Hàng rào điện tử 2 tỷ USD McNamara năm xưa

Hàng rào điện tử McNamara là tên gọi của hệ thống các thiết bị điện tử phát hiện xâm nhập, được quân đội Mỹ sử dụng phía nam sông Bến Hải (Quảng Trị), dọc theo khu phi quân sự ở vĩ tuyến 17 và đường mòn Hồ Chí Minh. Ảnh chụp tại Bảo tàng khu di tích Hiền Lương - Bến Hải.

Hàng rào xây dựng từ tháng 6/1966 dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lúc bấy giờ là Robert McNamara, tiêu tốn 2 tỷ USD. Ảnh chụp tại Bảo tàng khu di tích Hiền Lương - Bến Hải.

Hệ thống gồm 17 căn cứ quân sự, kết hợp với hệ thống vật cản, các thiết bị trinh sát điện tử mặt đất...

... được bố trí liên hoàn trong khu vực có chiều rộng 10-20 km, dài khoảng 100 km từ cảng Cửa Việt giáp biển lên Đường 9, tới biên giới Việt Nam - Lào, kéo dài sang Mường Phìn (Lào).

Hệ thống vật cản gồm 12 lớp kẽm gai chồng lên nhau, cao 3 m với đủ các kiểu. Phía trước là bãi mìn dày đặc 500-700 m, chạy suốt tuyến và thường tụ đặc xung quanh các cứ điểm. Ảnh chụp tại Bảo tàng khu di tích Hiền Lương - Bến Hải.

Căn cứ quân sự Dốc Miếu được coi là cứ điểm quan trọng nhất của phòng tuyến McNamara, nằm phía đông Quốc lộ 1A, thuộc xã Gio Phong, huyện Gio Linh, cách cầu Hiền Lương chừng 7 km về phía nam.

Tại các cứ điểm được lắp nhiều đèn pha để phát hiện xâm nhập vào ban đêm. Hàng rào điện tử McNamara xem như bị phá sản từ sau năm 1968, sau khi quân đội nhân dân Việt Nam mở cuộc Tổng tiến công Mậu Thân và cuộc tấn công căn cứ Khe Sanh (Quảng Trị). Ảnh chụp tại Bảo tàng khu di tích Hiền Lương - Bến Hải.

Vùng đất rộng nhiều km từ sông Bến Hải vào đến hàng rào bị giải tỏa trắng. Hàng tấn bom đạn được ném xuống đây để ngăn chặn sự chi viện của hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam. Bom đạn có thể thiêu đốt sắt thép nhưng không thể nung chảy được ý chí, khát vọng thống nhất của dân tộc Việt Nam. Ảnh chụp tại Bảo tàng khu di tích Hiền Lương - Bến Hải.

Đỉnh Dốc Miếu trước kia là trận địa pháo của địch, giờ là tượng đài chiến chiến thắng giao liên.

Người dân cho biết, phía đồi đất đỏ nơi từng là căn cứ Dốc Miếu nay chỉ còn khoảng 6 lô cốt. Đa phần lô cốt đã bị lấp trong quá trình canh tác của người dân. Rất nhiều cái bị phá để lấy sắt.

Hơn 10 năm trước, từng có có dự án tôn tạo Dốc Miếu và phục hồi hàng rào điện tử McNamara. Đến nay, dự án vẫn chưa được triển khai và đã được chuyển về tỉnh Quảng Trị tiếp quản.

Nhiều cựu binh trở về thăm chiến trường xưa ở Dốc Miếu, nhìn cánh đồng xanh ngút ngàn lòng đầy vui sướng nhưng vẫn đau đáu giá như có thể tái tạo một phần hàng rào McNamara để lưu giữ ký ức chiến tranh, giúp thế hệ sau hiểu thêm về gian khổ, ác liệt và những hy sinh, mất mát để có được độc lập như hôm nay.

Ngày nay, màu xanh đã bao phủ trên hàng rào điện tử McNamara năm xưa.