Những ngày qua, gần 60 hộ dân ở con hẻm 142D Cô Giang, phường 2, quận Phú Nhuận, tất bật đập tường, tháo dỡ hàng rào, cửa để lùi nhà vào trong khoảng một mét, mở rộng đường lên 4-5 m.
Con hẻm chật hẹp, sụt lún, có đoạn rộng chưa đến 2 m được chính quyền vận động các hộ dân hiến đất, hỗ trợ một phần kinh phí để nới rộng gấp đôi, nối với đường lớn 6 m.
Các chủ hộ thuê nhiều công nhân gấp rút đập tường, chuyển xà bần bằng xe ba gác máy sau đó xây lại nền nhà, tường mới theo mốc lộ giới 4,5 m.
Đại diện UBND phường 2 cho biết các hộ dân đã hiến khoảng 160 m2 đất để nấng cấp hẻm này. Đồng thời, chính quyền chi khoảng 5 tỷ đồng để tái lập hiện trạng mặt đường, làm cống, đường dây điện, trải nhựa đường, dự kiến hoàn thành trong năm nay.
Sau khi đập tường, nhiều hộ cũng cắt bỏ cổng rào cũ để thay bằng loại mới.
Trước khi tái lập hiện trường, xây mới mặt tiền, chính quyền đã đo đạc từng ngôi nhà để đảm bảo lộ giới, tạo sự đồng bộ về độ rộng mặt đường sau nâng cấp hẻm.
Ông Nguyễn Lê Phú, 58 tuổi, đứng trước ngôi nhà vừa đập bỏ tường, nền nhà để lùi vào trong một mét. Ông Phú kể khi được phường vận động hiến 6 m2 để mở rộng đường, ban đầu cũng băn khoăn vì gắn bó với ngôi nhà gần 70 năm, nhưng sau đó gia đình đã đồng thuận.
"Mở đường rộng giá trị của ngôi nhà tăng lên, đi lại thuận tiện, không còn lo mưa ngập nên tôi rất thoải mái", ông Phú nói và cho biết thêm phường hỗ trợ gia đình 25 triệu đồng để sửa nhà, tuy nhiên ông dự tính số tiền bỏ ra sửa chữa sẽ nhiều hơn.
Kế bên nhà ông Phú, bà Lê Thị Châu, 75 tuổi cũng hiến 4 m2 đất ở, giảm diện tích ngôi nhà còn 29 m2 để mở đường. "Tôi ở đây hơn 30 năm, hiến đất nhà bị thu hẹp nhưng nghe tin mở hẻm làm đường tôi mừng lắm, tham gia ngay vì muốn mặt tiền nhà thông thoáng hơn", bà Châu nói.
Cách đó khoảng một km, ba hẻm khác ở đường Phan Tây Hồ và Nguyễn Kiệm, Hoàng Hoa Thám (quận Phú Nhuận) cũng được mở rộng gấp đôi trong đợt này.
Tại hẻm 76/47 Phan Tây Hồ, các hộ dân đã tháo bỏ tường, rào còn sót khoảng nền nhà hơn một mét chờ đập bỏ để mở rộng đường lên 4,5 m. Hẻm chỉ đủ cho hai xe máy tránh nhau sau khi được nâng cấp sẽ giúp người dân đi lại dễ dàng.
Ông Trần Quang Sang, Phó chủ tịch UBND quận Phú Nhuận, cho biết, tại 4 con hẻm đang được nâng cấp có 173 hộ dân sinh sống. Hiện có 146 hộ dân đồng thuận về giá hỗ trợ sửa chữa, hiến 670 m2 đất trị giá 84 tỷ đồng. Còn 27 hộ chính quyền đang thuyết phục để hiến đất.
Ở con hẻm này, nhà ông Văn Vinh, 60 tuổi, là hộ hiến diện tích lớn nhất, khi dành ra 1/4 căn nhà rộng khoảng 70 m2 để làm đường. Theo ông Vinh, khoảng đất hiến có thể trị giá hơn một tỷ đồng.
Theo Phó chủ tịch UBND quận Phú Nhuận, quá trình vận động người dân hiến đất mở hẻm tốn nhiều năm, gặp nhiều khó khăn do nhiều hộ không đồng ý hiệp thương mức bồi thường. Ngân sách để giải phóng mặt bằng còn hạn chế trong khi giá đất tại khu vực rất cao.
"Quận vẫn còn gần 2.000 hẻm và nhánh hẻm nhỏ, ngoằn ngoèo, không đạt yêu cầu về mỹ quan đô thị, sắp tới đơn vị sẽ cập nhật, tính toán giá bồi thường của thành phố để nâng cấp đường dựa trên việc hài hoà lợi ích”, ông Sang nói.
Ở hẻm 694 Nguyễn Kiệm, sau khi hoàn thành việc mở rộng hẻm lên 4,5 m, chính quyền đã đào đường, đặt hệ thống cống đường kính 60 cm kiên cố để chống ngập úng cho hơn 50 hộ dân.
Chủ trương hiến đất mở rộng hẻm, đường ở TP HCM được các quận, huyện triển khai từ năm 2000. Ban đầu chỉ vài quận, huyện thực hiện, song sau khi chính quyền đẩy mạnh vận độn việc hiến đất mới lan tỏa ở nhiều nơi. Trong 24 năm qua, hơn 168.000 hộ dân ở TP HCM đã hiến khoảng 5,3 triệu m2 đất, tương đương hơn 10.000 tỷ đồng để mở rộng 5.230 đường, hẻm.
Thanh Tùng - Đình Văn