Hệ thống giao dịch mới do FPT xây dựng để giải quyết tình trạng nghẽn lệnh của Sở giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE) vừa đi vào hoạt động sáng nay (5/7). So với hệ thống cũ được Thái Lan xây dựng, hệ thống mới được làm chỉ trong 100 ngày có nhiều khác biệt lớn.
Đầu tiên là năng lực xử lý. Số lượng lệnh giao dịch trong một ngày của hệ thống mới có thể đạt 3-5 triệu lệnh, so với mức tối đa 900.000 lệnh của hệ thống cũ. Yếu tố này là nút thắt lớn nhất khiến hệ thống HoSE xảy ra tình trạng nghẽn lệnh trong hơn nửa năm gần đây. Quy mô lượng lệnh giao dịch lớn hơn, đồng nghĩa với thanh khoản tối đa thị trường đạt được có thể gấp 3-5 lần so với trước (kỷ lục cũ khoảng 30.000 tỷ đồng trong một phiên).
Ngoài ra, hệ thống mới cũng bỏ cơ chế phân bổ lệnh. Theo công nghệ cũ, số lệnh tối đa được mã hoá cứng và chia 80% lệnh cho thành viên thị trường, 20% lệnh để dự phòng. Ban đầu hệ thống phân bổ cho mỗi công ty khoảng 3.000 lệnh, sau đó tiếp tục chia theo tỷ trọng lệnh bình quân vào hệ thống 30 ngày gần nhất. Với hệ thống mới, các công ty chứng khoán không còn bị giới hạn như trước, tránh tình trạng hết "quota" cục bộ trong trường hợp có giao dịch đột biến.
Vấn đề quan trọng hơn là khả năng làm chủ hệ thống. Theo ông Dương Dũng Triều, Chủ tịch Công ty Hệ thống thông tin FPT (FIS) - đơn vị xây dựng hệ thống mới trên HoSE, hệ thống của Thái Lan sử dụng hơn hai thập kỷ cho HoSE đã thực sự cũ, ngay cả Thái Lan hiện tại cũng không sử dụng mà chuyển giao sang hệ thống mới. Hệ thống chạy trên nền tảng cũ, HoSE không được bàn giao mã nguồn nên khi có vấn đề Sở không thể can thiệp chỉnh sửa tham số, không thể khắc phục được sự cố một cách triệt để. Nhưng điều này sẽ khác với hệ thống do FPT IS xây dựng.
"Chúng ta có thể giám sát và khắc phục sự cố, biết được lỗi ở đâu và khắc phục được ngay. Khi thị trường sắp quá tải chúng ta có thể chủ động nâng cấp phần cứng và thay đổi thuật toán để đáp ứng năng lực thị trường", ông Triều cho biết.
Nhà đầu tư giao dịch chứng khoán trên sàn Công ty chứng khoán Yuanta tại quận 1, TP HCM vào tháng 3/2021. Ảnh: Quỳnh Trần.
Ngoài đảm bảo công suất xử lý của hệ thống, hệ thống mới cũng được kiểm tra sức chịu tải về số lượng lệnh gửi vào trong 1 giây từ các công ty chứng khoán. Theo ông Triều, con số này cao hơn rất nhiều hệ thống cũ, đảm bảo tránh hệ thống xảy ra tình trạng "nghẽn cổ chai".
Về khả năng cảnh báo sự cố, hệ thống mới sẽ phát tín hiệu khi giao dịch gần đạt mức công suất tối đa xử lý, khoảng 90%. Khi thấy lệnh chậm đi và kết quả trả ra chậm đi, Sở sẽ có hành động thích hợp để đảm bảo hệ thống không bị dừng.
FPT IS bắt đầu xây dựng hệ thống khớp lệnh thay thế từ đầu tháng 3 năm nay, khi tình trạng nghẽn lệnh trên HoSE đã kéo dài 3 tháng. Đơn vị này cử 50 nhân sự phối hợp 30 chuyên gia của HoSE tập trung vào ba đầu việc chính là sửa phần mềm giao dịch chứng khoán của sàn Hà Nội (HNX) cho phù hợp với đặc tính giao dịch của HoSE, viết lại hệ thống giao tiếp với các công ty chứng khoán và tích hợp thêm phần mềm từ các đơn vị khác như Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, Trung tâm Lưu ký chứng khoán...
Minh Sơn