Thanh Huyền -
Henrik Ibsen (1828-1906), nhà viết kịch người Na Uy xứng đáng có một vị trí ngang hàng với William Shakespeare xét về những đóng góp đối với sự phát triển của nghệ thuật sân khấu, mặc dù ông viết chủ yếu bằng tiếng Na Uy và tác phẩm của ông đến với độc giả thế giới phải thông qua một kênh dịch thuật. Ibsen đã qua đời cách đây 100 năm nhưng tên tuổi của ông vẫn nổi tiếng không kém lúc sinh thời. Kịch của ông được công diễn đều đặn hàng tuần tại các sân khấu trên toàn thế giới và nhân vật kịch của ông chính là một nguồn cảm hứng sáng tạo lớn cho các nhà văn hậu thế.
Từ tác phẩm đầu tay Catinlina (1850) ngợi ca cuộc cách mạng 1848-1849 ở Hungary dưới bút danh Brynjolf Bjarme, Ibsen đã bộc lộ thiên hướng của một ngòi bút sắc sảo, chân chính, một đại biểu tương lai của chủ nghĩa hiện thực phê phán.
Cùng với Alexander Kielland, Jonas Lie và Bjørnstjerne Bjørnson, Henrik Ibsen là một trong "tứ trụ" của nền văn học Na Uy thế kỷ 19. Tuy Bjørnson là người đem lại vinh quang cho Na Uy bằng giải Nobel Văn học năm 1903 nhưng sau khi mất, tên tuổi ông quá mờ nhạt so với Ibsen.
 |
|
Nhà văn Henrik Ibsen năm 1870. |
Không có gì đáng ngạc nhiên khi tác phẩm của ông được chuyển thể thành phim và được trình chiếu bằng nhiều ngôn ngữ tại các quốc gia, trong đó có những kinh đô điện ảnh lớn như ở Hollywood và Anh. Vở kịch thơ nổi tiếng của ông Peer Gynt được dựng thành bộ phim câm cùng tên vào năm 1915 và đạt được những thành công lớn nhờ tên tuổi của nhà viết kịch lừng danh.
Vở kịch nổi tiếng nhất của Ibsen A Doll's House (Nhà búp bê) được dựng thành hai bộ phim khác nhau tại Anh vào năm 1973. Một phiên bản do Claire Bloom và Anthony Hopkins đóng vai chính trong khi phiên bản kia do diễn viên nổi tiếng Jane Fonda vào vai Nora.
Vở kịch nổi tiếng khác là Enemy of the People (Kẻ thù của dân - 1882) cũng đã được công diễn trên màn bạc Ấn Độ vào năm 1977.
Nhà văn Ấn Độ Ashokamithran từng nói: "Hầu hết các nhà văn Ấn Độ dù có viết kịch hay không đều chịu những ảnh hưởng nhất định từ Ibsen". Còn kịch tác gia Indra Parthasarathy nói. "Ba vở kịch có tác động đến tôi nhiều nhất là The Pillars of Society (Những trụ cột của xã hội), A Doll's House và Hedda Gabler. Thói đạo đức giả của những kẻ giàu có được miêu tả trong The Pillars of Society đã là một mạch ảnh hưởng ngầm xuyên thấm vào vở kịch Porvai Porthiya Udalgal của tôi. Còn A Doll's House là một trong những vở kịch đầu tiên đề cập đến bình đẳng giới cùng những giá trị thật và ảo trong xã hội đương thời...".
Vậy tại sao Ibsen vẫn tiếp tục tạo được sự lôi cuốn như vậy? A Doll's House với chủ đề giải phóng phụ nữ đã tiên đoán được sự bùng nổ của phong trào này trước hàng thập kỷ. Nora là một phụ nữ bình thường, một con búp bê của chồng. Cô đã đứng lên đánh đổ cái "nhà búp bê" để bước ra cuộc đời. Nora là một người chiến sĩ của phong trào giải phóng phụ nữ và là một hình mẫu cho cuộc đấu tranh vì bình đẳng giới.
Chủ nghĩa hiện thực với sự miêu tả tâm lý đặc sắc trong tác phẩm của Ibsen được coi là những đóng góp có tính chất khai phá cho nghệ thuật kịch hiện đại. Không chỉ nổi tiếng là một nhà văn dũng cảm bênh vực người phụ nữ mà ông còn là nhà nhân đạo chủ nghĩa, đấu tranh mạnh mẽ cho quyền tự do của con người.
(Nguồn: Hindu)