Theo tường trình của bà Thúy, 57 tuổi, tạm trú tại quận Gò Vấp, TP HCM, gửi cho công an TP HCM, bà quê Bình Thuận, sống bằng nghề bán máu chuyên nghiệp và bán cà phê, hoa đám ma trước cổng Bệnh viện 175, TP HCM, gần 20 năm nay.
Trong quá trình đi bán máu tại bệnh viện và Trung tâm huyết học TP HCM, bà Thúy quen một người đàn ông chừng 40 tuổi, quê miền Tây, cũng là dân bán máu chuyên nghiệp tên Tám. Bẵng đi một thời gian không gặp, một hôm Tám đột ngột xuất hiện lại trong điệu bộ của người giàu có. Tám cho những người cùng hội cùng thuyền khi xưa biết, mới đi bán thận bên Trung Quốc về, được 70 triệu đồng, rồi vạch bụng chỉ cho mọi người xem vết sẹo dài để làm tin.
Bà Thúy năn nỉ Tám giới thiệu mối bán thận để có tiền nuôi con ăn học, nhưng bị từ chối vì đã quá già. Tuy nhiên, sau đó Tám rủ bà Thúy gia nhập đường dây mua bán thận với vai trò người dẫn mối. Theo lời Tám, tổng trị giá mỗi trái thận được 100 triệu đồng. Nếu bán thành công được 70 triệu đồng, nhưng sẽ chỉ nhận 50 triệu đồng vì phải trừ chi phí, ăn ở, sinh hoạt của họ trong thời gian ở Trung Quốc. Còn bà Thúy được chia mỗi trường hợp 5 triệu đồng.
Thấy không phải làm gì mà kiếm được bạc triệu, trong quá trình bán café cho những người đi án máu, bà Thúy bắt đầu đánh tiếng mình có mối đi bán thận bên Trung Quốc. Khoảng tháng 12/2007, bà gom được năm người đồng ý là Sơn, Cúc, Hiền, Tuấn và Luân.
Riêng trường hợp Luân, bà Thúy mới quen biết được vài hôm trước ngày đi Trung Quốc. Trước đó, Luân có giới thiệu thêm người yêu mình là Minh cùng bán thận nhưng bà Thúy gạt đi vì cho rằng cô này mới 17 tuổi, còn quá trẻ.
Sau đó, 5 người được bà Thúy giới thiệu cùng Tám lên đường đi Hà Nội. Nhóm 6 người này tiếp tục bắt xe xuống Lạng Sơn, qua cửa khẩu Hữu Nghị, đến Bằng Tường rồi đi vào Quảng Châu - Trung Quốc. Đến đây, Tám giao người cho một ông gốc Việt làm bác sĩ tên là Phong, rồi quay về Việt Nam tìm mối bán thận tiếp. Theo Tám, ông Phong đã nhập quốc tịch Trung Quốc, đang giữ một chức vụ gì đó ở Quân y viện và Tổng y viện tỉnh Quảng Châu.
Hai tuần sau, 3 người cùng đi bán thận với Luân là Sơn, Cúc, Tuấn đã quay về Việt Nam, khỏe mạnh và có tiền, riêng Luân và Hiền không có tin tức gì. Nóng ruột, bà Thúy ép Tám gọi điện sang Trung Quốc để hỏi thăm tình hình Luân thì được ông Phong cho biết, Luân bị tai biến sau ca phẫu, phải điều trị, còn Hiền ở lại chăm sóc Luân.
Lo sợ, bà Thúy đề nghị Tám phải đưa bà và Minh, người yêu Luân, sang Trung Quốc. Tám đã đưa cho bà 6 triệu đồng, rồi chỉ đường đi. Tại đây, họ được một phụ nữ tên Mùi, nói giỏi tiếng Việt, do ông Phong cử đến đón và cho ăn uống. Lúc đó, bà Thúy nghe tin mẹ lên cơn đau tim nặng, khó qua khỏi nên được ông Phong cho 500 nhân dân tệ, thông qua bà Mùi, để quay về Việt Nam, còn Minh tiếp tục sang Quảng Châu tìm Tô Công Luân.
