Tại hội thảo "Thương mại điện tử và bước nhảy vọt cuối năm 2020" do báo VnExpress tổ chức sáng 21/12, đại diện các doanh nghiệp đã đưa ra cái nhìn toàn diện về sự thay đổi trong hành vi người tiêu dùng năm qua, khi Covid-19 tác động mạnh đến mua sắm online. Kéo theo đó, cách thức vận hành của các doanh nghiệp thương mại điện tử cũng chuyển động nhanh chưa từng có để phù hợp với thời cuộc, vượt qua khó khăn do đại dịch và hướng tới chinh phục những cơ hội mới trong năm 2021.
Những thay đổi bền vững
Theo ông Richard Triều Phạm - Phó tổng giám đốc Tài chính Tập đoàn Tiki cho biết, trong năm qua dù thương mại điện tử đã có những biến chuyển mạnh mẽ tại Việt Nam nhưng sức mua và cơ cấu rổ hàng đã thay đổi. Người tiêu dùng trở nên nhạy cảm hơn về giá, có xu hướng ưa chuộng khuyến mãi nhiều hơn, mong muốn nhận được giá trị tốt hơn với cùng một mức chi phí. Điển hình trong các lễ hội mua sắm lớn, các chỉ số ghi nhận tăng trưởng ấn tượng so với ngày thường.
Ông Richard Triều Phạm - Phó tổng giám đốc Tài chính Tập đoàn Tiki. Ảnh: Quỳnh Trần.
Bên cạnh đó, yếu tố niềm tin thể hiện vai trò đặc biệt quan trọng. Trong khi tâm lý chú trọng giá trị của sản phẩm được đẩy lên cao, người dùng có xu hướng khắt khe hơn trong tìm kiếm, lựa chọn sản phẩm chất lượng.
"Do đó trong mọi lúc, đặc biệt là thời gian thách thức vừa qua, Tiki vẫn tập trung vào người tiêu dùng, thông qua công nghệ để xây dựng niềm tin. Chúng tôi cung cấp sản phẩm chất lượng tương xứng giá tiền, chứ không phải là giá rẻ, giá rẻ thì dễ lắm, quan trọng là vừa chất lượng, vừa tối ưu giá trị", ông Richard chia sẻ.
Trong khi đó ông Huỳnh Lâm Hồ - Đồng sáng lập kiêm CEO Haravan cho rằng, khi Covid-19 buộc người dùng phải thâm nhập thế giới online, đã có những thay đổi mang tính lâu dài và tạo thói quen bền vững. Đó là tần suất giao dịch, nhu cầu mua sắm online và thói quen sử dụng thiết bị di động để mua sắm.
"Từ giai đoạn cách ly, chúng ta thấy các số liệu của mua sắm online tăng vọt, cả về nhu cầu tìm kiếm, tần suất giao dịch. Và sau khi Covid-19 được kiểm soát, tăng trưởng vẫn đang diễn ra mạnh mẽ cho thấy sự đón nhận của người dùng với thương mại điện tử là một thói quen bền vững", ông Hồ khẳng định.
Ông Huỳnh Lâm Hồ - Đồng sáng lập kiêm CEO Haravan. Ảnh: Quỳnh Trần.
Cơ hội cho đột phá sản phẩm dựa trên công nghệ
Bên cạnh loạt thách thức rõ ràng do đại dịch, các chuyên gia cũng cho rằng thị trường đang đón nhận những cơ hội mới dành cho những doanh nghiệp nhanh nhạy. Ông Richard Triều Phạm trong bài trình bày chủ đề "Quản lý tài chính hậu khủng hoảng" khẳng định chính thời kỳ khủng hoảng là thời gian phù hợp để đầu tư cho chiến lược mới.
Với Tiki, ngay trong "mùa" dịch, sàn thương mại điện tử này đã ra mắt ngành hàng thực phẩm tươi sống TikiNGON giúp người tiêu dùng tiếp cận nguồn thực phẩm tươi, sạch, đạt chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm một cách tiện lợi, ngay tại nhà, hạn chế tiếp xúc nơi đông người. Bên cạnh đó là dịch vụ TikiPRO, dịch vụ giao hàng và lắp đặt theo lịch hẹn dành cho hàng điện máy, lần đầu tiên tại khu vực Đông Nam Á do một đơn vị thương mại điện tử vận hành. Đây cũng là một phát kiến của Tiki nhằm giúp người tiêu dùng hưởng lợi nhiều hơn từ công nghệ, tối ưu sự thuận tiện và an toàn.
