Khi cha mẹ Vishal Baveja biết con trai mình đổ tiền tiết kiệm vào một quỹ đầu tư, họ đã rất lo lắng. Tuy nhiên, tâm lý này biến mất khi họ nhìn thấy số lãi từ khoản đầu tư này. Sau đó, đại dịch xuất hiện. Cả hai ủng hộ quyết định của con trai - tự chọn cổ phiếu blue-chip để giao dịch.
"Tình hình khác rồi", Baveja cho biết, "Thị trường chứng khoán giờ luôn là chủ đề trong các cuộc điện thoại giữa tôi và mẹ".
Hàng triệu người trẻ Ấn Độ như Baveja đã tìm đến chứng khoán trong đại dịch, làm dấy lên hy vọng phát triển cho thị trường này. Số tài khoản đầu tư hoạt động tăng kỷ lục - thêm 10,4 triệu năm ngoái, theo hai trung tâm lưu ký chính tại đây. Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư cá nhân tại hơn 1.500 công ty niêm yết ở Ấn Độ đã tăng lên 9% trong quý III/2020 - cao nhất kể từ đầu năm 2018.
Nhân viên làm việc tại Zerodha Commodities ở Bengaluru (Ấn Độ). Ảnh: Bloomberg
Angel Broking - công ty chứng khoán thành lập năm 1987 - cho biết 72% trong 510.000 khách hàng mới của họ quý IV chưa bao giờ giao dịch chứng khoán. Trong 1,36 tỷ dân tại Ấn Độ, chỉ khoảng 3,7% đầu tư cổ phiếu. Tỷ lệ này thấp hơn khá nhiều so với 12,7% tại Trung Quốc.
"Xét về sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân, Trung Quốc có lẽ là mô hình có thể diễn ra tại Ấn Độ", Mark Mobius - nhà đầu tư kỳ cựu tại các thị trường mới nổi cho biết. "Ấn Độ có thể dễ dàng cân bằng vốn hóa với Trung Quốc trong 5-10 năm tới, vì trong tương lai, tăng trưởng tại thị trường này có lẽ sẽ nhanh hơn nhiều. Còn Trung Quốc, với quy mô hiện tại, có lẽ sẽ tăng chậm hơn".
Cũng như nhiều khu vực trên thế giới, sự bùng nổ nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán một phần do các lệnh phong tỏa vì đại dịch và tình trạng sa thải hàng loạt, khiến hàng triệu người phải ở trong nhà và chẳng có gì để làm. Việc thị trường chứng khoán tăng điểm kể từ tháng 3/2020 cũng thu hút thêm nhiều nhà đầu tư. Sự hỗ trợ của công nghệ, như các ứng dụng giao dịch giá rẻ và truyền thông xã hội, khiến nhà đầu tư tìm đến những hãng môi giới như Zerodha Broking.
Tuy nhiên, không giống các đợt bùng nổ nhà đầu tư cá nhân khác trước đây, lần này, rất nhiều nhà đầu tư mới không đến từ các thành phố lớn. Hơn nửa khách hàng mới của Angel Broking quý cuối năm ngoái là từ các thành phố và thị trấn nhỏ hơn.
"Ngày càng nhiều người Ấn Độ được tiếp cận Internet", Peeyush Mittal - đồng giám đốc Matthews India Fund tại San Francisco giải thích, "Các hãng môi giới nói rằng nhà đầu tư ở các thành phố hạng 2 và 3 có tầm nhìn về thị trường dài hạn hơn. Khi thị trường đi xuống, họ có xu hướng đổ thêm tiền hơn là nhà đầu tư ở các thành phố lớn nhất".
Baveja cho biết anh bắt đầu với 10.000 rupee (138 USD) hồi tháng 2/2020. Sau đó, anh đổ thêm tiền vào khi thị trường lao dốc hồi tháng 3. "Khoản đầu tư của tôi sau đó đã chạm mốc 6 chữ số", anh nói, khẳng định mình có kế hoạch đầu tư dài hạn.
Kể cả khi Ấn Độ đã dỡ bỏ đáng kể các lệnh hạn chế, làn sóng đầu tư chứng khoán vẫn tiếp tục. Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Ấn Độ ghi nhận 1,47 triệu tài khoản mới trong tháng 1, hơn gấp 3 cùng kỳ năm 2020. Con số này tháng 2 là 1,36 triệu.
Các quỹ tương hỗ Ấn Độ nhắm đến thị trấn nhỏ thông qua TV, truyền thông xã hội và quảng cáo đường phố. Giá trị các khoản đầu tư của nhà đầu tư cá nhân vào các quỹ đã tăng 16% tháng trước so với cùng kỳ năm ngoái, theo Hiệp hội Quỹ đầu tư Ấn Độ.
Ấn Độ đang chứng kiến sóng dịch chuyển khỏi các tài sản vật chất truyền thống như bất động sản, vàng và gửi tiết kiệm trong ngân hàng. Nông dân và tầng lớp lao động ở thành thị thường mua vàng để bảo đảm cuộc sống, do chính sách an sinh xã hội ở Ấn Độ còn thiếu và khả năng tiếp cận tín dụng hạn chế. Tuy nhiên, người trẻ nước này lại có xu hướng chấp nhận rủi ro nhiều hơn.
Apoorv - giám đốc 30 tuổi tại một tổ chức phi chính phủ - bắt đầu giao dịch chứng khoán sau khi nhận ra anh có thể dễ dàng làm điều này trên Zerodha và các ứng dụng khác. "Tôi không nghĩ sẽ có ngày nhà đầu tư lướt sóng giao dịch trên điện thoại. Nhưng họ đã thực hiện tới 100 giao dịch một ngày", Nithin Kamath - Giám đốc Zerodha cho biết.
Công ty này thành lập năm 2010 và hiện là hãng môi giới lớn nhất Ấn Độ với hơn 4 triệu khách hàng. "Năm 2015, 95% việc kinh doanh của chúng tôi là trên máy tính để bàn. Còn giờ 75% là qua điện thoại", anh nói
Sự đổ bộ của nhà đầu tư nghiệp dư đã khiến giới chức để ý. Ủy ban Chứng khoán Ấn Độ (SEBI) hiện tập trung bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư bán lẻ bằng cách biện pháp như cải thiện độ minh bạch về báo cáo, giao dịch, siết quy định kiểm soát với các hãng môi giới.
Apoorv cho biết anh là người đầu tiên trong gia đình tham gia thị trường chứng khoán và dự định đầu tư ít nhất 10 năm. "Tôi sẽ làm việc này đến khi 40 - 45 tuổi", anh nói, "Tôi đang gây dựng một danh mục, hy vọng có lời lớn trong thời gian dài, chứ không phải theo ngày, tháng hay thậm chí năm".
Hà Thu (theo Bloomberg)