Sớm 19/10, hàng trăm cư dân khu đô thị Thanh Hà, huyện Thanh Oai, tiếp tục xếp hàng chờ lấy nước sạch từ xe téc. Khủng hoảng nước ở khu đô thị Thanh Hà, nơi có 26 tòa nhà với khoảng 16.000 dân, bắt đầu từ hai tuần trước, khi cư dân phát hiện nước không đảm bảo chất lượng và đến nay chưa có dấu hiệu dừng lại.
Cư dân khu đô thị Thanh Hà (Thanh Oai, Hà Nội) lấy nước từ xe téc đêm 18/10. Ảnh: Trần Đạt
Không chỉ Thanh Hà, cuối phố Phùng Khoang, phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm cũng bị thiếu nước hơn 10 ngày nay. Đã 80 tuổi, bà Phạm Viết Xuân Phương vẫn hàng ngày xách xô, vác can sang nhà hàng xóm xin nước. "3-4 ngày nay tôi không tắm, chỉ lau người. Sống trên đất Thủ đô mà mỗi lần dùng nước phải dùng gáo bé tí, múc từng chút một, khổ hơn thời bao cấp", bà Phương nói.
Nằm trong ngõ 159 Phùng Khoang, dãy trọ 10 phòng với khoảng 25 người thuê của gia đình ông Dân mấy ngày nay nháo nhào vì mất nước. Để có nước sinh hoạt tối thiểu, ông Dân chạy đi xin khắp nơi. "Nhưng mất 2-3 ngày còn xin dễ, mất cả chục ngày khiến nguồn dự trữ cạn kiệt, xin rất khó", ông Dân chia sẻ.
Thiếu nước, ông Dân phải khóa cửa nhà vệ sinh chung của cả dãy trọ. "Nhiều người bí bách không chịu được phải chuyển đi nơi khác, một số sinh viên tạm chuyển về quê", ông Dân nói.
Ở phía sau dãy nhà trọ của ông Dân, một dãy trọ khác cũng trong tình cảnh thiếu nước sinh hoạt. Ngay đầu hành lang đi vào, chủ nhà đặt thùng nước to, bên ngoài dán dòng chữ: "Nước sạch để ăn, ai cần xuống lấy".
Bà Phạm Viết Xuân Phương, Trung Văn, Nam Từ Liêm phải đi xin nước sạch về dùng. Ảnh: Hoàng Phong
Nhiều hộ dân cuối phố Phùng Khoang phải đào đường, tìm ống nước sạch, sau đó cắt ra, gắn đầu ống vào máy bơm để hút chút nước ít ỏi cho sinh hoạt. Một số gia đình đồng hồ nước vẫn chạy, nhưng bể không có giọt nước nào chảy vào. Có nhà thuê thợ khoan giếng lấy nước, chấp nhận nguồn nước ngầm nhiều kim loại, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
Cũng nằm trên phố Phùng Khoang, tập thể Đại học Hà Nội bị mất nước một tuần nay, phải trông chờ từ xe téc. Tổ dân phố 17, phường Khương Mai, quận Thanh Xuân, với khoảng 200 hộ cũng bị thiếu nước. Người dân phản ánh nước đã có hai ngày nay, song dòng chảy yếu, không đủ cung ứng.
Tương tự, nhiều khu dân cư ở quận Hoàng Mai và huyện Hoài Đức bị mất nước vào một số thời điểm. Đặc biệt, tại một số khu vực của Hoài Đức, tình trạng mất nước, nước chảy yếu kéo dài từ tháng 6 tới nay chưa được khắc phục triệt để.
Vì sao thiếu nước?
Theo Sở Xây dựng Hà Nội, tổng công suất thiết kế của các nhà máy nước tập trung trên địa bàn đạt khoảng 1,5 triệu m3/ngày đêm, trong đó nước ngầm 770.000 m3, nước mặt 750.000 m3. Mạng cấp nước nông thôn có công suất thiết kế mỗi trạm 300-1.000 m3/ngày đêm.
Công suất nước như trên chỉ đủ đáp ứng nhu cầu ở khu vực đô thị và 85% khu vực nông thôn (138 xã chưa có hệ thống cấp nước sạch tập trung). Khu đô thị Thanh Hà nằm ở huyện Thanh Oai, nơi có tỷ lệ tiếp cận nước sạch chỉ 80%. Ngoài huyện này, còn nhiều huyện có tỷ lệ cấp nước sạch thấp như Mỹ Đức 42%, Ứng Hòa 58%, Thường Tín 60%, Phúc Thọ 65%, Chương Mỹ 68%.
Về lý do cụ thể thiếu nước ở khu đô thị Thanh Hà, Phó giám đốc Công ty cổ phần Nước sạch Thanh Hà Dương Đình Trình cho biết khu đô thị dùng hai nguồn nước ngầm và nước mặt. Sau khi người dân phản ánh nước có mùi, nguồn nước ngầm khai thác tại chỗ đã tạm dừng để nâng cấp.
Để bù đắp lượng nước ngầm thiếu hụt, Sở Xây dựng Hà Nội đã giao Công ty cổ phần Nước mặt sông Đuống cấp 2.000 m3 nước/ngày đêm cho Thanh Hà, nhưng thực tế những ngày qua cấp thiếu 50% (nhu cầu 3.000 m3/ngày đêm).
Giải thích việc không cấp đủ 2.000 m3/ngày đêm cho Thanh Hà, Phó giám đốc Công ty cổ phần Nước mặt sông Đuống Nguyễn Văn Tùng nói "hệ thống đường ống cấp nước của công ty đã đến ngưỡng nên không thể cấp thêm".
Mất nước, một số gia đình ở Phùng Khoang phải khoan giếng. Ảnh: Phạm Chiểu
Tại khu vực cuối phố Phùng Khoang, đơn vị cấp nước là Hợp tác xã Thống Nhất. Hợp tác xã này mua nước của Công ty cổ phần Viwaco sau đó bán lại cho người dân. Đại diện hợp tác xã cho hay trước đây mỗi ngày Viwaco cấp khoảng 4.000 m3, nhưng hiện chỉ còn một nửa. Nước ít, những hộ dân ở cuối nguồn bị thiếu.
Phía Viwaco, doanh nghiệp chủ yếu cung cấp nguồn nước mặt sông Đà, chưa lên tiếng phản hồi vì sao cấp thiếu nước. Tuy nhiên, theo ông Lê Văn Du, Phó phòng Quản lý hạ tầng kỹ thuật, Sở Xây dựng Hà Nội, một số địa bàn bị thiếu nước, phải cấp luân phiên, chủ yếu nằm trong phạm vi cấp nước của Nhà máy nước sạch sông Đà. Đơn vị này đang gặp khó khăn về nguồn cung. Lượng nước bị thiếu khoảng 10.000-20.000 m3 mỗi ngày.
Ông Du cho rằng trước mắt bắt buộc phải điều tiết nước luân phiên tại một số địa bàn. Về lâu dài, thành phố đang đầu tư một số dự án như: Nhà máy nước sông Đà giai đoạn 2, Nhà máy nước mặt sông Hồng chuẩn bị hoàn thành, nâng công suất Nhà máy Bắc Thăng Long, nghiên cứu xây dựng giai đoạn 2 Nhà máy nước sông Đuống... Khi các dự án hoàn thành, tình trạng thiếu nước sạch trên toàn thành phố mới được khắc phục.
Phạm Chiểu - Võ Hải