Trại nuôi lợn của Công ty TNHH Đại Thành Lộc nằm trên khu đất hơn 27 ha tại xã Nam Hưng, hoạt động từ năm 2011 đến cuối tháng 7 có 1.700 lợn nái, 4.000 lợn con. Ba phía trại lợn đều có khu dân cư, trong đó phạm vi bán kính 500 m có trên 100 hộ dân.
Theo quy định, trại lợn được xả nước thải không quá 185 m3/ngày ra hồ thủy lợi Tràng Đen rộng 30 ha, sức chứa 3 triệu m3 ở xã Nam Hưng. Nguồn nước thải phải đạt chuẩn cột B (căn cứ theo quy chuẩn áp dụng nước thải chăn nuôi).
Tuy nhiên, ghi nhận lúc trời nắng, nguồn nước thải từ trại lợn xả ra đầu nguồn hồ Tràng Đen màu đen kịt, nhiều điểm nổi bọt trắng. Nếu dùng sào tre khuấy xuống, nước bốc mùi phân lợn hôi thối.
Khu vực đầu nguồn hồ Tràng Đen mà trai trại lợn trực tiếp xả thải ra nước đen. Ảnh: Nguyễn Hải.
Nhà nằm cách trại lợn 500 m, ông Trần Văn Niệm, xóm Trang Đen, nói: "Nhiều hôm chúng tôi phải đóng cửa vì mùi phân lợn. Trời mưa thì đỡ, trời nắng kèm gió tây mùi nồng nặc", ông Niệm nói.
Giếng của gia đình ông Niệm không thể sử dụng từ nhiều năm do nước đục, mùi hôi. Dù đã khoan giếng khác sâu hàng chục mét, ông vẫn lo nguồn nước không đảm bảo.
Ở cùng xóm, bà Nguyễn Thị Lan cho rằng nước thải từ trại lợn đổ ra hồ Tràng Đen khiến người dân không thể dùng sinh hoạt, trong khi mùa hè nắng hạn, nhu cầu sử dụng nước rất lớn. "Người dân không dám dùng nước này để rửa chân tay vì mùi hôi và ngứa", bà Lan nói.
Ông Nguyễn Văn Xuân, Chủ tịch xã Nam Hưng, cho biết 350 hộ với gần 1.500 nhân khẩu đã bị ảnh hưởng do mùi phân lợn, giếng nước phải bỏ hoang, nước hồ không thể sử dụng để sinh hoạt do ô nhiễm. Người dân đã phản ánh từ nhiều năm thông qua tiếp xúc cử tri hoặc họp xóm, song mức độ chưa gay gắt. Tới tháng 7, hàng trăm người làm đơn kiến nghị gửi Sở Tài nguyên và Môi trường. Ngày 9/8, họ mang băng rôn tập trung ở khu vực hồ để phản đối.
Giếng của một hộ dân ở xã Nam Hưng bỏ hoang vì nguồn nước nghi ô nhiễm. Ảnh: Nguyễn Hải.
Sở Tài nguyên Môi trường Nghệ An cho biết, ngày 4/8 kiểm tra thực địa đã phát hiện bạt chống thấm của hồ lắng trại lợn bị rách nhiều chỗ, trường hợp nước thải ngập lên có khả năng bị thấm ra gây ô nhiễm đất và nước. Mương dẫn nước từ hồ lắng chảy về bể bổ sung hóa chất có hiện tượng rò rỉ nước thải. Việc xử lý mùi tại trang trại chưa đảm bảo.
Chiều 12/8, UBND Nghệ An đã yêu cầu công ty phải khắc phục các tồn tại nêu trên trước ngày 18/8. Trước 15/12, công ty phải thay đổi hệ thống xử lý nước thải theo công nghệ mới đảm bảo tuần hoàn tái sử dụng 100% nước thải sau hệ thống xử lý, không thải ra môi trường.
Tỉnh Nghệ An cũng chỉ đạo các đơn vị liên quan lấy mẫu nước thải sau hệ thống xử lý và nước mặt hồ Tràng Đen ở nhiều thời điểm, Sở Y tế lấy mẫu nước giếng của các hộ dân để phân tích. Dự kiến ngày 18/8, các đơn vị sẽ công bố kết quả phân tích, xử lý vi phạm về môi trường và có giải pháp khắc phục.
Một góc trang trại lợn của công ty TNHH Đại Thành Lộc . Ảnh: Nguyễn Hải.
Trả lời về những vi phạm trên, ông Nguyễn Đức Hòa, Giám đốc công ty TNHH Đại Thành Lộc, khẳng định việc xả thải được thực hiện theo giấy phép của cơ quan chức năng. "Chúng tôi đang đầu tư thêm hệ thống công nghệ để tái sử dụng nguồn nước thải 100%, không xả ra môi trường trong thời gian tới", ông Hòa nói.
Trước đó từ năm 2014 đến 2017, Công ty TNHH Đại Thành Lộc hai lần bị cơ quan chức năng Nghệ An xử phạt các hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường, tổng số tiền 330 triệu đồng.