Một nông dân đang thu hoạch vụ mùa tại ngoại ô thành phố Amritsar, miền tây bắc Ấn Độ ngày 19/4. Ảnh: AFP |
Theo một báo cáo mới đưa ra hôm nay của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), giá lương thực toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục trong 2 tháng đầu năm 2011. Tình trạng này đe dọa đẩy hàng triệu người dân ở các nước châu Á đang phát triển vào cảnh cùng cực.
Một trong những nguyên nhân khiến giá thực phẩm tăng cao là chi phí sản xuất đối với nhiều loại cây lương thực tại châu Á tăng nhanh kể từ giữa năm ngoái. Ngoài ra, dầu thô đạt đỉnh của 31 tháng cũng góp phần khiến đà phục hồi sau cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu của khu vực bị chậm lại.
Ở nhiều nền kinh tế châu Á, lạm phát lương thực đã đạt mức trung bình 10% trong đầu năm 2011. Ở các nước châu Á đang phát triển, nơi cư trú của 3,3 tỷ người, mức tăng này có thể đẩy thêm 64 triệu người vào cảnh nghèo khổ với thu nhập dưới mức 1,25 USD một ngày.
Ông Changyong Rhee, trưởng Ban Kinh tế của ADB phát biểu: "Đối với những gia đình nghèo ở các nước châu Á đang phát triển, họ phải dành hơn 60% thu nhập cho lương thực. Do đó, khi giá thực phẩm tăng cao họ sẽ càng khó có khả năng chi trả các dịch vụ khác như y tế và giáo dục. Cuộc khủng hoảng lương thực có thể làm xói mòn những thành quả xóa đói giảm nghèo mà châu Á đã đạt được trong thời gian gần đây".
"Từ nay đến cuối năm, giá cả lương thực toàn cầu và dầu thô tiếp tục tăng cao như trong nửa đầu năm, tăng trưởng kinh tế của khu vực có thể giảm tới 1,5%", báo cáo của ADB cảnh báo.
Trong khi đó, dự trữ ngũ cốc đang giảm khiến giá lương thực có thể còn biến động và giữ ở mức cao thời gian tới. Ngoài ra còn có nhiều yếu tố khác như cơ cấu và chu kỳ, vốn từng xuất hiện trong cuộc khủng hoảng 2007-2008, cũng góp phần khiến giá tăng lên. Giá gạo nhiều khả năng sẽ tiếp tục xu hướng tăng do ảnh hưởng của hiện tượng thời tiết La Nina.
Tiến sỹ Changyong Rhee nói thêm: "Để ngăn chặn nguy cơ khủng hoảng, các nước cần kiềm chế lệnh cấm xuất khẩu đối với các mặt hàng lương thực, đồng thời tăng cường hệ thống an sinh xã hội. Các nỗ lực để ổn định sản xuất cần được chú trọng với việc đầu tư thêm cho cơ sở hạ tầng nông nghiệp để nâng cao sản lượng lương thực và mở rộng hệ thống kho chứa, đảm bảo rằng lương thực sản xuất ra không bị lãng phí".
Chính phủ các nước châu Á cũng đã tiến hành nhiều biện pháp ngắn hạn để giảm nhẹ tác động gay gắt của lạm phát lương thực, bao gồm cả bình ổn giá. Tuy nhiên, ADB vẫn khuyên các nhà hoạch định chính sách cần tập trung vào các biện pháp dài hạn để tránh một cuộc khủng hoảng trong tương lai.
An Lâm