Vai trò của công nghệ cũng được nhấn mạnh trong giai đoạn thế giới offline và chuỗi cung ứng toàn cầu gặp nhiều gián đoạn. Ông Henry Low - CEO của TikiNOW Smart Logistics cho biết chính công nghệ đã giúp sàn thương mại điện tử này tối ưu hoạt động logistics và đáp ứng thời gian gian hàng tốt hàng đầu thị trường - dưới 2h tại Hà Nội và TP HCM.
Ông Henry Low - CEO TikiNOW Smart Logistics. Ảnh: Quỳnh Trần.
Công nghệ giúp Tiki vận hành các trung tâm hàng hóa thông minh, giảm thiểu thời gian tìm kiếm sản phẩm, đóng gói và xử lý đơn hàng. Hệ thống công nghệ cao cũng giúp xác định kích cỡ hộp phù hợp với món hàng, đảm bảo giảm thiểu việc "giao không khí" - tức khoảng trống không cần thiết trong hộp, hạn chế lãng phí vật liệu và ảnh hưởng đến môi trường.
Tương tự, ông John Lê - sáng lập Propzy cho biết nền tảng thông tin bất động sản này đã thiết lập các chuyến tham quan "ảo" virtual touring dựa vào công nghệ cao trong bối cảnh thị trường ảnh hưởng bởi lệnh hạn chế tụ tập đông người. Thời gian tới dự kiến startup này tiếp tục ra mắt các ứng dụng mới hỗ trợ quản lý vận hành tòa nhà chung cư.
Xu thế xây dựng hệ sinh thái mở
Ông Đỗ Hữu Hưng - CEO AccessTrade Việt Nam nhìn nhận, một trong những xu thế thể hiện rõ nét thời gian qua là sự xuất hiện của nền tảng hệ sinh thái mở theo mô hình "ứng dụng trong ứng dụng" hoặc "tất cả trong một". Đây chính là một động lực lớn thúc đẩy thương mại điện tử phát triển, bên cạnh yếu tố khách quan là dịch bệnh. Thị trường chứng kiến sự mở rộng mạnh mẽ hệ sinh thái sản phẩm dịch vụ của Tiki cũng như các sàn thương mại điện tử khác, những "tay chơi" công nghệ nổi trội như Grab, MoMo... cũng đang theo hướng tích hợp ngày càng nhiều tính năng, dịch vụ phục vụ nhu cầu mỗi ngày của người dùng.
Tương tự, với Propzy, ông John Lê cũng cho biết đang hợp tác với nhiều đơn vị thiết kế nội thất trong mô hình Propzy Lab để tận dụng sức mạnh cộng hưởng, từ đó tạo ra những giải pháp sáng tạo từ công nghệ phục vụ người dùng. Trong khi đó Haravan đang bắt tay Google triển khai các chương trình đào tạo chuyển đổi số cho doanh nghiệp, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trên hành trình offline to online.
Ông John Lê - Sáng lập Propzy. Ảnh: Quỳnh Trần.
CFO Tiki, Richard Triều Phạm cho biết, xu thế này sẽ tiếp tục mở rộng, đặc biệt khi đây sẽ là chiến lược trọng tâm của Tiki trong thời gian tới. Theo đó, sàn thương mại điện tử này sẽ chào đón các startup, thậm chí các nhà phát triển ứng dụng cá nhân tham gia cung cấp giải pháp cho Tiki trên một nền tảng mở. Từ đó tạo cơ hội phát huy năng lực sáng tạo dựa trên công nghệ, cung cấp những giải pháp mua bán ngày càng tối ưu cho khách hàng, bao gồm cả người bán, người mua và đội ngũ nhân viên, người giao hàng.
"Bất cứ startup nào, nhà phát triển ứng dụng nào có thể giúp tối ưu hành trình mua sắm, tối ưu khâu kho vận, vận chuyển, quản lý bán hàng... đều được chào đón tại Tiki", ông Richard Triều Phạm nhấn mạnh.
Các chuyên gia nhìn nhận, sau một năm đầy biến động do nhiều thách thức của nền kinh tế, các doanh nghiệp nên sẵn sàng cho những đổi thay kể cả ngắn hạn trong năm 2021 và những năm sau. Cơn bão Covid-19 có thể qua đi nhưng những tác động sẽ rất đáng kể và còn kéo dài. Do đó chỉ có công nghệ và những giải pháp mang tính chuyển đổi quyết liệt mang tính sống còn mới có thể giúp doanh nghiệp tham gia hệ sinh thái thương mại điện tử thích ứng với thời kỳ bình thường mới.
Khánh Anh