Khoảng 5 tuần sau, bà Thúy biết tin Minh đã đưa Luân về nước. Ban đầu Minh giấu gia đình Luân, đưa người yêu về thẳng Phan Rang. Sau đó thấy Luân bệnh nặng trầm trọng, nên lại đưa ngược lên TP HCM, tá túc nhờ ở nhà bà Thúy. Sau 2 ngày, thấy Luân ngày càng yếu, bà Thúy và Minh đưa Luân tới bệnh viện Chợ Rẫy, với lời khai bệnh ban đầu là bị tai nạn trong thời gian đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài.
Thời gian này, do cả Minh và bà Thúy đều không có tiền chữa trị, nên bà liên tục điện thoại cho Tám đề nghị phải có trách nhiệm, nhưng người đàn ông này không tới, tắt máy điện thoại rồi bặt tin.
Giờ đây, người mẹ phải chăm sóc cậu con trai hơn 20 tuổi như thưở mới lọt lòng vì Luân đang phải sống đời thực vật. Ảnh: X.H. |
Tiếp xúc với VnExpress ngày 6/5, bà Thúy cho biết, đội 5, công an TP HCM đã bà mời lên lấy lời khai, rồi cho về, và hiện chưa bị xử lý gì. Sau vụ việc Tô Công Luân, bà bị rối trí nên chỉ nghỉ ở nhà, không đi bán máu, bán café trước cổng bệnh viện nữa.
"Tôi cứ nghĩ bán thận cũng được phép như bán máu của mình thôi, chứ có biết thế là vi phạm pháp luật đâu. Tôi nghèo, nên thấy người đồng cảnh thì giới thiệu cho người đi bán thận, họ được nhiều tiền, còn mình thì cũng được chút hoa hồng, chứ đâu ngờ thằng Luân đến nông nỗi này", bà Thúy nói.
Bà Thúy cũng cho biết, sau 5 người đi Trung Quốc đợt đầu, trong đó có Luân, bà có giới thiệu cho Tám 5 người nữa. Năm người này sau đó cũng sang Trung Quốc, đã tạm ứng tiền sinh hoạt của ông Phong. Nhưng sau khi Luân xảy ra tai biến và sức khỏe ngày càng trầm trọng, bà Thúy gây áp lực với Tám, ép ông Phong phải để họ về Việt Nam, và chưa ai kịp bán thận.
Bà Thúy cũng khẳng định không cầm và không biết ai đang giữ số tiền bán thận của Luân. Cả khoản tiền hoa hồng trong vụ này, bà Thúy cũng chưa nhận. Trong những lần điện thoại qua lại bên Trung Quốc, bà có nghe thấy Tám nói với ông Phong "đừng đưa tiền bán thận cho Minh, vì nó mới chỉ là bồ của thằng Luân thôi. Lúc nào Luân khỏe hẳn, mới đưa trực tiếp cho Luân".
"Sau khi việc Tô Công Luân đi bán thận bị tai biến rùm beng trên báo chí, tôi hoàn toàn mất liên lạc với ông Phong, cò Tám, và cả những người được giới thiệu đi bán thận thành công", bà Thúy cho biết.
Tuy nhiên, trong đơn tố cáo gửi các cơ quan chức năng, ông Tô Công Sơn - cha của Tô Công Luân nêu đích danh bà Thúy là người trực tiếp môi giới, dụ dỗ con trai mình sang Trung Quốc bán thận. Phía sau bà này là một người tên Phong, nghi là người đứng đầu đường dây này. Ngoài ra, người cha này cũng bày tỏ nghi ngờ của mình đối với Minh, cô bạn gái của con trai.
Theo một điều tra viên đội 5, công an TP HCM, hiện nay ngoài việc triệu tập một số người có liên quan tới làm việc, công an cũng đang tập trung làm rõ những hành vi vi phạm pháp luật. Cũng theo điều tra viên này, từ những thông tin ban đầu cho thấy việc ghép thận diễn ra hoàn toàn ở nước ngoài, toàn bộ quá trình mua bán thận của những người này đều diễn ra hoàn toàn tự nguyện.
Điều tra viên này cho hay, trong Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác, quy định việc hiến, lấy, ghép mô bộ phận cơ thể người trên nguyên tắc hoàn toàn tự nguyện đối với người hiến, người được ghép, và không nhằm mục đích thương mại. Tuy nhiên, luật lại chưa có nội dung và khung hình phạt đối với việc xử lý vi phạm.
Hiện nay, việc điều tra vụ án này đã được đội 5 bàn giao cho công an quận Gò Vấp tiếp tục thụ lý.
Lan Hương - Đức Quang