Cuốn sách phản ánh Trung Quốc ở thời kỳ trước và sau Đại Cách mạng Văn hóa (kéo dài 10 năm từ tháng 5/1966 đến tháng 10/1976).
Tập hồi ký bao gồm 15 chương tương ứng với 15 mảnh đời phụ nữ bất hạnh, xen lẫn trong đó có cả chuyện của chính tác giả và mẹ ruột cô. Những sự thật trần trụi lần lượt được Hân Nhiên phơi bày qua từng chương. Một cô bé bị cha ruột lạm dụng tình dục suốt tuổi ấu thơ và người duy nhất em yêu quý là "một con ruồi", một "người đàn bà nhặt rác" cam phận nhìn đứa con trai mình một tay nuôi lớn, đến khi trưởng thành chọn cách ruồng bỏ người mẹ tội nghiệp.
Sách không dừng ở việc thuật lại những gì tác giả thu thập và tìm kiếm mà còn đan xen những câu hỏi nhức nhối của cô sinh viên thời đại mới dành cho Hân Nhiên. Có những điều khuất tất được giải đáp, nhưng đâu đó vẫn đầy những câu hỏi bị bỏ ngỏ. Im ắng như cách nhiều người phụ nữ Trung Hoa đã trải qua trong suốt phần đời của mình.
Bìa sách "Hảo nữ Trung Hoa" (tên tiếng Anh "The good women of China: Hidden Voices") do họa sĩ Ai Xuan vẽ. Sách dày 356 trang, do Nhã Nam liên kết với NXB Hà Nội phát hành lần đầu 2010. Sách xuất bản lần đầu tại Anh tháng 7/2002, được dịch ra 30 thứ tiếng. Ảnh: Nhã Nam
Thế giới hiện đại đang tiệm cận khái niệm "bình đẳng giới", người phụ nữ được tạo cơ hội phát triển đúng với khả năng, các cô gái trẻ không ngại chinh phục những vị trí cao và luôn cải thiện bản thân mỗi ngày. Nhưng tác phẩm của Hân Nhiên viết về một không gian mịt mù, nơi kể những câu chuyện bất hạnh về thân phận phụ nữ Trung Hoa. Câu hỏi đặt ra phía sau tập hồi ký ấy là có bao nhiêu người đã hiểu cũng như chấp nhận khái niệm bình đẳng giới và liệu đến bao giờ vấn nạn "trọng nam khinh nữ" mới thực sự biến mất?
Không phải một áng tiểu thuyết trữ tình, tác giả dùng ngôi kể thứ nhất để trần thuật những ghi chép qua quãng thời gian dài trải nghiệm. Sống trong giai đoạn cuộc Đại Cách mạng Văn hóa ảnh hưởng đến hệ tư tưởng con người, hơn ai hết Hân Nhiên thấu rõ được nỗi đau người phụ nữ trong giai đoạn này phải chịu đựng.
Hân Nhiên, 65 tuổi, sinh tại Bắc Kinh, là một nhà báo, người dẫn chương trình của Đài Phát thanh Nam Kinh. Trong tám năm thực hiện chương trình Gửi lời trong gió đêm (Khinh phong dạ thoại), Hân Nhiên tiếp nhận rất nhiều những lá thư độc giả gửi đến, với trăm nghìn cuộc đời cuộn xoáy nghiệt ngã không lối thoát. Năm 1997, bà đặt chân tới London cùng con trai, chỉ khi sống tại đây, Hân Nhiên mới có thể ghi chép lại những điều bi thương bà từng nghe và chứng kiến trong suốt tám năm làm nghề và phơi bày ở sách Hảo nữ Trung Hoa (tên tiếng Anh: The good women of China: Hidden Voices).
Tác giả Hân Nhiên, ảnh chụp năm 2021. Ảnh: Mark Cocksedge
Cuốn sách 356 trang của Hân Nhiên xuất bản lần đầu tại Anh vào tháng 7/2002. Đến nay, sách được dịch ra 30 ngôn ngữ. Một số tác phẩm đã xuất bản của bà còn có: Sky Burial (2004), Chinese Don't Eat (2006), Miss Chopticks (2008).
Khanh Lê