biên giới.
Đến lần thứ hai, ông đã được tiến phong làm Quốc công tiết chế, thống lĩnh quân đội toàn quốc. Theo Đại Việt sử ký toàn thư, trước thế giặc mạnh như chẻ tre, Trần Thánh Tông từng vờ bảo ông rằng: "Thế giặc như vậy, ta phải hàng thôi". Ông trả lời: "Bệ hạ chém đầu tôi trước rồi hãy hàng".
Ngay trước cuộc kháng chiến này, Trần Quốc Tuấn viết "Hịch tướng sĩ" để khích lệ tinh thần chiến sĩ. Bài Hịch mở đầu bằng những ví dụ về các bậc anh hùng lấy thân mình chết thay cho vua, chỉ ra tội ác của quân Nguyên Mông, đồng thời chia sẻ nỗi căm thù giặc đến "tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, nước mắt đầm đìa, ruột đau như cắt..." của ông. Bài Hịch cũng phê phán nghiêm khắc thói ăn chơi hưởng lạc, thái độ bàng quan của một số tướng sĩ; chỉ ra điều chính nghĩa, lẽ thiệt hơn cho binh sĩ khi mất nước.
Kêu gọi được tinh thần quyết tâm chống giặc ngoại xâm cùng nhiều sự chuẩn bị kỹ càng khác, khi cuộc kháng chiến chính thức nổ ra năm 1285, Trần Quốc Tuấn chỉ huy, trực tiếp đánh tan quân giặc. Sách Đại Việt sử ký toàn thư viết: "Hưng Đạo Vương lại giao chiến với Thoát Hoan và Lý Hằng ở Vạn Kiếp, đánh bại được, giặc chết rất nhiều". Thái tử đồng thời là tướng nhà Nguyên - Thoát Hoan, trong trận này, phải chui vào ống đồng trốn về nước.
Ở cuộc kháng chiến lần ba (năm 1288), quân nhà Trần dưới sự chỉ huy của Trần Quốc Tuấn, lại một lần nữa thắng lợi vẻ vang, trong đó nổi bật nhất là trận Bạch Đằng. Sách Đại Việt sử ký ghi: "Tháng 3, ngày 8, quân Nguyên hội ở sông Bạch Đằng để đón thuyền lương của bọn Trương Văn Hổ nhưng không gặp. Hưng Đạo Vương đánh bại chúng. Trước đó, Vương đã đóng cọc ở sông Bạch Đằng, phủ cỏ lên trên. Hôm ấy, nhân lúc nước triều lên, Vương cho quân khiêu chiến rồi giả cách thua chạy, bọn giặc đuổi theo, quân ta cố sức đánh lại. Nước triều xuống, thuyền giặc vướng cọc hết... Quân Nguyên chết đuối nhiều không kể xiết, nước sông do vậy đỏ ngầu cả".
Trần Quốc Tuấn mất năm 1300. Ba lần đánh tan quân Nguyên Mông xâm lược, phụng sự hết lòng 4 đời vua Trần là Thái Tông, Thánh Tông, Nhân Tông và Anh Tông, Trần Quốc Tuấn được người đời tôn vinh là anh hùng dân tộc, nhà chính trị, danh tướng Việt Nam.
Câu 2: Nhắc đến trận Chương Dương ở cuộc chiến chống Nguyên Mông lần thứ hai cùng bài thơ "Tụng giá hoàn kinh sư", bạn nhớ đến vị tướng nào?